«برنج دونوج»؛ راهبرد نوین برای افزایش تولید با نهاده کمتر در شالیزارهای گلستان+ویدئو

در سال‌های اخیر، چالش‌هایی چون کاهش منابع آب، تغییرات اقلیمی و افزایش هزینه‌های تولید، بخش کشاورزی شمال کشور، به‌ویژه کشت برنج را با موانع جدی روبه‌رو ساخته است.

اخبار سبز کشاورزی؛ در پاسخ به این چالش‌ها، کشت برنج دونوج یا همان برنج راتون، به عنوان یک روش کم‌هزینه، سازگار با محیط زیست و مناسب برای اقلیم گرم‌تر استان گلستان، توجه شالیکاران پیشرو را به خود جلب کرده است. در این تکنیک کشاورزی پایدار، پس از برداشت اولیه محصول اصلی، ساقه‌ها و ریشه‌های باقی‌مانده در زمین دوباره جوانه زده و در یک دوره کوتاه، خوشه‌های جدیدی از برنج تولید می‌کنند.

محصول دوم که در زبان محلی به آن «دونوج» اطلاق می‌شود، بدون نیاز به عملیات سنگین شخم‌زنی، نشاکاری مجدد و مصرف بالای آب و سوخت به دست می‌آید و از این رو، به عنوان نمونه‌ای شاخص از کشاورزی هوشمند و تولید برنج پایدار در منطقه مطرح است.

به نقل از کارشناسان جهاد کشاورزی گلستان، بیشترین موفقیت در کشت دونوج (راتون) در مناطق ساحلی بندرگز و نوکنده و بخش‌هایی از گرگان با شرایط رطوبتی بالا مشاهده شده است؛ مناطقی که با تابستان‌های بلند و دمای مطلوب، شرایط ایده‌آلی برای رشد مجدد ساقه‌های برنج پس از برداشت اول فراهم می‌کنند.

عملکرد برنج دونوج معمولاً بین ۳۰ تا ۵۰ درصد محصول اصلی است؛ با این حال، از طریق مدیریت دقیق مزرعه، برنامه‌ریزی تغذیه مناسب و آبیاری منظم، این بازدهی را می‌توان تا حدود ۶۰ درصد افزایش داد. نکته قابل توجه این است که کیفیت دانه راتون در بسیاری از مناطق گلستان خوش‌عطرتر و لطیف‌تر از محصول اول گزارش شده و این ویژگی سبب استقبال بیشتر بازار از آن شده است.

کارشناسان تأکید دارند توسعه کشت برنج دونوج در استان گلستان، نقشی مؤثر در افزایش درآمد کشاورزان، کاهش فشار بر منابع حیاتی آب، حفظ ساختار خاک و تقویت پایداری تولید برنج کشور ایفا می‌کند. حمایت از کشاورزان پیشرو، ترویج آموزش‌های تخصصی و اجرای طرح‌های پایلوت در این حوزه، می‌تواند الگویی موفق برای آینده کشاورزی شمال ایران باشد. آقای محمد ابراهیم ملاحی، کشاورز جوان اهل شهر نوکنده از توابع شهرستان بندرگز در غرب استان گلستان، در مزرعه دونوج شالی خود، به‌صورت عملی بر مزایای این روش تأکید دارد.