پیش بینی هواشناسی ایران؛ چقدر می‌توان به جزئیات آن اعتماد کرد؟
آیا پیش بینی هواشناسی ایران دقیق است؟ نگاهی انتقادی به پیش‌بینی‌های مبهم و مقایسه آن با نمونه‌های تاریخی دقت در هواشناسی.
پیش‌بینی‌هایی در «بعضی ساعات» و «برخی مناطق»
در دنیای امروز، پیش بینی هواشناسی دقیق یکی از ابزارهای حیاتی برای برنامه‌ریزی در بخش‌های مختلف اقتصادی، کشاورزی، حمل‌ونقل و حتی زندگی روزمره مردم است.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ سازمان هواشناسی ایران نیز با صرف بودجه‌های قابل توجه برای تجهیزات پیشرفته و استخدام کارشناسان، وظیفه اطلاع‌رسانی دقیق و موثق در این حوزه را بر عهده دارد. اما به اعتقاد برخی ناظران و کارشناسان، گاهی اوقات سطح جزئیات و دقت در پیش بینی هواشناسی ایران با ابهاماتی همراه است که می‌تواند کارایی این پیش‌بینی‌ها را کاهش دهد.
به عنوان نمونه‌ای از این نوع پیش‌بینی‌ها، یکی از بیانیه‌های اخیر هواشناسی درباره وضعیت جوی تهران مورد توجه قرار گرفته که اعلام کرده است: «طی ۵ روز آینده در بعضی ساعات، وزش باد شدید، وقوع گرد و غبار در برخی مناطق و رگبار و رعد و برق مورد انتظار است.»
این نوع اطلاع‌رسانی که زمان دقیق و مکان‌های مشخص را به وضوح تعیین نمی‌کند، این پرسش را برای مخاطب پیش می‌آورد که چقدر می‌تواند بر اساس آن برنامه‌ریزی دقیق انجام دهد؟
مقایسه‌ای تاریخی: دقت پیش‌بینی‌ها در گذشته‌های دور چقدر بود؟
برای درک بهتر اهمیت دقت در پیش‌بینی‌ها، یادآوری خاطره‌ای از دکتر محمد خصوصی، «پدر سموم دفع آفات ایران»، آموزنده است.
ایشان نقل می‌کردند که حدود ۶۰ سال پیش در آلمان غربی، استاد دانشگاهشان در یک روز کارآموزی در مزرعه، با قاطعیت به کشاورزان اعلام می‌کند: «هر چه زودتر گندم مزرعه را برداشت کنید، زیرا ساعت ۸ صبح فردا بارندگی شدید خواهیم داشت.»
به گفته مرحوم خصوصی، با وجود ناباوری برخی دانشجویان، کشاورزان به حرف استاد اعتماد کرده و با شدت به برداشت محصول ادامه دادند. نتیجه آن شد که درست ساعت ۸ صبح روز بعد، بارندگی شدید آغاز شد و امکان ادامه برداشت محصول را از بین برد. این خاطره نشان‌دهنده سطحی از دقت در پیش‌بینی هواشناسی در دهه‌های گذشته در برخی کشورهای پیشرفته است که امکان تصمیم‌گیری سریع و نجات محصول کشاورزان را فراهم می‌کرده است.
چرا پیش بینی هواشناسی ایران هنوز به دقت نمونه‌های مطرح جهانی نرسیده است؟
مقایسه میان این نمونه تاریخی از دقت در پیش‌بینی با پیش‌بینی‌های کلی و مبهمی که گاهی از سوی سازمان هواشناسی ایران منتشر می‌شود، این سوال را مطرح می‌کند: با وجود سرمایه‌گذاری‌هایی که در این حوزه صورت گرفته، چرا پیش بینی هواشناسی ایران هنوز نتوانسته به سطحی از جزئیات و دقت دست یابد که بتواند پاسخگوی نیازهای دقیق بخش‌های مختلف باشد؟
به نظر می‌رسد دستیابی به «اطلاع‌رسانی موثق» و «پیش‌بینی دقیق» نیازمند عواملی فراتر از صرف هزینه‌کرد برای سیستم‌ها و کارشناسان است؛ عواملی نظیر دسترسی به داده‌های جامع و به‌روز، مدل‌های پیش‌بینی پیشرفته، تبادل اطلاعات بین‌المللی و شاید مهم‌تر از همه، تمرکز بر ارائه اطلاعاتی که مستقیماً برای تصمیم‌گیری کاربران نهایی (از کشاورز و صنعتگر گرفته تا شهروند عادی) قابل استفاده باشد.
لزوم افزایش دقت و شفافیت
در نهایت، با توجه به نیاز روزافزون جامعه به اطلاعات دقیق جوی، به نظر می‌رسد سازمان هواشناسی ایران می‌بایست در جهت افزایش سطح جزئیات و دقت در پیش بینی هواشناسی ایران گام‌های جدی‌تری بردارد.
این امر نه تنها به ارتقاء جایگاه علمی این سازمان کمک می‌کند، بلکه مهم‌تر از آن، اعتماد عمومی به پیش‌بینی‌ها را افزایش داده و امکان برنامه‌ریزی بهتر و کاهش خسارات احتمالی ناشی از شرایط جوی را فراهم می‌آورد. اینکه هواشناسی ایران چه زمانی به سطح دقت پیش‌بینی‌های دقیق در نقاط پیشرفته جهان، حتی ۶۰ سال پیش، دست خواهد یافت، سوالی است که زمان به آن پاسخ خواهد داد.
