پای سند الگوی کشت به زمین نرسیده است

سندی با عنوان الگوی کشت محصولات کشاورزی برای سال زراعی ۱۴۰۱- ۱۴۰۲ تنظیم شده و از آن رونمایی می‌شود، شعارهای زیبایی در مدح آن سر داده شده و در مراسم متعددی پیرامون مزایای چنین و چنان آن سخنرانی می‌شود؛ اما سوال اینجاست پس از گذشت یک‌ماه و اندی روز، سند کجاست و چند کشاورز در جریان آن قرار دارند.

اخبار سبز کشاورزی | الگوی کشت محصولات کشاورزی در حالی به یک سند تبدیل شده که در عرصه اجرایی و عملیاتی خبری از آن نیست و این سند برای اجرا ابلاغ نشده است با گذشت مهرماه و اقدام به کشت محصولات کشاورزی توسط کشاورزان میزان اثربخشی این سند در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

کلیات بیان شده درمورد سند الگوی کشت به نظر شعارهای زیبایی می‌آیند؛ اما بررسی سرنوشت شعارهای زیبای سابق، این اقدام وزارت جهاد کشاورزی را نیز تحت تاثیر قرارداده و با توجه به عدم اطلاع نه تنها کشاورزان بلکه مسئولان و کارشناسان جهاد کشاوزی به نظر می‌رسد این سند نتواند حداقل برای سال زراعی جاری کارکرد مناسبی ارائه دهد.

بیشتر بخوانید:

• گمانه‌زنی‌هایی درباره توفیقات اجرای الگوی کشت

• چرا الگوی کشت مهم است؟

50 سال انتظار برای یک سند

گفته شده است پس از گذشت 50 سال سند الگوی کشت محصولات کشاورزی تهیه شده است؛ اما آیا مشکل در سنوات گذشته تنها عدم‌تنظیم یک سند بوده یا اجرای کامل آن مدنظر متولیان قرار داشته است؛ برای مثال می‌توان به گفته‌های وزیر جهاد کشاورزی در سال زراعی گذشته اشاره کرد که علی‌رغم ابلاغ و پیگیری‌های مکرر هیچ یک از وعده‌های داده شده عملیاتی نشد و حتی کشاورزانی که اقدام به عقد قرارداد کردند هیچ مزیتی نبرده و تنها سر درگم شدند.

کارشناسان این اقدام وزارت جهاد کشاورزی را یک ضرورت برای کشوری که با بحران جدی آب روبه‌رو شده مورد تایید قرار می‌دهند؛ اما نگران هستند این سند در حد یک مکاتبه باقی بماند و عملیاتی نشود؛ در این صورت سبب می‌شود فعالیتی با این درجه از اهمیت ابتر مانده و تنها بهره تبلیغاتی از آن برده شود.

ادعاهای مطرح شده در خصوص اجرای سند با عنوان الگوی کشت محصولات کشاورزی برای سال زراعی ۱۴۰۱- ۱۴۰۲ قابل رصد و پایش هستند؛ اما برای مثال زمانی که کشت گندم به اتمام رسیده است، چگونه می‌توان امیدوار بود با اجرای الگوی کشت صرفه‌جویی ارزی حدود 697 میلیون دلار برای گندم ایجاد شود؛ به‌طوری که به گفته معاون وزیر جهاد کشاورزی در سال اول اجرای طرح در صورتی که تمام الزامات اجرا شود 2.2 میلیارد دلار صرفه‌جویی ارزی خواهیم داشت و اگر محقق نشود به همین میزان صرفه‌جویی ارزی کاهش خواهد یافت.

سندی که فعلاً پول ندارد

از سوی دیگر اجرای این سند مستلزم اعتبار است تا حداقل با تحریک انگیزه‌های مالی به‌عنوان مشوقی برای کشاورزان عمل کند؛ اما براساس گفته‌های وزیر جهاد کشاورزی در مراسم ابلاغ این سند حداقل تا پایان سال 1401 خبری از تخصیص اعتبار برای اجرای این سند نیست و علی‌رغم اینکه در سال‌های اول باید یارانه الگوی کشت داده شود قرار است در قانون بودجه ۱۴۰۲ ردیفی جداگانه به الگوی کشت داده شود.

ساداتی‌نژاد گفته است: در سال ۱۴۰۲ حداقل ۳۰ هزار میلیارد تومان در بودجه باید اعتبار در بودجه برای اجرای الگوی کشت در نظر گرفته شود.

انعکاس گفته‌های این مقام مسئول به‌عنوان سند یا شرطی اساسی در اجرای این سند تعبیر شده است که در اصل نیز محوری‌ترین بند در اجرای الگوی کشت در سال زراعی جاری محسوب می‌شود؛ برای نمونه در دستورالعمل کشت قراردادی که سال زراعی گذشته مورد توجه بسیاری بود مقرر بود نهاده‌های مورد نیاز کشاورز مانند بذر، سم و کود به‌صورت اعتباری در اختیار کشاورزان قرار گیرد و پس از برداشت محصول بهای آن از طلب کشاورزان کسر شود؛ اما عملاً کشاورزان نهاده را خود تهیه کردند و حتی در زمان دریافت مطالبات نیز با تاخیر بیش از یک ماه مواجه شدند.

جای خالی باغبانی در سند الگوی کشت امسال

یکی از نکات قابل توجه در سند الگوی کشت امسال توجه ویژه به بخش زراعت کشور است و دیگر بخش‌ها مانند باغبانی و تولیدات دامی به سند الگوی کشت سال بعد ارجاع داده شده است؛ در حالی که هم‌اکنون نیز در این حوزه‌ها مشکلات بسیاری وجود دارد به گفته معاون زراعت وزارت جهاد کشاورزی طرح الگوی کشت، امسال در بخش زراعت و در سال آینده بخش‌های باغبانی و دیگر بخش‌های کشاورزی اجرا می‌شود.

70 درصد تولیدات کشاورزی در بخش زراعت است که 12 میلیون هکتار کشت دارد و غلات مهم‌ترین رکن امنیت غذایی و نباتات علوفه‌ای که بخش دام را تغذیه می‌کند در این بخش وجود دارد.

با این توصیف باغبانی کشور که اغلب از نبود و یا کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی رنج می‌برد و همچنین صادرات محصولات تولیدی این بخش قابلیت ارزآوری بالایی دارد که مورد غفلت واقع شده است اهمیت این موضوع آنجایی پر رنگ تر می شود که کلید مقابله با خشکسالی و استمرار تولید علیرغم بحران آب در دست باغبانی است؛ اما با چالش‌های فراوان که هم‌اکنون با آنها روبه‌رو است توسعه باغبانی را با مسائل بسیاری مواجه کرده است.

براساس پیگیری‌های خبرنگار ما تنها برخی از کشاورزان آن هم به اندازه رسانه‌ها و به‌صورت کلی از مفاد سند الگوی کشت آگاهی دارند و هنوز پای این سند به زمین‌های کشاورزی نرسیده؛ اما ممکن است قضاوت در مورد کارآمدی این سند پس از گذشت دو هفته از رونمایی عجولانه باشد؛ هرچند رسالت رسانه است که در راستای تحقق اهداف این سند نظرات کارشناسان را مورد بررسی و پایش قرار دهد.