کنگره‌ای با دبیرخانه دائمی؛ برگزاری اولین کنگره ملی صنعت گوشت
برگزاری نخستین کنگره ملی صنعت گوشت در مرکز بین‌المللی همایش‌های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و حضور مدیران ارشد وزارتخانه
برگزاری نخستین کنگره ملی صنعت گوشت در مرکز بین‌المللی همایش‌های سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و حضور مدیران ارشد وزارتخانه مانند دکتر ماکنعلی، رئیس سازمان دامپزشکی، دکتر علیرضا رفیعی‌پور، مشاور وزیر و رئیس دفتر محیط زیست و سلامت غذای وزارت جهادکشاورزی، دکتر اسکندر زند، مشاور وزیر و رئیس سابق سازمان تحقیقات، برخی مدیران کل و مقامات دولتی، در کنار اعضای انجمن که هر یک متولی بخشی از امنیت غذایی کشور هستند، با مدیریت و هدایت دبیر جوان و خوش آتیه انجمن صنفی و کارفرمایی صنعت تولید، قطعه‌بندی و بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی دکتر مسعود رسولی نشان می‌دهد هم‌افزایی دولت، بخش خصوصی و تشکل‌ها می‌تواند از دغدغه وزارتخانه بکاهد و صرفا نظارت بر کار تولید، قطعه‌بندی، بسته‌بندی و توزیع سالم داشته باشد.
به گزارش مزرعه سبز ، گوشت و تامین آن برای جامعه و نیز مسائل بهداشتی و سلامت آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
در این میان عرضه گوشت به‌صورت بهداشتی و در بسته‌بندی‌های مناسب از چند جنبه عمده دارای اهمیت فراوان است. اول، در بحث کاهش مخاطرات بهداشتی و بیماری‌ها، دیگری در مورد قطعه‌بندی و بسته‌بندی بر اساس خواست بازار و نیاز مشتریان و یک مورد اساسی دیگر نیز استفاده بهینه از ضایعات و آلایش‌های گوشت و صادرات یا فرآوری و تبدیل آن به محصولات مورد نیاز و صنایع مختلف. البته در مورد اهمیت صنعت گوشت، قطعه‌بندی و بسته‌بندی آن صحبت فراوان است و مجال ما کوتاه!
دهم آذرماه با همت و تلاش انجمن صنفی و کارفرمایی صنعت تولید،قطعه‌بندی و بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی، نخستین کنگره ملی صنعت گوشت، در محل همایش‌های بین‌المللی سازمان صدا و سیما برگزار گردید که در این مراسم فعالان، کارشناسان و متولیان امر در بخش‌های دولتی و خصوصی به شکل بسیار گسترده‌ای حضور داشتند. گزارشی از این کنگره مهم و ارزشمند در ذیل ملاحظه خواهید کرد:
کنگره‌ای با دبیرخانه دائمی
دکتر مسعود رسولی، دبیر جوان و فعال انجمن صنفی و کارفرمایی صنعت تولید،قطعه‌بندی و بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی و همچنین دبیرکل اولین کنگره ملی صنعت گوشت در این مراسم گفت: در شرایطی که با تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی زیادی دست به گریبان هستیم، وجود چنین کنگره‌ای برای استفاده از رهنمودها و نظرات کارشناسان برای ما بسیار ارزشمند است و امیدواریم که در رفع مشکلات این صنعت موثر باشد.
وی عنوان کرد: به‌دلیل پائین آمدن قدرت خرید مردم، مصرف گوشت در کشور کاهش پیدا کرده است و سعی بر این است که بتوانیم شرایط را طوری پیش ببریم که همه مردم بتوانند در حد نیاز به گوشت دسترسی داشته باشند.
دبیرکل اولین کنگره ملی صنعت گوشت گفت: کنگره یک دبیرخانه دائمی دارد و هدف ما این است که برای سال‌های آینده نیز آن را برگزار کنیم و خوشحال خواهیم شد در سال‌های آینده با همکاری و مشورت همه فعالان و کارشناسان، کنگره‌‌ی بهتری نیز داشته باشیم.
گزارشی از فعالیت‌های انجمن صنایع بسته‌بندی گوشت
دکتر مسعود رسولی دبیر انجمن صنفی و کارفرمایی صنعت تولید،قطعه‌بندی و بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی با بیان اینکه ما تنها تشکل صنعت گوشت و بسته‌بندی در کشور هستیم، به برخی اقدامات انجام شده توسط این انجمن و پیگیری‌ها و رایزنی‌هایی که با مسئولان و ادارات مختلف در جهت پیشبرد اهداف این انجمن داشته اشاره کرد که به طور گذرا می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
کاهش ضریب مالیاتی فعالان انجمن از 4/ 6 درصد به 3/5درصد؛
برگزاری دوره‌های کنترل کیفی محصولات در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و سایر فروشگاه‌ها برای آموزش روش‌های کنترل کیفیت و شاخص‌های کیفیت؛
خرید دفتری برای انجمن و استقبال اعضای فعالان صنعت از تشکیل انجمن صنایع بسته‌بندی گوشت؛
استانداردسازی محصولات و کدگذاری آنها به گونه‌ای که هر محصول دارای یک کد آنالیز و استاندارد مشخص است و طبق آن حدود 1106 محصول در دسته‌بندی‌های مختلف ثبت و به بازار عرضه می‌شود و از نظر قیمت و استاندارد در کل کشور به صورت یکسان عمل می‌کنیم؛
فعالیت‌های انجمن در خصوص فرهنگ‌سازی برای مصرف گوشت بسته‌بندی شده و شناسنامه‌دار
گزارش برخی از تخلف‌ها به ارگان‌های نظارتی؛
شرکت در برنامه‌های مختلف تلویزیونی و برنامه‌های مختلف آموزشی، ترویجی و تبلیغاتی در راستای پیشبرد اهداف انجمن؛
همکاری‌های بسیار خوب با دولت درخصوص تدوین دستورالعمل‌ها و آئین‌نامه‌های نظارتی و حاکمیتی و در حوزه کاری؛
همکاری و حضور مسئولان سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در شرکت‌های عضو انجمن و آنالیز و بررسی محصولات برای نرخ‌گذاری و… .
برگزاری جلسات مختلف سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان داشته‌ایم و همکاری انجمن در طرح تنظیم بازار گوشت؛
تاسیس یک موسسه فنی و حرفه‌ای برای آموزش کارگران حرفه‌ای در صنعت قطعه‌بندی و بسته‌بندی گوشت و استفاده از این افراد در واحدهای مرتبط این صنعت؛
عضویت انجمن صنفی و کارفرمایی صنعت تولید،قطعه‌بندی و بسته‌بندی گوشت و مواد پروتئینی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی به عنوان عضو اصلی؛
انعقاد تفاهم‌نامه با انستیتو تحقیقات صنایع غذایی کشور؛
تاسیس شرکت تعاونی برای تامین نیاز اعضای انجمن که سهام‌دار و اعضای هیأت‌مدیره این تعاونی خود شرکت‌های عضو انجمن هستند و از طریق آن در صدد تامین مواد اولیه این شرکت‌ها مانند لاشه دام زنده و… هستیم که با بانک توسعه تعاون نیز قراردادی در این راستا داریم؛ فعلا دام زنده خریداری،کشتار و در اختیار شرکت‌ها قرار می‌گیرد اما برنامه داریم که در آینده پرورش دام را نیز انجام دهیم؛
حضور فعال انجمن و اعضای آن در امور خیریه از جمله کمک به زلزله‌زدگان در نقاط مختلف کشور؛ همچنین کمک به استان‌های سیل‌زده؛ فعالیت اعضای انجمن به عنوان یکی از حامیان اصلی یکی از خیریه‌ها در شهر تهران که فعالیت‌هایی مانند ساخت گرمخانه و امور خیریه را از این طریق دنبال می‌کند؛ سرپرستی و تقبل هزینه‌های تعدادی از کودک بی‌سرپرست توسط شرکت‌های عضو انجمن از طریق بنیاد کودک ونیز همکاری با موسسه محک را که همیشه به این موسسه کمک خواهیم کرد.
4 - 3/5میلیارد دلار گردش مالی گوشت قرمز در ایران
دکتر علی‌صفر ماکنعلی، رئیس سازمان دامپزشکی کشور نیز در این کنگره عنوان کرد: امیدواریم که نتیجه چنین نشست‌هایی بهبود رفتارها، به‌ویژه در سیستم‌‌های حاکمیتی و مخصوصاً سازمان دامپزشکی کشور باشد.
وی به شرایط تولید گوشت قرمز در کشور و مسائل بهداشتی و الزامات بین‌المللی حاکم بر تولید گوشت اشاره کرد و گفت: گردش مالی گوشت قرمز مصرفی در ایران (هم تولید داخلی و هم از محل واردات) بین 4 - 5/ 3میلیارد دلار است.
ماکنعلی ادامه داد:بر اساس آمارهای ثبتی مرکز آمار ایران 70 میلیون راس دام سبک در ایران وجود دارد که با آمارهای علمیاتی سازمان دامپزشکی نیز انحراف معنی‌داری ندارد و همچنین یک جمعیت گاو و گوساله 5 میلیون و 600 هزار راسی در کشور موجود است.
وی افزود:برای کشتار این دام‌ها، 413 کشتارگاه در کشور وجود دارد که براساس شاخصه‌هایی که در کشور ماوجود دارد از این تعداد 133 کشتارگاه صنعتی است و 280 کشتارگاه سنتی فعالیت می‌کنند و این در حالی است که در کشوری مانند کانادا، تعداد کشتارگاه‌ها تک رقمی است.
پایش ملی باقی‌مانده‌ها
ماکنعلی در ادامه توضیح داد: برای تضمین سلامت گوشت قرمز در کشور دو رسالت و وظیفه مشخص داریم؛ یکی برقراری NRP یا برنامه کنترل ملی باقی‌مانده‌ها که اسناد بالادستی اجرای این برنامه ملی یک مصوبه شورایی 9623 اتحادیه اروپا است و دیگری قوانین «کدکس المینتاریوس» سازمان خوار و بار ملل متحد است.
وی با بیان اینکه در کشور ما اجرای برنامه NRP کار سخت و پیچیده‌ای است، گفت: یک برنامه تخصصی برای انجام آن طراحی کرده‌ایم و برای اولین بار در سال 77-76 آن را در مورد میگو شروع نموده که هنوز هم ادامه دارد و همچنین در سال 99 برنامه NRP یا کنترل ملی باقی‌مانده‌ها را برای قزل‌آلا شروع کردیم.
ماکنعلی افزود:در رابطه با گوشت قرمز الزاما باید برنامه NRP را اجرا کنیم و آن را در دستور کارمان قرار داده‌ایم که در حدود 9-8 میلیون یورو هزینه تست این نمونه‌ها است. برای این کار ضرورت دارد که آزمایشگاه‌هایمان را اعتبار بخشی کنیم اما متاسفانه هنوز هیچ آزمایشگاهی در کشور ما، اعتبار بخشی بین‌المللی براساس استاندارد روز دنیا را انجام نداده و در این مورد با روسیه و اتحادیه اروپا به صورت مواردی در دو محور در حال انجام این کار هستیم.
کنترل بیماری‌های مشترک
رئیس سازمان دامپزشکی با بیان اینکه محور دیگر شرایط بهداشتی گوشت قرمز در کشور ما، بحث بیماری‌های دامی با اولویت سل و بروسلوز است، گفت: کشور ما یکی از استثنایی‌ترین کشورها روی کره زمین است که دارای 70 میلیون راس گوسفند و بز در جمعیت‌های باز هستیم و در برخی مناطق این جمعیت دام به صورت کوچ‌رو نگهداری می‌شوند و مدیریت بیماری‌ها در جمعیت‌های باز کار بسیار سخت و پیچیده‌ای است و در این خصوص یک برنامه کاملا تخصصی را شروع کرده‌ایم.
یک برنامه ملی برای کاهش تعداد مبتلایان تب مالت در مناطق مختلف را داریم که از این نظر توفیق خوبی داشته‌ایم و همچنین برنامه ملی بهداشت دام عشایر را طراحی و عملیاتی کرده‌ایم و امسال در دو استان شروع شده است.
رئیس سازمان دامپزشکی با بیان اینکه در بحث تضیمن سلامت موادغذایی، مانند گوشت و لبنیات برای دسترسی بازارهای بین‌المللی، نیازمند یک سری برنامه‌های حاکمیتی هستیم، گفت: در حوزه کشتارگاه‌ها دستورالعمل‌ها و برنامه‌هایی وجود دارد که اجرای این برنامه‌ها در این تعداد کشتارگاه‌ها کار بسیار سختی است.
وی گفت: در کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی، مقررات نظارت بر کشتارگاه‌ها تابع برنامه‌های کاملا مشخصی است.
ماکنعلی افزود: آنچه که ما باید در کشور انجام دهیم ساماندهی تعداد سه رقمی کشتارگاه‌ها در کشور است که دو تفکر متفاوت در این زمینه وجود دارد؛ یکی اینکه یک شبکه حمل و نقل استاندارد و مناسب برای گوشت و فرآورده‌های دامی داشته باشیم با تعداد محدود کشتارگاه‌های بزرگ و اقتصادی و یک تفکر دیگر هم وجود دارد مبنی بر اینکه هر کس تلاش می‌کند حتی در یک شهرستان‌کوچک نیز یک کشتارگاه کوچک وجود داشته باشد.
وی گفت: ما درصدد ساماندهی کشتارگاه‌ها در چارچوب یک برنامه ایجابی هستیم و نه یک برنامه سلبی؛ یعنی با دادن امتیار به کشتارگاه‌های بزرگ، سیاست‌ها را به سمت تجمیع و سازماندهی کشتارگاه‌ها و توسعه شبکه حملونقل گوشت و فرآورده‌های خام دامی هدایت خواهیم کرد.
جایگاه بسته‌بندی گوشت در کاهش مخاطرات بهداشتی
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای مدیریت مخاطرات گوشت بسته‌بندی‌ها هستند و بسته‌بندی‌ها در دنیا اصلا برای مدیریت مخاطرات و پاسخ و تمایلات شکل گرفت. یکی از دلایل افزایش جمعیت گربه‌ها در خانه‌ها مصرف مرغ فله‌ای است و نبود بسته‌بندی‌ها است که باقیمانده مرغ در خیابان مرغ در خیابان‌ها وجود دارد.
نبود بسته‌بندی‌ها به نوعی می‌تواند تهدید علیه بهداشت عمومی باشد. نبود بسته‌بندی‌ها جمعیت سگ و گربه‌های پرسه‌زن (ولگرد) را مناطق مسکونی زیادی می‌کند و به دلیل وجود ضایعات مرغ و گوشتی که به صورت غیربسته‌بندی شده خریداری شده می‌باشد.
امیدواریم که ذهنیت جامعه نسبت به بسته‌بندی‌های گوشت تغییر پیدا کند: چرا که بسته‌بندی‌ها یکی از مهم‌ترین مراکز مدیریت مخاطرات تهدیدکننده اکوسیستم است. در رابطه باعث مقررات بین‌المللی حاکم بر گوشت قرمز در دنیا، مرجع ذیصلاح در مورد گوشت سازمان دامپزشکی است. و وزارت بهداشت در این مورد دخالتی ندارد و نظارت از مزرعه تا سفره را دامپزشکی انجام می‌دهد.
حسین کاظمی ـ روزنامه نگار و کارشناس ارشد کشاورزی
