کشاورزی را از بلای اسراف آب نجات دهید

مزرعه سبز : سازمان هواشناسی با ارائه چشم‌اندازی از رژیم بارش در ایران پیش‌بینی کرد که در صورت تداوم رویه‌های موجود در مدیریت آب ، ادامه اسراف آب، کشاورزی ایران باید تعطیل شود.

یادداشت/ نادر کریمی جونی؛ کارشناس اقتصاد کشاورزی: این هشدار به خاطر آن مطرح می‌شود که کشاورزی ایران از یک سو بیشترین مصرف آب را به خود اختصاص داده و از دیگر سو بیشترین بی‌انضباطی و هدررفت آب در بخش کشاورزی صورت می‌گیرد.

کارشناسان هواشناسی می‌گویند در 40 سال اخیر میزان بارش باران در ایران همواره روندی نزولی داشته و این کاهش به خشک‌تر شدن کشور انجامیده است.

آمارها نشان می‌دهد که میزان سالانه بارش کشورمان در نزدیک به چهار دهه گذشته از حدود 275 تا280 میلی‌متر به حدود 230 تا 235 میلی‌متر رسیده که این کاهشی حدود 40 تا 50 میلی‌متر را برای هر سال نشان می‌دهد.

این میزان کاهش در بارش متوسط کشور به معنای از دست دادن میلیاردها مترمکعب آب شیرین در کشور است که در نوع خود فاجعه محسوب می‌شود.

البته در این سال‌ها دوره‌های پر باران مانند زمستان 97 و بهار 98 هم وجود داشته است که در برخی نقاط کشور سیل به راه افتاد و مدیران کشور ناچار شدند میزانی از بارش‌ها را روانه دریای خزر و دریای عمان در جنوب کنند تا از وقوع آسیب‌های بیشتر ناشی از سیل جلوگیری کنند.

اکنون انتقادهایی درمورد مدیریت مصرف آب در کشور مطرح شده است. موضوع آب و نوع بهره‌برداری از آن و نیز نوع مصرف آن از اهمیتی بالایی برخوردار است که اخیراً نیز مقام رهبری به آن ورود کرده و خواستار سرمایه‌گذاری برای بهبود وضعیت آب و منابع آبی کشور شده‌اند.

در این صورت، روشن است که آب و مدیریت آن یکی از موضوعات راهبردی در ایران است که توجه بالاترین مقام ایران را نیز به خود جلب کرده است.

کشاورزی در ایران با شیوه‌های مسرفانه اجرا می‌شود و سالانه میزان قابل توجهی از آب به هدر می‌رود. این مشکل از گذشته نیز در کشورمان وجود داشته و حتی در دهه 50 هجری شمسی برخی کارشناسان کشاورزی ایران، برای یادگیری اصول بهره‌وری در آب و استفاده از تکنیک‌های آبیاری قطره‌ای به اسرائیل سفر کرده بودند.

اما اکنون به ویژه در شرکت‌های دانش بنیان، توانایی متخصصان کشور تا آن اندازه قوی است که گمان می‌رود به کارگیری این شرکت‌ها برای حفظ آب شاید بتواند تا50 درصد در مصرف آب کشاورزی صرفه‌جویی کند.

علاوه‌بر این، سورنا ستاری، معاون علمی ریاست جمهوری، اخیراً و در میان متخصصان و دانشمندان ایرانی، حوزه کشاورزی را حوزه‌ای مستعد و بکر برای فعالیت نخبگان ایرانی ارزیابی کرد. این توصیه و فراخوان نشان می‌دهد که توجه اندکی از سوی دانشمندان برای فعالیت در این حوزه کاری صورت گرفته است.

حالا اگر دولت می‌خواهد از آب به مثابه یک کالای بی‌بدیل، منحصربه‌فرد و گران بها حفاظت کند حتما بهتر است که نخبگان بیشتری را ترغیب به فعالیت در عرصه آب و آبیاری نماید و کشاورزی کشورمان را از وضعیت و شرایطی که اکنون گرفتار آن است، نجات دهد.