چالش‌های تولید و صادرات پسته
حکایت تولید و صادرات پسته مصداق ضرب‌المثل معروف شده که «درونش خودمان را کشته، بیرونش مردم را»
حکایت تولید و صادرات پسته مصداق ضرب‌المثل معروف شده که «درونش خودمان را کشته، بیرونش مردم را»؛ قیمت این محصول برای مردم کشورمان آنقدر زیاد است که خیلی‌ها امکان خریدش را ندارند اما تولیدکنندگان آن در عین حال از قیمت پایین آن به نسبت هزینه‌ها می‌نالند و خواهان حمایت دولت هستند.
همزمان با فصل برداشت، انتظار یک ساله باغداران پسته در شهریور و مهر ماه به سر می‌رسد و محصول که برداشت می‌شود آنطور که می‌گویند تنها جوابگوی بخشی از هزینه‌های یک سالی است که برایش صرف کرده اند.
در آن سوی مرزها البته این محصول که به عنوان طلای سبز شناخته می‌شود، طرفداران بسیاری دارد امّا قیمت گذاری پسته را خیلی از تولیدکنندگان قابل تامل می‌دانند و می‌گویند تدابیر مسئولان را می‌خواهد تا ضمن افزایش تولید، نفع کشاورزان و باغداران این محصول را نیز، آنطور که باید، تامین کند.
مشکلات مربوط به آبیاری سنتی، نحوه بهره برداری از همه زمین‌ها، درختان پیر پسته، قوانین حوزه آب و دیگر مسائل از جمله مشکلات پیش روی پسته کاران و صادرکنندگان به شمار می‌رود.
پسته کاران ناراضی هستند
پسته کاران عموما می‌نالند و مسئولان دولتی هم می‌گویند چاره ای نیست باید فرآیندهای تولید، کاشت و داشت و برداشت مکانیزه و بهره ور شود؛ و این چرخه همچنان ادامه دارد.
یکی از کشاورزان منطقه رفسنجان با اشاره به هزینه‌های بالای تولید این محصول می‌گوید: چند سالی است که یک سهم از تلمبه چاه کشاورزی به میزان ۱۲۰ میلیون تومان خریداری کردم ولی چه فایده، در طول سال نفقه‌هایی (پرداخت حق آب در طول سال) از سوی متولی چاه تلمبه صادر می‌شود که باید پرداخته شود و نفقه‌ها هم گران هستند.
حسین آخوندی یکی دیگر از مشکلات در بخش آبیاری اراضی کشاورزی را چنین تشریح کرد: مثلا من اگر در ۲ آبادی کنار ِهم، زمین کشاورزی داشته باشم نمی‌توانم آب از این اراضی را به باغی در آبادی کناری منتقل کنم و زمین را آبیاری کنم.
وی افزود: این قانونی است که نمی‌توان آب را از چاه تلمبه ای به منطقه ای حتی نزدیک تر انتقال داد؛ کاش دولت این قانون را اصلاح می‌کرد تا بتوان اراضی کشاورزی را به طور متعادل آبیاری کرد.
آخوندی گفت: دولت اجازه انتقال آب از یک موتور پمپ به موتور پمپ دیگر را به کشاورز نمی‌دهند و اینجا ما متضرر می‌شویم؛ عملاً دولت با قوانین دست و پاگیر اینگونه آب موجود را گل آلود می‌کند که به مصرف کشاورز نرسد و هدر می‌رود.
او قوانین دست و پاگیر را مشکل مضاعفی بر خشکسالی‌ها و تغییرات اقلیم می‌داند که موجب درماندگی عمده کشاورزان شده است.
پسته این محصول کشاورزی که جزو نخستین و ارزآورترین کالاها بعد از نفت است، متأسفانه علاوه براینکه دستخوش حوادث طبیعی مانند تغییرات اقلیمی، خشکسالی، گرمازدگی و سرمازدگی می‌شود درگیر مشکلات دیگری هم شده است که می‌طلبد برای آن فکر جدی کرد.
۸۰ هزار هکتار باغات پسته در رفسنجان
مدیر جهاد کشاورزی رفسنجان سطح زیر کشت محصول پسته را در این شهرستان بیش از ۸۰ هزار هکتار عنوان و بیان کرد: در ۱۰۰ سال اخیر این باغات در رفسنجان احداث شده و به بزرگترین جنگل مصنوعی منحصر به فرد دست کاشت کشور معروف است.
عباس حاج عبداللهی اظهارکرد: با توجه به خشکسالی‌های بیش از ۱۰ سال اخیر به کشاورزان توصیه می‌کنیم آبیاری نوین را برای بهره مندی از سفره‌های آب موجود به کار گیرند و دولت هم تسهیلات کم بهره به کشاورز اعطا می‌کند.
وی کمبود منابع آبی را مشکل جدی برای منطقه رفسنجان عنوان کرد و افزود: حدود یک هزار حلقه چاه در رفسنجان حفر و برای کشاورزی استفاده می‌شود کشارزان باید از آبیاری غرقابی به سمت آبیاری نوین بروند که آب به مقدار نیاز به درختان برسد و از هدررفت جلوگیری و منابع آبی هم حفظ می‌شوند.
حاج عبداللهی گفت: از سال ۱۳۸۰ تاکنون بیش از ۱۵ هزار هکتار از زمین‌های پسته کاری رفسنجان به سیستم آبیاری نوین مجهز شده اند.
وی از مزایای این سیستم هم گفت: این سیستم میزان تبخیر را پایین و افزایش میزان عملکرد را در بر دارد دولت به ازای هر هکتار تجهیز به آبیاری نوین ۳۰ میلیون تومان تسهیلات بلاعوض اعطا می‌کند.
ضرورت جوانسازی باغات پسته
حاج عبداللهی بیان کرد: تعدادی از باغات پسته به دلیل گذشت سالیان دراز از احداث آنها و عمر طولانی درختان، شور شدن خاک، کمبود عناصر غذایی و … دارای باردهی غیراقتصادی هستند که جوان سازی این باغ‌ها از ضروریات است.
وی ادامه داد: ۲۰ هزار هکتار باغ پسته در رفسنجان مستعد جوانسازی هستند باید تغییر رقم، جوان سازی و نوسازی شوند. حاج عبداللهی در خصوص بیمه کشاورزی هم گفت: امسال به میزان ۱۶ هزار هکتار باغ پسته زیرپوشش بیمه کشاورزی قرار گرفتند و محاسبات مربوط به میزان خسارت ناشی از گرمازدگی و سرمازدگی‌های امسال در حال انجام است و بزودی وجوه خسارت به حساب کشاورزان واریز خواهد شد.
