گرانی گوشت: سهمی که از سفره کارگران می‌برد!
گرانی گوشت به کجا رسیده است؟ با حذف ارز ترجیحی و افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها، چند درصد از درآمد ناچیز کارگران صرف خرید گوشت می‌شود؟
این روزها، قیمت‌ها چنان سر به فلک کشیده‌اند که بسیاری از اقلام ضروری از سبد خرید خانوارها خارج شده‌اند. اما در میان این افزایش‌های پی‌درپی، گرانی گوشت به اوج خود رسیده و به یک چالش جدی برای سفره مردم، به خصوص کارگران، تبدیل شده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ درست در همین چند روز گذشته، سازمان برنامه و بودجه اعلام کرد که واردات گوشت قرمز دیگر شامل ارز ترجیحی نخواهد بود.
این تصمیم، در حالی که وزارت جهاد کشاورزی نسبت به افزایش مجدد قیمت‌ها هشدار داده، آب پاکی را روی دست کسانی ریخت که منتظر کاهش قیمت گوشت بودند. اما واقعاً چه میزان از درآمد یک کارگر باید صرف خرید این کالای اساسی شود؟
قیمت گوشت: هر روز گران‌تر از دیروز
رصد بازار و سایت‌های فروش آنلاین، تصویری نگران‌کننده از گرانی گوشت ارائه می‌دهد. قیمت گوشت قرمز، به خصوص گوشت گوسفندی، اکنون از مرز یک میلیون تومان نیز عبور کرده است. برای مثال:
-سردست گوسفندی بسته‌بندی شده یک کیلوگرمی: ۱,۳۶۰,۰۰۰ تومان
-ران ممتاز گوسفندی یک کیلوگرمی: ۱,۱۱۰,۰۰۰ تومان
-گوشت خورشتی گوسفندی یک کیلوگرمی: ۱,۴۰۰,۰۰۰ تومان
-ران ویژه گوسفندی یک کیلوگرمی: ۱,۸۹۹,۰۰۰ تومان
-ماهیچه ران گوسفندی یک کیلوگرمی: ۱,۲۸۹,۰۰۰ تومان
این ارقام به وضوح نشان می‌دهند که گرانی گوشت به یک بحران جدی تبدیل شده و خرید آن برای بسیاری از خانوارها، به یک آرزوی دست‌نیافتنی بدل گشته است.
ریشه‌های گرانی: از حذف ارز ترجیحی تا افزایش هزینه‌های تولید
بر اساس آمارهای گمرک ایران، در سال گذشته ۲۲۹ هزار تن گوشت قرمز (حدود ۲۰ درصد کل مصرف کشور) با ارز ترجیحی (دلار ۲۸,۵۰۰ تومانی) وارد شده است. حذف ارز ترجیحی از واردات گوشت، به معنای افزایش چشمگیر قیمت تمام‌شده آن در بازار داخلی است.
این تصمیم در حالی گرفته شده که پیش‌تر واردات گسترده نهاده‌های دامی با هدف کنترل و کاهش قیمت گوشت انجام شده بود، اما نتیجه عکس داد.
علاوه بر این، عوامل دیگری نیز به گرانی گوشت دامن زده‌اند:
افزایش قیمت جهانی نهاده‌ها: قیمت جهانی غلات و سویا تحت تأثیر شرایط آب‌وهوایی، تقاضای جهانی و سیاست‌های تجاری، افزایش یافته است.
رشد هزینه‌های حمل‌ونقل: بالارفتن هزینه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی، بیمه و سایر هزینه‌های مرتبط، هزینه واردات نهاده‌ها را گران‌تر کرده است.
چالش‌های تولید داخلی: پرورش دام در داخل کشور نیز با چالش‌هایی مانند افزایش دستمزد، کمبود انرژی و وابستگی به واردات نهاده‌های دامی روبروست. این عوامل باعث می‌شوند تولید داخلی گوشت به اندازه نیاز کشور نباشد و وابستگی به واردات همچنان ادامه یابد.
نقش دلالان و واسطه‌ها: حضور متعدد دلالان و واسطه‌ها در زنجیره تأمین گوشت، منجر به افزایش قیمت نهایی برای مصرف‌کننده می‌شود که نباید نادیده گرفته شود.
تصمیمات شتاب‌زده و انفعال: به نظر می‌رسد کمبود عرضه، نوسانات نرخ ارز، تصمیمات شتاب‌زده سازمان برنامه و بودجه و انفعال بیش از حد وزارت جهاد کشاورزی نیز در این زمینه به گرانی گوشت دامن زده است.
سهم گوشت در سبد معیشت کارگران: رقمی نگران‌کننده!
نرخ بالای گوشت و سرکوب حداقل حقوق کارگران، باعث شده بسیاری از مردم نتوانند این کالای مهم و ضروری را خریداری کنند.
برای مثال، حداقل حقوق یک کارگر در سال جاری حدود ۱۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است. اگر قیمت هر کیلو گوشت گوساله را ۶۰۰ هزار تومان در نظر بگیریم (که البته بسیاری از اقلام گوشتی گران‌تر هستند)، خرید تنها یک کیلوگرم گوشت، سهمی معادل حدود ۵ درصد از کل حقوق یک ماه یک کارگر را به خود اختصاص می‌دهد! با این حساب، دیگر مجالی برای تامین بقیه مایحتاج زندگی باقی نمی‌ماند.
تصور می‌شد با واردات زیاد نهاده‌های دامی و گوشت‌های تنظیم بازاری، قیمت گوشت اندکی متعادل شود و سهم بیشتری در سفره خانوارها داشته باشد. اما چرا چنین اتفاقی رخ نداد؟ وزارت جهاد کشاورزی باید در این خصوص پاسخگو باشد.
به نظر شما، چه راهکارهای عملی و فوری می‌تواند به کنترل گرانی گوشت و بهبود وضعیت معیشت خانوارها کمک کند؟
