تنها ۱۵ درصد سیر تولیدی صادر شد

روسیه و اوکراین بازار هدف محصول سیر بوده‌اند

درحالی همدان به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده سیر کشور امسال ۴۴هزار تن سیر از مزارع خود برداشت کرده که تنها ۷هزارتن آن صادر شده و جنگ روسیه و اوکراین که بازارهدف محصول سیر بوده‌اند از دست‌رفته است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از بازار؛ استان همدان با چهار هزار و ۴۰۰ هکتار اراضی زیر کشت سیر رتبه نخست تولید سیر خشک را در کشور به خود اختصاص داده و جالب‌تر اینکه سیر همدان نه‌تنها به‌صورت تازه خوری استفاده می‌شود، بلکه در فهرست خرید سبد شرکت‌های تولید دارویی و بهداشتی هم قرار دارد و در صنایع تبدیلی و غذایی استفاده می‌شود.

طبق آمارها بیش از ۶۰ درصد سیر استان همدان در روستای «سولان» تولید می‌شود؛ روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان همدان در استان همدان که کشت اکثر مردم سیر است و همین محصول، باعث اشتغال‌زایی اکثر مردان روستا و ایجاد اشتغال خانگی در این مسیر شده و حتی در زمان کاشت، داشت و برداشت از کارگران روستاهای اطراف استفاده می‌کنند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در خصوص وضعیت کشت سیر در استان همدان در گفتگو با خبرنگار بازار بابیان اینکه استان همدان رتبه نخست تولید سیر دانه‌ای کشور را دارد، گفت: استان همدان با چهار هزار و ۴۰۰ هکتار اراضی زیر کشت سیر رتبه نخست تولید سیر خشک را در کشور به خود اختصاص داده است.

رضا بهراملو بابیان اینکه محصول سیر تولیدی در همدان به‌عنوان یک برند خاص در سال ۱۳۹۶ به ثبت ملی رسید و پیگیری برای ثبت جهانی آن نیز در دستور کار قرار دارد، عنوان کرد: بیشترین محصول سیر همدان در ۱۲ روستای منطقه ازجمله روستاهای مسیر امام‌زاده کوه، روستای انصار الامام، سولان، یکن آباد و همچنین شهر مریانج تولید و به بازار عرضه می‌شود.

وجود برخی مشکلات مسیر صادرات سیر را ناهموار کرده است

وی با اشاره به اینکه سیر همدان نه‌تنها به‌صورت تازه خوری استفاده می‌شود بلکه در فهرست خرید سبد شرکت‌های تولید دارویی و بهداشتی هم قرار دارد و در مصارف صنایع تبدیلی و غذایی، استفاده می‌شود، گفت: هرچند سیر همدان مرغوبیت بالا، طعم، بو و مزه منحصربه‌فردی دارد، اما وجود برخی مشکلات مسیر صادرات این محصول را ناهموار کرده است.

وی با یادآوری اینکه برنامه مدیریت منابع آبی در تولید محصولات کشاورزی به‌صورت جدی دنبال می‌شود، گفت: برای کاهش مصرف آب در کنار محصولات راهبردی بخش کشاورزی برنامه‌هایی در دست اجرا داریم که شامل توسعه کشت محصولات کم آب‌بر و باارزش افزوده بالا همانند سیر با در نظر گرفتن صنایع تبدیلی و تکمیلی است.

صحبت‌های رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان گویای آن است که بازهم مسیر صادراتی محصول سیر تولیدی استان همدان به چالش خورده و سیر کاران از این وضعیت ناراضی هستند.

بررسی دلایل کاهش میزان صادرات سیر که به مروارید سفید در همدان شهرت دارد ما را به سمت گفتگو با معاون توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی استان همدان هدایت کرد که معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان نیز در این خصوص از صادرات هفت هزار تن سیر استان همدان در سال جاری خبر داد و گفت: میزان تولید سیر استان همدان در سال جاری ۴۴ هزاران بوده است که هفت هزار تن آن به ارزش چهار میلیون دلار به کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و اوراسیا صادرشده است و مابقی به‌صورت تازه خوری، فراوری‌شده و سیر خشک استفاده‌شده است.

صادرات سیر استان همدان در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته است

حسین فضلی بابیان اینکه صادرات سیر استان همدان در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته است، گفت: دلیل این اتفاق بیشتر جنگ روسیه و اوکراین که بازار هدف محصول سیر بوده‌اند و انجام قراردادهای تجاری گسترده چین و پاکستان و واردات سیر چینی است.

وی ورود حجم بسیار زیاد سیر از کشور چین به کشورهای همسایه به‌خصوص عراق باقیمت پایین‌تر از سیر تولیدی ایران و اعمال تعرفه بالای کشور ترکیه برای واردات سیر ایران و درنهایت بالا بودن هزینه تولید سیر درجه‌یک در داخل کشور را از دیگر دلایل برشمرد و گفت: مقرون‌به‌صرفه نبودن قیمت تمام‌شده سیر بسته‌بندی‌شده باقیمت جهانی و بازارهای هدف صادراتی نیز در این اتفاق دخیل بوده‌اند.

فضلی روسیه، ترکیه، کشورهای حوزه خلیج‌فارس، افغانستان، پاکستان را ازجمله کشورهایی برشمرد که سیر استان همدان برای آن‌ها صادر می‌شود و بابیان اینکه سیر همدان در کشور و دنیا معروف است، گفت: عدم وجود کارخانه سورتینگ و بسته‌بندی و بسته‌بندی سیر یکی از مشکلات موجود سیر تولیدشده استان به شمار می‌رود که در همین رابطه سیر تولیدشده به‌صورت دستی و سنتی از طریق نیروهای انسانی بسته‌بندی می‌شود.

فضلی عنوان کرد: عدم وجود کارخانه فرآوری سیر در استان همدان به‌منظور صادرات محصولات باارزش افزوده بالاتر، عدم وجود سردخانه کافی برای نگهداری سیر، عدم وجود شرکت‌های صادراتی در استان برای بازاریابی در کشورهای هدف برای کل محصولات کشاورزی استان ازجمله سیر از اهم مشکلات موجود استان همدان در رابطه با سیر تولیدشده منطقه به شمار می‌رود.

ایجاد شهرک تخصصی سیر در دست اقدام است

معاون توسعه بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در ادامه بابیان اینکه تعداد چهار واحد سردخانه‌ای به ظرفیت ۱۰ هزار تن نیز در حال احداث است، گفت: ایجاد شهرک تخصصی سیر در دست اقدام است.

وی بابیان اینکه ایجاد شهرک تخصصی سیر در همدان زمینه را برای بسته‌بندی، فرآوری و ورود این محصول به چرخه صنایع تبدیلی و تکمیلی مهیّا می‌سازد ضمن اینکه وجود آن به اشتغال‌زایی پایدار، ارزآوری، کاهش ضایعات کشاورزی، درآمدزایی و روشن شدن چراغ صادرات معنا خواهد بخشید، ادامه داد: زمین و اقدامات اولیه و استعلامات این امر انجام‌شده است و با پیگیری‌های صورت گرفته به‌زودی شهرک اختصاصی سیر راه‌اندازی می‌شود.

یک صادرکننده سیر همدان نیز بابیان اینکه با بررسی روند صادراتی محصول سیر می‌توان گفت که روند صادرات سیر همدان تا حدی ضعیف و کاهشی بوده است، گفت: علت این روند کاهش خرید سیر همدان از سوی کشور پاکستان است.

محمد حنیفه مظاهری افزود: شیوع ویروس کرونا موجب روی آوردن مردم به سمت خرید سیر شد و بازار فروش داخلی تغییری نکرد اما کشور پاکستان، رقم بسیار پایینی سیر خریداری کرد که این وضعیت روی روند صادراتی سیر همدان اثرگذار بود.

وی در خصوص راه‌اندازی «شهرک تخصصی سیر همدان» نیز مطرح کرد: پیش روی به این سمت بسیار خوب است اما نیاز به مدیریت دارد.

مظاهری اظهار کرد: با توجه به اینکه استان همدان درزمینهٔ تولید سیر در کشور قطب محسوب می‌شود، نیازمند راه‌اندازی و بهره‌برداری شهرک تخصصی سیر است.

این صادرکننده سیر همدان با تأکید بر اینکه یکی از مشکلات برای فروش و صادرات سیر، مناسب نبودن بسته‌بندی، نداشتن فرآوری و یا وجود فرآوری‌های سنتی این محصول است، اظهار کرد: می‌توان با ورود به راه‌اندازی و بهره‌برداری از شهرک تخصصی در عرصه سیر همدان شاهد ورود به عرصه فرآوری صنعتی و بهداشتی این محصول و بازارپسندی آن نیز بود.

سیر محصول پایدار استان همدان است و به لحاظ طعم و مزه، برتری خاصی نسبت به سایر نقاط کشور دارد تا آنجا که حتی به‌عنوان محصولی راهبردی در کشور موردتوجه است بنابراین نباید بازارهای جهانی را به‌راحتی از دست بدهیم بلکه باید با فراهم کردن شرایطی مناسب‌تر زمینه توسعه صادرات محصول را فراهم کنیم و در این مسیر از ایجاد صنایع تبدیلی و کارخانه‌های مرتبط با آن غافل نشویم.

رساندن سیر استان همدان به جایگاه واقعی آن نیاز به برنامه‌ریزی مدون و تدوین استراتژی حضور در بازار داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی دارد؛ نبود تولید مکانیزه، فقدان انبار، صنایع تبدیلی، بسته‌بندی و سردخانه فنی برای نگه‌داری این محصول، نبود بنگاه‌های فعال اقتصادی برای عرضه و صادرات محصول سیر همدان حداقل در بازارهای غرب آسیا سبب شده تا این گیاه که دارای کیفیت و مرغوبیت و کمیتی بی‌نظیر در سطح جهان است همچنان در انزوا به سر ببرد بنابراین تا دیر نشده باید فکر چاره بود.