تورم، تحریم و بحران انرژی؛ مثلث فشار بر تولید ملی
چالش‌های اساسی صنایع غذایی ایران در سال 1404؛ راهکارهای عبور از بحران
تورم، تحریم و بحران انرژی؛ مثلث فشار بر تولید ملی! بررسی چالش‌های اساسی صنایع غذایی ایران در سال 1404 و راهکارهای عملیاتی برای عبور از بحران.
بخش صنایع غذایی به عنوان یکی از پایه‌های اصلی تأمین امنیت غذایی کشور؛ اما در سال ۱۴۰۴ صنایع غذایی ایران با چالش‌های متعددی رو به رو شده است.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ تورم افسارگسیخته، نوسانات نرخ ارز، بحران انرژی و کمبود نیروی انسانی ماهر، تولیدکنندگان این حوزه را در وضعیتی شکننده قرار داده است؛ وضعیتی که در صورت بی‌توجهی سیاست‌گذاران، می‌تواند امنیت غذایی و اشتغال در این بخش را به مخاطره بیندازد.
بیشتر بخوانید:انقلاب هوش مصنوعی در بشقاب شما؛ چگونه AI آینده صنایع غذایی را متحول می‌کند؟
افزایش هزینه‌های تولید تحت تأثیر تورم و نوسانات قیمت مواد اولیه
رشد مداوم تورم و ناپایداری قیمت مواد اولیه، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های صنایع غذایی ایران در سال ۱۴۰۴ است. بسیاری از واحدهای تولیدی برای ادامه فعالیت خود، نیازمند واردات موادی چون اسانس‌ها، رنگ‌های خوراکی، مواد افزودنی و حتی بسته‌بندی هستند.
نوسانات نرخ ارز که اغلب تحت تأثیر عوامل سیاسی و بین‌المللی قرار دارد، موجب می‌شود قیمت تمام‌شده محصولات به‌طور مداوم افزایش یابد.
در نتیجه، تولیدکنندگان برای حفظ حاشیه سود خود، ناچار به افزایش قیمت نهایی محصولات می‌شوند؛ این امر در نهایت، قدرت خرید مصرف‌کننده را کاهش می‌دهد.
نیروی انسانی؛ مسأله کمتر دیده‌شده اما حیاتی
با وجود این که مسائل اقتصادی همواره در صدر اخبار قرار دارند؛ مشکل نیروی انسانی، یکی از چالش‌هایی است که در صنایع غذایی ایران، کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
خروج نیروهای متخصص از کشور، فرسودگی نیروی کار موجود و نبود آموزش‌های تخصصی و به‌روز، باعث شده است تا بسیاری از واحدهای تولیدی با مشکل جذب و حفظ نیروی انسانی مواجه شوند. این امر، نه‌تنها بهره‌وری را کاهش می‌دهد، بلکه کیفیت محصولات را نیز تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.
صادرات در گرو عبور از تحریم‌ها و بی‌ثباتی ارزی
صادرات مواد غذایی که می‌تواند نقش مهمی در ارزآوری و رشد اقتصادی کشور ایفا کند، در سال ۱۴۰۴ به دلیل ادامه تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی با موانع جدی مواجه شده است.
مشکلات نقل و انتقال پول، افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی و ناپایداری قوانین صادراتی، موجب سردرگمی صادرکنندگان می‌شود. در چنین فضایی، بسیاری از بنگاه‌ها ترجیح می‌دهند بازار داخلی را هدف قرار دهند، اما حتی این بازار نیز با کاهش تقاضا و اشباع مواجه شده است.
بحران انرژی؛ دشمن پنهان تولید
یکی از مهم‌ترین معضلات پنهان صنایع غذایی ایران، قطعی‌های مکرر برق و گاز در فصول مختلف سال است. این قطعی‌ها به‌خصوص در صنایعی مانند لبنیات، بستنی‌سازی، نانوایی‌های صنعتی و سردخانه‌ها که به انرژی مداوم و پایدار نیاز دارند، آسیب جدی وارد می‌کند.
از بین رفتن مواد اولیه یا محصول نهایی، توقف خطوط تولید و آسیب به تجهیزات گران‌قیمت از جمله پیامدهای مستقیم این بحران است. همچنین، هزینه تأمین انرژی‌های جایگزین همچون دیزل ژنراتور نیز فشار مالی مضاعفی به تولیدکنندگان وارد کرده است.
راهکار عبور از بحران
برای عبور از این شرایط پیچیده، راهکارهایی نظیر تثبیت سیاست‌های ارزی، حمایت هدفمند از صادرکنندگان، اصلاح نظام آموزش فنی و حرفه‌ای و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های انرژی باید در اولویت قرار گیرد.
علاوه بر آن، ایجاد نهادهای میان‌بخشی برای هماهنگی میان دولت، تولیدکنندگان و فعالان بازار می‌تواند در مدیریت بهتر این بحران مؤثر واقع شود.
راهکارهای عملیاتی و حمایت واقعی؛ تنها چاره کار
اگرچه صنایع غذایی به عنوان یکی از مقاوم‌ترین بخش‌های صنعتی در برابر بحران‌ها شناخته می‌شود، اما تداوم چالش‌های فعلی بدون ارائه راهکارهای عملیاتی و حمایت واقعی می‌تواند آینده این صنعت را تهدید کند.
۱۴۰۴، سالی سرنوشت‌ساز برای تولیدکنندگان صنایع غذایی است؛ سالی که می‌تواند هم نقطه سقوط و هم نقطه جهش باشد، اما این موضوع وابسته به این است که تصمیم‌سازان، چه مسیری را انتخاب خواهند کرد.
