ماجرای درختان خشک شده خیابان ولی‌عصر(عج)

امروزه شهرها بدون وجود درختان و فضای سبز، مفهومی برای زیست شهروندان ندارند، از این‌رو توجه به کاشت درختان اثرات روزافزونی برای تلطیف روحیه شهروندان دارد؛ این در حالی است که چندی پیش انتشار فیلمی در فضای مجازی مبنی بر خشک شدن هم‌زمان تعدادی درخت در خیابان ولی‌عصر(عج) تهران باعث نگرانی مردم شد.

به گزارش اخبار سبز کش اورزی به نقل از ایمنا ؛ خیابان ولی‌عصر (عج) یکی از طولانی‌ترین و قدیمی‌ترین خیابان‌های خاورمیانه و دارای جاذبه‌های طبیعی و بصری خاصی است و مردم تهران خاطرات خوبی در این خیابان از میدان راه‌آهن تا میدان تجریش دارند، اما طی ماه‌های گذشته مسئله قطع یا خشک شدن درختان این خیابان به یکی از دغدغه‌های شهروندان و مدیریت شهری این کلان‌شهر تبدیل شده است؛ بررسی‌ها و پیگیری‌های مختلف روی این موضوع صورت گرفته است که به نظر می‌رسد این اقدام توسط مهندسان ساختمانی انجام می‌شود تا نمای ساختمان بیشتر به نمایش گذاشته شود.

بنا به تذکرات اعضای شورای اسلامی شهر تهران، رسیدگی به این موضوع در دستور کار شورای ششم قرار گرفت تا با عامل یا عاملان این اقدام ناشایست برخورد کنند و از قطع یا خشک شدن درختان چند هزار ساله خیابان ولی‌عصر (عج) که جلوه زیبایی به این خیابان داده است، جلوگیری شود.

برخی از کارشناسان فضای سبز شهری معتقدند مسئله خشک شدن درختان و قطع آن‌ها در کلان‌شهرهای تهران و اصفهان، چالش بین بخشی است، یعنی قسمت‌های مختلف شهرداری از جمله عمران، فضای سبز و شهرسازی باید دست به دست هم دهند تا این مشکل برطرف شود.

ضرورت تدوین طرح جامع برای حفظ درختان کهن

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران در خصوص خشک و قطع شدن درختان کهن متعدد در سطح شهر توسط مالکان ساختمان‌ها، اظهار می‌کند: با یک طرح جامع می‌توانیم در حفظ درختان کهن و احیای درختان جدید در سطح محلات شهر تهران اقدام کنیم.

وی با بیان اینکه شورای ششم تهران از ابتدای فعالیت در مورد فضای سبز و درختان حساسیت ویژه‌ای داشته است، ادامه می‌دهد: رئیس شورای اسلامی شهر تهران در بحث حفاظت از باغات و دیگر مباحث مرتبط صاحب‌نظر و صاحب‌سبک است، بر این اساس تلاش کردیم در این دوره مدیریت شهری موضع خود را نسبت به فضای سبز شهری و حفظ درختان کهن حفظ کنیم.

سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران تصریح می‌کند: مدیریت شهری در دوره ششم باید نسبت به این ماجرا دقت نظر لازم را داشته است، اما نمی‌توانیم خارج از تفکری که مناسب با سبک زندگی ایرانی و اسلامی است، شهر را اداره کنیم.

وی با بیان اینکه امروزه شاهد به‌هم‌ریختگی‌هایی در سبک زندگی ایرانی و اسلامی هستیم، می‌افزاید: در بعضی از نقاط شمال شهر تهران یا دیگر مناطق، بناهای مدرن توسط برخی شهروندان احداث می‌شود و تنها برای آنکه ظاهر ساختمان‌های شهر در چشم شهروندان دلربایی کند، شاهد قطع یا خشکاندن درختان چند ساله حتی کهن هستیم.

برخورد جدی شهرداری تهران با عاملان خشک شدن درختان

نادعلی خاطرنشان می‌کند: ماجرای قطع یا خشک‌شدن درختان شهر به دغدغه مهم اعضای شورای اسلامی شهر تهران تبدیل شده است و از مدیران شهری و شهرداری تهران درخواست کردیم با جدیت با این موارد برخورد کنند. از آن جایی که شهردار تهران روحیه ضد فساد دارد، به طور قطعی با این موضوع برخورد خواهد کرد.

وی با بیان اینکه در راستای قطع یا خشک شدن درختان شهر تهران، شرکت‌های خصوصی ساخت‌وساز و بعضی شرکت‌های دولتی به معنای عام (حاکمیتی) حتی دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها در ادوار مختلف دخیل بوده‌اند و تخلفاتی داشته‌اند، اضافه می‌کند: حساسیت نسبت به این موضوع در این دوره مدیریت شهری بسیار بیشتر است، چرا که امروزه نظارت میدانی توسط شهروندان بسیار دقیق و قوی انجام می‌شود و بر اساس آن مطالبه می‌کنند.

سخنگوی شورای اسلامی شهر تهران در پاسخ به این سوال که «آیا اتفاق ناگوار قطع و خشکاندن درختان در این سال‌ها بیشتر شده است؟»، می‌گوید: این اقدام تلخ و ناشایست در ادوار گذشته بیشتر بوده است، اما در حال حاضر قابلیت رصد مردمی بیشتر شده است و این موضوع ظهور و بروز بیشتری یافته است، این در حالی است که توجه نکردن به فضای سبز شهری، زیست آینده در شهر تهران را به خطر می‌اندازد.

وی با بیان اینکه اطلاع دقیقی از انجام وظیفه دیگر نهادهای مربوطه همچون سازمان حفاظت محیط زیست و منابع طبیعی در راستای موضوع قطع درختان ندارم، اظهار می‌کند: سعی کردیم در این مأموریت و رسالتی که به صورت مشترک در موضوع فضای سبز شهری و موضوعات اجتماعی و فرهنگی با دیگر سازمان‌ها داریم، امری را فروگذاری نکنیم و آن سازمان‌ها را نیز با خود بر سر یک میز همراه کنیم.

نبود رسیدگی‌های لازم زمینه‌ساز خشک شدن درختان است

نادعلی می‌افزاید: لازم است برای بحث درختان و فضای سبز شهر از دیگر ارگان‌ها و نهادها کمک بگیریم، اما به صورت قطعی نقش شهرداری تهران در این موضوع قابل حذف نیست.

وی ادامه می‌دهد: به‌طور مکرر تذکراتی در صحن علنی شورای اسلامی شهر تهران پیرامون موضوع قطع درختان داده شده است که منجر به پیگیری روال قانونی این موضوع می‌شود، اما به دلیل وسعت شهر تهران، این موضوع به راحتی در بازه زمانی کوتاه قابل بررسی، کنترل و پیگیری نیست.

سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان می‌گوید: کاهش روند قطع درختان و خشکاندن آن‌ها در شهر تهران را باید در یک بازه زمانی مشخص رصد و محاسبه کنیم و گزارش دهیم؛ این موضوع در اواسط اولین سال آغاز به‌کار دوره ششم شورای اسلامی شهر تهران مطرح شد، لذا لازم است در بازه زمانی یک‌ساله رصد شود.

وی در پاسخ به این سوال که به غیر از عوامل انسانی چه عوامل دیگری در خشک‌شدن درختان مؤثر است، اضافه می‌کند: درختان نیز دارای عمر مفید هستند، حتی درختان مثمر نیز عمر کوتاه‌تری نسبت به درختان دیگر از جمله چنار دارند، اما شاهد هستیم برخی درختان قدیمی که باید تنومند شوند، دچار این معضل شده‌اند، البته گاهی نبود رسیدگی‌هایی لازم زمینه‌ساز خشکیدن یا از بین رفتن درختان می‌شود.

نادعلی ادامه می‌دهد: پیگیری متمرکز این موضوعات به‌طور قطع نتیجه‌بخش خواهد بود، اما معتقد هستم اگر با تفکر محله‌محوری موضوعات فرهنگی و اجتماعی را دنبال کنیم، نتایج بهتر و مطلوب‌تری خواهیم گرفت و معضلات موجود نیز بهتر و سریع‌تر رفع خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه لازم است شهرداری در محلات مختلف پایتخت برای حفظ درختان به شهروندان کمک کند، می‌افزاید: با طرحی جامع می‌توانیم در حفظ درختان کهن و نیز احیای درختان جدید در سطح محلات شهر تهران به دست شهروندان اقدام کنیم.

چالش قطع درختان بین‌بخشی است

علی نیکبخت، کارشناس فضای سبز شهری در خصوص خشک شدن درختان شهری و قطع آن‌ها در تهران و اصفهان، اظهار می‌کند: این چالش یک چالش بین بخشی است، یعنی قسمت‌های مختلف شهرداری از جمله عمران، فضای سبز و شهرسازی باید دست به دست هم دهند تا این مشکل برطرف شود.

وی با بیان اینکه مشکل قطع یا خشک‌شدن درختان در اصفهان و تهران مشاهده می‌شود، ادامه می‌دهد: البته به دلیل کاشت درختان در بستر مادی‌ها، این مشکل در اصفهان کمتر از تهران وجود دارد.

کارشناس فضای سبز شهری تصریح می‌کند: زمانی که به ساختمانی کد ارتفاعی داده می‌شود، بسیاری از درختان کاشته شده در باغچه‌های طولی کنار خیایان و مقابل ساختمان‌ها در عملیات ساخت‌وساز، دچار آسیب و حتی خشک می‌شوند.

وی تاکید می‌کند: دستورالعمل‌های اجرایی این اقدام با همکاری شهرداری و دانشگاه صنعتی اصفهان تدوین شده است که برای کشور قابل استفاده و متناظر به این موضوع است که در زمان عملیات عمرانی باید چه اقداماتی انجام داد تا درختی آسیب نبیند.

نیکبخت با اشاره به اینکه بعضی افراد با پرتاب ته سیگار خود به سمت درختان سوزنی برگ همچون سرو و کاج‌های به اصطلاح مشهدی، باعث به آتش کشیدن آن‌ها می‌شوند، می‌افزاید: فرهنگ‌سازی در این موضوعات را مؤثر می‌دانم، البته بحث جرایم را برای متخلفان و سودجوها نیز جدی تلقی می‌کنم.

نیکبخت خاطرنشان می‌کند: در حال حاضر با از بین رفتن هر درختی از سطح شهر با وجود آلودگی‌های هوا، تیری به سمت خود، خانواده و جامعه پرتاب می‌کنیم، لذا باید با فرهنگ‌سازی و برخورد با متخلفان اقدامات لازم را انجام داد.

وی در پاسخ به این سوال که چه راهکاری برای جلوگیری از خشک شدن درختان کهن و قطع آن‌ها وجود دارد؟، می‌گوید: روش‌های بازدارنده‌ای از طریق وضع جرایم وجود دارد؛ بر اساس برآوردی که در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شده است، برای یک درخت ۲۰ تا ۲۵ ساله، نزدیک به ۲۰ تا ۲۵ هزار دلار هزینه شده است که محاسبه آن، فرمول‌های خاص خود را دارد، یعنی اگر فردی چنین درختی را از بین ببرد، حداقل جریمه برای آن ۲۰ هزار دلار است که این روند در خارج از کشور انجام می‌شود، البته ممکن است این درختان در مکانی تاریخی یا خیابانی خاص و با سابقه مانند عباس‌آباد و فردوسی اصفهان باشد که قابل قیمت‌گذاری نیست.

این کارشناس فضای سبز شهری ادامه می‌دهد: جرایم باید بازدارندگی کامل را داشته باشد و قانون در دریافت مبالغ آن اصرار داشته باشد، همچنین متخلفان باید شاهد پرداخت این جرایم سنگین باشند تا بازدارندگی صورت گیرد.

نیکبخت با اشاره به لزوم فرهنگ‌سازی در راستای قطع نکردن درختان، می‌گوید: بیلبوردهای تبلیغاتی شهری، صداوسیما و مدارس از ارکان فرهنگ‌سازی برای این موضوع است، در حال حاضر اغلب مناطق کشور خشک و نیمه‌خشک و متفاوت از مناطق اروپایی است که دارای فضاهای سبز زیادی بوده است، بنابراین پارک‌ها و فضاهای سبز شهری در حقیقت فضاهای خیابان شهری محسوب می‌شود.

اهمیت فرهنگ‌سازی در راستای حفظ درختان

وی اظهار می‌کند: فضاهای سبز شهری متعلق به تمام شهروندان است که علاوه‌بر کارکردهای روحی و روانی، مباحث اکولوژیک، تولید اکسیژن، کاهش دی‌اکسید کربن شهری، فراهم کردن شاخص‌های اقلیمی همچون افزایش خنکی، رطوبت هوا و سایه که جز با کاشت درختان میسر نمی‌شود، جزو کارکردهای این فضاهای سبز شهری است، بنابراین اگر شهروندان متوجه این کارکردها و تأثیر وجود درختان در سطح شهر برای ادامه حیات باشند و از ارتباط مستقیم وجود درختان و فضای سبز با سلامت خود آگاه شوند، در حفظ و احیای درختان مؤثر است.

این کارشناس فضای سبز شهری اظهار می‌کند: بحث فرهنگ‌سازی در این عرصه بسیار مهم است و باید رسانه‌های متعلق به شهرداری، به صورت مستمر به موضوع اهمیت دادن به فضای سبز شهری و درختان بپردازند، چرا که به طور قطع مؤثر خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه اگر جابه‌جایی درختان به درستی انجام شود، اقدام خوبی است، در غیر این صورت به درختان آسیب می‌زند، اضافه می‌کند: در شهر پروژه‌های توسعه‌ای وجود دارد و در شرایطی که درختان میان‌سال و کهن‌سال در محل پروژه‌ها است، راحت‌ترین اقدام قطع آن‌ها است، اما تبعات اجتماعی، فرهنگی و اکولوژیک دارد که نباید این اقدام صورت گیرد.

نیکبخت ادامه می‌دهد: بهترین زمان برای جابه‌جایی درختان فصول پاییز و زمستان است که درختان در حال استراحت هستند، اگر درختی در فصل تابستان جابه‌جا شود، احتمال خشک شدن آن بسیار زیاد است، بنابراین توجه به زمان جابه‌جایی، ابزارها و تکنیک‌های مدرن در جابه‌جایی درختان مثمرثمر خواهد بود