طرح تحول دیجیتال در بانک کشاورزی
بانک کشاورزی، به‌عنوان بانک تخصصی بخش کشاورزی، خدمات متنوعی به بهره‌برداران و فعالان این بخش ارائه می‌دهد.
بانک کشاورزی، به‌عنوان بانک تخصصی بخش کشاورزی، خدمات متنوعی به بهره‌برداران و فعالان این بخش ارائه می‌دهد. از جمله موضوعاتی که در این بانک طی سال‌های گذشته مورد توجه ویژه قرار داشته، ارائه خدمات در قالب روش‌های اینترنتی و الکترونیکی است.
اخبار سبز کشاورزی؛ حسین کاظمی | در حاشیه نمایشگاه صنعت دام و طیور که در مردادماه 1401 برگزار شد، در محل غرفه این بانک با دکتر ایرج یوسفی، مدیر بازاریابی و تجهیز منابع بانک کشاورزی و رئیس اداره کل خدمات نوین بانکداری الکترونیک این بانک به گفت‌وگو نشستیم تا در مورد خدمات بانک کشاورزی به بهره‌برداران بخش کشاورزی بیشتر آشنا شویم. همچنین موضوعاتی مانند «کشاورز کارت» و «دامدار کارت» را نیز با ایشان مطرح کرده‌ایم:
به نظر میرسد بانک کشاورزی با غرفه مجهزی به نمایشگاه آمده و این نشان می‌دهد که نمایشگاه اهمیت خاصی برای بانک داشته است؟
بانک کشاورزی با حضور بخش‌های مختلف این بانک از قبیل اعتباری، تائید منابع، بانکداری شرکتی، صرافی، بیمه محصولات کشاورزی و دامی و… در یک غرفه بزرگ حضور دارد تا پاسخگوی مراجعه‌کنندگان و فعالان بخش باشد و این نشان می‌دهد که بانک کشاورزی مهم‌ترین بانک حامی بخش کشاورزی است.
البته این بانک، ضمن اعلام حمایت و همراهی با فعالان مختلف حوزه کشاورزی، از آنها این انتظار را نیز دارد که وقتی بیشترین حمایت‌ها را از بخش و بهره‌برداران آن انجام می‌دهد و فعالان اقتصادی تسهیلات ارزان قیمت‌شان را از بانک کشاورزی می‌گیرند، سپرده‌ها و منابع‌شان را نیز در بانک کشاورزی قرار دهند تا حمایت‌ها دوجانبه باشد؛ یعنی شرکت‌ها و فعالان بخش کشاورزی که توانایی مالی دارند، منابع‌شان را به دیگر بانک‌های خصوصی و دولتی نبرند.
در حوزه مسئولیت شما و خدمات نوین و الکترونیک بانکی، چه برنامه‌هایی برای ارائه تسهیلات بهتر به مشتریان دارید؟
موضوع این است که باید تسهیلات خُرد در بخش کشاورزی که در حال حاضر بیشترین پرداختی‌ها را نیز شامل می‌شود، به سمت استفاده از «وب سرویس‌ها» و پرداخت‌های آنلاین و غیرحضوری برود؛ یعنی برنامه ما این است که تسهیلات زیر 200 میلیون تومان از شعبه خارج شود؛ چراکه این موضوع به نفع کشاورزان، دامداران و بهره‌برداران است.
وقت آنها کمتر تلف می‌شود و از طریق روش‌های آنلاین و سیستم‌های وب و سرویس مجازی، بتوانند از تسهیلات و خدمات بانک بهره‌مند شوند؛ از طرفی، بانک کشاورزی نیز به سمت مذاکره با مشتریان بزرگ‌تر و شرکت‌هایی که حجم مبادلاتشان با بانک بیشتر است، میرود.
این دیدگاهی است که باید جزو برنامه‌های بانک کشاورزی قرار بگیرد. از جمله دلایل طراحی «کشاورز کارت» و «دامدار کارت» نیز در راستای همین طرح بانکداری الکترونیک بود.
طرح تحول دیجیتال
به نظر میرسد که باید طرحی در بانک کشاورزی به نام طرح «تحول دیجیتال» در قسمت استفاده از وب‌های مجازی برای پرداخت تسهیلات خرد برقرار شود تا نیازی به مراجعات متعدد متقاضیان به بانک برای ارائه مدارک و مستندات و… نباشد تا این رفت‌وآمدهای وقت‌گیر از چرخه کار حذف شوند.
در این روش، متقاضیان و مشتریان بانک، فقط یک بار اطلاعات و مدارک لازم را در سامانه‌هایی که به‌صورت مجازی برقرار می‌شود، بارگزاری و پرونده تشکیل میدهند و برای دفعات متعدد می‌توانند از همین طریق با بانک ارتباطی مالی داشته باشند و دریافت تسهیلات نیز از طریق غیرحضوری انجام شود.
معمولا آشنایی کشاورزان و عشایر با فضای مجازی و وب سرویس ها کمتر و دسترسی آنها به اینترنت و… نیز کمتر است، آیا چالشی برای اجرای این برنامه ایجاد نمی‌شود؟
هر حرکت و نوآوری در خدمات‌دهی، چه در بخش کشاورزی و روستایی و چه در بخش‌های دیگر جامعه، ضمن نیاز به فرهنگ‌سازی و ترویج آن ضمن نیاز بر فرهنگ‌سازی و ترویج آن قطعا در ابتدا مشکلات خاص خود را خواهد داشت، اما به مرور زمان این مشکلات حل می‌شود. به‌طور مثال شاید زمانی کسی فکر نمی‌کرد افراد بتوانند از همین اپلیکیشن‌های گوشی‌های تلفن همراه و… استفاده کنند اما اکنون عموم مردم به‌راحتی از آنها استفاده می‌کنند.
بنابراین موضوع اصلا مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ چراکه با فرهنگ‌سازی و آموزش قابل رفع است. ضمن اینکه وقتی یک بار اطلاعات و مدارک متقاضی در سیستم بارگذاری شود، برای دفعات بعد نیازی به این کار نیست و صرفا فقط نیاز به یک درخواست است.
مردم به‌راحتی برای موضوعاتی مانند سهام عدالت و… ثبت نام کرده‌اند و هیچ مشکل خاصی هم از این نظر وجود نداشته است. اعتقاد دارم که با آموزش، همه مشکلات قابل حل است. مخصوصا وقتی برای دریافت خدمات و تسهیلات باشد، افراد انگیزه لازم را خواهند داشت.
چالشی که در مورد برخی خدمات بانک کشاورزی نظیر «کشاورز کارت»، «دامدار کارت» و… وجود دارد، آن است که این خدمات بهدست کشاورزان، دامداران و تولیدکنندگان واقعی نرسد و افرادی غیر از اینها از این تسهیلات استفاده نمایند. برای این موضوع چه راهکاری اندیشیده‌اید؟
به این موضوع نیز فکر کرده‌و راهکارهایی برای آن داریم. این کار با هماهنگی بانک و وزارت جهاد کشاورزی انجام می‌شود. «کشاورز کارت» قبلا با ارقام پائین بین دو الی 20 میلیون تومان ارائه خدمت می‌کرد که استقبال چندانی از آن صورت نگرفت. منابع بانکی کم و در حدود یک هزار میلیارد تومان برای آن در نظر گرفته بودیم.
اما سقف تسهیلات «دامدار کارت» تا 200 میلیون تومان است و تاکنون نزدیک به 10هزار میلیارد تومان در قالب 90هزار فقره وام پرداخت شده که نشان دهنده استقبال از آن بوده است.
در مورد مسئله‌ای که عنوان کردید، ما این کارت‌ها را به‌صورت Close Loop طراحی کرده‌ایم؛ به گونه‌ای که بتوان با آن فقط از فروشگاه‌های مشخص، نهاده‌های مشخصی را خریداری کرد و برای این فروشگاه‌ها نیز دستگاه‌های «پوز» مخصوصی طراحی کرده‌ایم که فقط از طریق آنها بتوان از این کارت‌ها استفاده کرد.
دستگاه‌های «پوز» در محل فروش نهاده نصب می‌شود. محلهای فروش نهاده را وزارت جهاد کشاورزی معرفی و بانک کشاورزی صلاحیت این فروشگاه ها را بررسی و افرادی که شرایط لازم را نداشته باشند، رد کرده و به فروشگاه‌های صلاحیت‌دار، دستگاه «پوز» واگذار می‌کند.
این روش باعث جلوگیری از برخی تخلفات می‌شود؛ مخصوصا برنامه «کدهای مالیاتی» که اجرایی گردید امکان شناسایی صنوف نیز بیشتر شده و ما توانستیم پنج هزار پایانه را به دستگاه خودپرداز مجهز کنیم.
صلاحیت کشاورز یا دامدار متقاضی کارت چگونه احصاء می‌شود؟
در مورد «کشاورز کارت» از سامانه پهنه‌بندی وزارت جهادکشاورزی استفاده می‌کنیم و کسانی که به دولت گندم تحویل داده باشند، جزو افراد واجد الشرایط هستند. متقاضیان «دامدار کارت» نیز در سامانه «سیتا» ثبت نام می‌کنند و وزارت جهادکشاورزی در استان‌ها و شهرستان‌ها، اهلیت آنها را تشخیص و به بانک معرفی می‌کند.
این نکته را هم باید اضافه کنم که شناسایی اهلیت کشاورز و دامدار دیگر وظیفه بانک نیست و باید این کار توسط مراجع مربوطه و به روش‌های مناسبی انجام شود.
سیستم کنونی هم یک باگ دیگری دارد و ممکن است زمانی که ما کارت را شارژ می‌کنیم، فروشنده نهاده نداشته باشد یا صاحب «دامدار کارت» بخواهد مبلغ آن را از فروشنده نهاده دریافت کند. اگر بین گیرنده تسهیلات با فروشنده نهاده ساخت و پاخت اتفاق بیفتد دیگر مسئول این موضوع بانک نیست و از عهده بانک خارج است.
به نظر شما همین مورد اخیر را چگونه می‌توان کنترل کرد؟
راه‌هایی برای کنترل آن وجود دارد؛ مثلا شرکت پشتیبانی امور دام و دیگر شرکت‌های مرتبط می‌توانند میزان تحویل نهاده و میزان فروش را با ابزارهای کنترلی زیر نظر داشته باشند و مشخص کنند که وجهی که فروشنده از طریق «دامدار کارت» دریافت کرده‌آیا به همان میزان، نهاده نیز فروخته است یا خیر؟!
این کار امکان‌پذیر است؟
به شرطی که مشخص باشد چه مقدار نهاده در اختیار یک مرکز فروش قرار داده شده قابل پیگیری است. وزارت جهاد کشاورزی یک سامانه بازارگاه نیز برای مرغداران و دامداران دارد که نهاده‌ها را از زمان وارد شدن به کشور تا تحویل آن به مرغداران و دامداران کنترل می‌کند که می‌توان بخشی از کار را در بستر این سامانه انجام داد و در آن اعتبار تعریف و از این سامانه کمک گرفت.
این کارت‌ها برای زیربخش‌های دیگر مانند شیلات، زنبورداری، باغداری، مکانیزاسیون و… نیز قابل طراحی و استفاده است.
حسین کاظمی_ روزنامه نگار و کارشناس کشاورزی
