بانک‌ها آژیر می‌کشند
بانک‌ها همواره محل چالش‌های گوناگون در ایران بوده و هستند. روزی حسن روحانی، رئیس جمهور وقت، گفته بود که اگر بتوان مشکل بانک‌ها را برطرف کرد، می‌توان مشکل اقتصاد ایران را هم مرتفع کرد.
بانک‌ها همواره محل چالش‌های گوناگون در ایران بوده و هستند. روزی حسن روحانی، رئیس جمهور وقت، گفته بود که اگر بتوان مشکل بانک‌ها را برطرف کرد، می‌توان مشکل اقتصاد ایران را هم مرتفع کرد.
اخبار سبز کشاورزی : در روزهای اخیر مجدداً توجه به سوی بانک‌ها جلب شده و رئیس‌جمهور به وزیر اقتصاد دستور داده تا نهادها و موسسات مالی و پولی که در اقتصاد اخلال ایجاد می‌کنند و با خلق پول یا هر شیوه دیگر به تورم دامن می‌زنند شناسایی و با آنها برخورد شوند.
در این صورت احتمالاً باید تدابیر سختگیرانه‌ای علیه بانک‌ها و بازار پول کشور تمهید شود و انضباط مالی گسترده‌ای در این موسسات حاکم شود.
البته همه دولت‌ها از ایجاد انضباط پولی و عملیاتی در بانک‌ها و بالاخص بانک مرکزی حرف می‌زنند و وعده برقراری نظم و انضباط در این نهاد مهم را می‌دهند که بازار پول کشور را مدیریت و راهبردی می‌کند؛ اما همین دولت‌ها، سیاست‌ها و خط مشی‌هایی را برمی‌گزینند که سرانجام آن بی‌نظمی شدید و هدایت شده در همین بازار و نهادهای آن است.
مشهورترین چهره بانکی که انضباط شدید و حرفه‌ای وی از جانب اصلاح‌طلبان در دولت سیدمحمد خاتمی و در دولت احمدی‌نژاد از جانب اصولگرایان تحمیل نشده، طهماسب مظاهری است که در هر دو دولت به‌خاطر پای‌بندی به اصول حرفه‌ای بانکداری و مخالفت با بی‌انضباطی دولت‌ها، کنار گذاشته شد.
در سال‌های اخیر هم اگرچه عبدالناصر همتی برای برقراری همین نظم و رعایت ضوابط حرفه‌ای به دولت دعوت شد؛ اما در انتهای کار و پس از آنکه در مبارزات انتخاباتی ریاست جمهوری از برخی سیاست‌های دولت زبان به انتقاد گشود، از دولت کنار گذاشته شد.
او اخیراً و در فضای مجازی تصریح نموده که علی‌رغم مخالفت‌های وی (همتی) رئیس جمهور حسن روحانی مبادرت به چاپ پول کرده و نسبت به هجمه قواعد و اصول بانکداری بی‌تفاوت بوده است.
برخی آن اظهارات را برای حمله به خود همتی استفاده کرده و از وی پرسیده‌اند که چرا به هنگام تصدی پست ریاست بانک مرکزی از افشای چاپ پول بدون پشتوانه خودداری کرده است؛ اما گذشته از این انتقادات، اگر اظهارات همتی صحت داشته باشد آنگاه حسن روحانی باید پاسخ بدهد که علی‌رغم اذعان به تخلف‌های متعدد بانک مرکزی در دولت محمود احمدی‌نژاد چرا خود هم به بی‌انضباطی مالی و پولی متوسل شده و دستور چاپ پول بدون پشتوانه را داده است؟
البته کانون توجه این نوشتار دولت پیشین، رفتارها و سیاست‌های آن و تخلف‌هایش نیست. در هفته‌های گذشته دولت و مجلس هزینه‌های متعددی را بر گردن بانک‌ها گذاشته‌اند و در موضوعات متعدد و گوناگون از جمله در مورد ساخت مسکن، ودیعه مسکن استیجاری ازدواج، کشاورزی، شیلات، دامداری و… تعهدات زیادی را بر گردن بانک‌ها گذاشته‌اند.
گویی که بانک‌ها و پول‌هایی که در آن نگهداری می‌شود قلک دولت و حاکمیت است و هر وقت که خواستند می توانند به درون صندوق بانک‌ها دست ببرند و از آن برداشت کنند.
جالب است که در این باره میان دولت و مجلس رقابت حاکم است و هر یک سعی می‌کنند گوی رقابت را در تحمیل تعهد به بانک‌ها از دیگری برباید.
گفته می‌شود که برای هر یک از این وام ها دولت و مجلس منابعی در نظر گرفته و بانک معرفی شده برای پراخت وام تنها عاملیت پرداخت وام را برعهده دارد و تجهیز منابع و تامین آن برعهده بانک‌ها نیست.
در این صورت، دولت منابع را تجهیز و عملیات پرداخت آن را بانک انجام می‌دهد. اما اگر چنین بود آیا بانک‌ها در پرداخت وام‌ها سختگیری می‌کردند؟ اکنون خبرهای متواتری وجود دارد که بانک‌ها از پرداخت و تامین وام طفره رفته و با سختگیری‌های بی‌مورد سرانجام وام را پرداخت نکرده است.
این رویدادها البته هشدارهایی به دولت و بانک مرکزی است. در واقع، گمان می‌رود که مانند وام نوسازی بافت‌های فرسوده در مناطق روستایی، دولت منابع وام را پرداخت نکرده باشد؛ ولی به بانک‌ها فشار وارد آورده باشد که خودشان و از منابع خودشان این وام را پرداخت کنند؛ یعنی رفتاری که به ورشکست شدن بانک‌ها در دوره‌های گذشته منجر می‌شد، عینا در دولت رئیسی هم تکرار شده است.
موضوعی که باید مورد توجه مقامات اقتصادی و رئیس جمهور محترم قرار گیرد و برای رفع این مشکل تمهیدات مناسبی اتخاذ گردد.
نادر کریمی جونی
