بستنی ، ظاهر و باطن

بستنی به‌عنوان محصولی که جامعه مصرف آن از کودک تا کهنسال را در برمی‌گیرد، در سال‌های گذشته پیشرفت چشم‌گیری در تنوع تولید محصولات داشته و در صادرات نیز موفق عمل کردهاست. این محصول که بعضاً پدر و مادر‌ها با این عنوان که از شیر تولید شدهاست مصرف روزانه تا چند عدد را مانعی برای سلامت کودکان خود نمی‌دانند‌، در این روزها آماج حملات بسیاری ازجمله محکوم شدن به استفاده از پالم، شیرخشک، افزودنی‌های غیرمجاز، آلوده بودن شیر است.

« دام و کشت و صنعت » طی مصاحبه‌ای، فراز و فرودهای این صنعت را مورد بررسی قرار داده است که در ادامه از نظر می‌گذرد:

سالم‌ترین بستنی کدام است؟

یکی از تولیدکننده‌های بستنی در ارتباط با چربی انواع بستنی‌ها عنوان کرد، واحد‌های صنعتی که این محصول را از شیر خشک تولید میکنند نیاز به تأمین چربی بیشتری و واحد‌هایی که از شیرتازه استفاده میکنند به چربی کمتری نیاز دارند، بستنی‌های یخی کمترین میزان چربی و در مقابل نوع شیری و مگنوم بالاترین میزان چربی را در میان تولیدات دارند. وی افزود: آن دسته از بستنی‌هایی که برای صادرات هم تولید می‌شود، نسبت به سایر بستنی‌ها ایمن‌تر است چرا که در صورت عدم رعایت استاندارد‌های بین‌المللی بازپس فرستاده می‌شود.

نظارت بر عهده کیست؟

فرهمند صالح‌زاده معاون دفتر نظارت‌بر بهداشت عمومی و مواد غذایی می‌گوید: نظارت بر صادرات فرآورده‌های لبنی من‌جمله بستنی به عهده سازمان دامپزشکی کشور است و نظارت بر فرآورده‌های لبنی به عهده سازمان غذا و دارو است. به این ترتیب نظارت بر باقی مانده فلزات سنگین سرب کادمیوم ارسنیک و جیوه و مواد رادیواکتیو و معیارهای میکروبی در شیر و فرآورده لبنی همچون بستنی صادراتی به اتحادیه ارواسیا از وظایف سازمان دامپزشکی تلقی می‌شود. وی افزود: از جمله دیگر وظایف سازمان دامپزشکی کشور پایش باقی مانده از جمله انتی بیوتیک‌ها، فلزات سنگین و آفتکش‌ها در شیر خام است.

آیا بستنی برای کودکان مضر است؟

کارشناس و مسئول کنترل کیفیت شرکت دومینو، در پاسخ به تاثیر بستنی بر سلامت کودکان گفت: این محصولات استاندارد ضرری برای کودکان ندارند مگر کودکانی که از بیماری خاصی رنج می‌برند و پزشک خوردن بستنی را برای وی ممنوع کرده باشد. این کارشناس در پاسخ به شائبه استفاده از شیرخشک به جای شیر خام گفت: استفاده از شیر خشک در تهیه بستنی در کشور‌هایی همچون پاکستان و افغانستان که میزان شیر تولیدی در آن پایین است، مرسوم است. ولی در ایران به دلیل اینکه قیمت شیر تازه به مراتب پایین‌تر از شیر خشک است، از شیر تازه استفاده می‌شود.

آیا در این محصول روغن نباتی وجود دارد؟

وی در پاسخ به این سوال که آیا در بستنی روغن نباتی وجود دارد؟ گفت: در فرمولاسیون تهیه بستنی از دو نوع روغن استفاده می‌شود، چربی شیر و همچنین روغن گیاهان نباتی همچون کنجد، آفتابگرادان، سویا. وی با رد استفاده روغن پالم در صنعت بستنی‌سازی گفت: هیچ‌گونه روغن پالمی در بستنی‌های مجاز استفاده نمی‌شود. وی شاخصه‌های مصحول تولید شده در کشور را با استاندارد‌های بین‌المللی بسیار نزدیک عنوان کرد و گفت: به جز شیر به‌عنوان ماده اولیه تولید بستنی، بسیاری از مواد تشکیل‌دهنده این محصول همچون پودر کاکائو و رنگ‌های طبیعی، وارداتی است.

آیا از روغن پالم در تهیه بستنی استفاده می‌شود؟

محسنی، مدیر شعبه ساری بستنی میهن در ارتباط با استفاده از روغن پالم در تهیه بستنی گفت: به هیچ وجه از روغن پالم در تهیه بستنی استفاده نمی‌شود، بستنی بسیار حساس است و تفاوت آن در ریز مزه‌ها و ته مزه‌هاست اگر افزودنی غیرایمن اضافه شود، کیفیت بستنی کاهش می یابد.

وی تنها تفاوت بین بستنی‌های صادراتی و در داخل کشور مصرف می‌شود را، تفاوت در وزن ذکر کرد و افزود: از لحاظ کیفیت، هیچ تفاوتی بین بستنی‌ها وجود ندارد.

مجوزداران استفاده از پالم در صنعت بستنی ؟!

رسول دیناروند، رئیس سابق سازمان غذا و دارو در ارتباط با استفاده از روغن پالم در صنعت بستنی‌سازی گفت: محصولات تولید صنعتی برای تهیه روکش شکلاتی بستنی از روغن پالم مجاز استفاده میکنند و مجوز نیز برای این منظور صادر شده است، دلیل استفاده از آن نیز به خاطر این است که روکش دیرتر تبدیل به مایع شود.

سخن آخر

براساس کاوش‌های صورت گرفته، استفاده از روغن در تمام واحد‌های تولیدکننده صنعتی بستنی وجود دارد، حال برخی از واحد‌ها در بهترین حالت از روغن حیوانی استفاده میکنند و هر چه از میزان انصاف تولیدکننده کاسته می‌شود بر میزان روغن بیکیفیت و حتی روغن پالم موجود در بستنی‌ها اضافه می‌شود، از این رو آنچه در این میان جالب توجه است،

صدور مجوز استفاده از روغن پالم برای واحدهای تولیدی بستنی از سوی سازمان غذا و دارو کشور و کتمان استفاده از آن از سوی تولیدکنندگان این واحد هاست، که به نظر می‌رسد نظارت‌ها در تولید بستنی باید قوی‌تر عمل نماید و همان‌گونه که فرهنگ استفاده از مواد لبنی و توضیح اینکه شیر جایگزین این محصول نیست باید در خانواده‌ها تصحیح شود، حساسیت امر ایجاب می‌نماید، تا با روشنگری در این زمینه میزان مصرف بستنی در جامعه نیز متعادل و اصلاح شود. چرا که بیماری‌های همچون چاقی مفرط و دیابت مشکلاتی نیستند که به صورت مستقیم از طریق مصرف بستنی ایجاد شده باشند، بلکه ناشی از مصرف بیش از اندازه و نا به هنگام این محصصول و سایر محصولات بواسطه فرهنگ ناصحیح و غلط تغذیه است.