شوک تورمی به سفره مردم؛ قیمت کالاهای اساسی ۵۳ درصد افزایش یافت
سفره مردم در شوک تورم: کالاهای اساسی ۵۳ درصد گران شد! از حبوبات تا لبنیات، کدام اقلام بیشترین افزایش قیمت را تجربه کردند؟
مرکز آمار ایران با انتشار آماری تکان‌دهنده، از افزایش میانگین ۵۳ درصدی قیمت کالاهای اساسی سفره خانوار در یک سال اخیر خبر داده است. این گرانی گسترده، که از اواخر خرداد ۱۴۰۳ تا پایان خرداد ۱۴۰۴ را شامل می‌شود، بر طیف وسیعی از اقلام غذایی، از حبوبات گرفته تا گوشت و لبنیات، سایه افکنده است.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ در این گزارش به بررسی جزئیات این افزایش قیمت‌ها و دلایل احتمالی آن می‌پردازیم.
افزایش ۵۳ درصدی قیمت کالاهای اساسی؛ حبوبات در صدر گرانی‌ها
بر اساس آخرین گزارش رسمی مرکز آمار ایران، بسیاری از کالاهای ضروری در سبد خانوار، در بازه زمانی خرداد ۱۴۰۳ تا اوایل تیر ۱۴۰۴، شاهد افزایش قیمتی بین ۱۰ تا ۲۰۰ درصد بوده‌اند. در این میان، گروه حبوبات با افزایشی حدود ۹۰ تا ۲۰۰ درصدی، رکورددار گرانی در یک سال اخیر بوده است. لوبیا چیتی با جهش قیمت ۲۰۰ درصدی، از کیلویی ۱۱۵ هزار تومان به ۳۵۰ هزار تومان رسیده است.
پس از حبوبات، گروه لبنیات با میانگین افزایش قیمت ۷۰ درصدی در رتبه دوم قرار دارد؛ به‌طوری‌که برخی اقلام این گروه مانند کره پاستوریزه، شاهد افزایش قیمتی حدود ۹۰ درصدی بوده‌اند. قیمت کره پاستوریزه از ۳۲ هزار تومان در سال ۱۴۰۳ به ۶۲ هزار تومان در خرداد ۱۴۰۴ رسیده است.
قیمت برنج ایرانی نیز در یک سال اخیر، به‌طور میانگین ۸۳ درصد افزایش یافته و هر کیلوگرم آن حداقل ۱۰۰ هزار تومان گران‌تر شده است. در رده سوم، انواع برنج ایرانی و خارجی با ۴۰ تا ۸۰ درصد افزایش قیمت قرار دارند. همچنین، خشکبار و آجیل نیز در این مدت بین ۲۰ تا ۴۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.
چه اقلامی بیشترین افزایش قیمت را داشتند؟ (بررسی داده‌های مرکز آمار)
مرکز آمار ایران در زمستان سال گذشته، بیشترین افزایش قیمت را مربوط به سیب‌زمینی (۹۲.۳ درصد)، لوبیا چیتی (۴۷.۷ درصد) و کره پاستوریزه (۳۰.۴ درصد) اعلام کرده بود. این روند صعودی در قیمت‌ها، نشان‌دهنده فشار تورمی قابل توجه بر معیشت خانوارهاست.
ثبات نسبی در قیمت پروتئین؛ گوشت و ماهی کمترین افزایش را داشتند
در مقابل گرانی سایر اقلام، گوشت، مرغ و ماهی کمترین افزایش قیمت را در بین ۵۵ قلم کالای اساسی داشته‌اند. افزایش قیمت گوشت گاو و گوساله ۹ درصد، گوشت گوسفند ۱۲ درصد، کنسرو ماهی تن ۱۲ درصد، ماهی قزل‌آلا ۲۲ درصد و مرغ ۲۶ درصد بوده است. با وجود این، این اقلام همچنان جزو کالاهای گران‌قیمت در سبد خانوار محسوب می‌شوند.
برنج؛ پیشتاز گرانی در یک ماه اخیر
بررسی‌های میدانی حاکی از آن است که در یک ماه اخیر، قیمت برنج در شرکت‌های مختلف به‌طور میانگین ۳۰ درصد افزایش یافته و در برخی برندها این افزایش به ۶۰ تا ۷۰ درصد نیز رسیده است. برای مثال، قیمت برنج برند گلستان از ۲۹۰ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم به ۴۳۹ هزار تومان افزایش یافته که نشان‌دهنده رشد ۵۰ درصدی در یک ماه است.
همچنین، قیمت برنج نیم‌دانه هاشمی (اصل گیلان) از ۸۸ هزار تومان به ۱۵۰ هزار تومان رسیده که حاکی از افزایش ۷۰ درصدی است. برنج طارم عطری ممتاز مازندران نیز از ۲۴۰ هزار تومان به ۳۸۰ هزار تومان رسیده که ۶۰ درصد افزایش داشته است.
فضای مجازی و افزایش قیمت برنج؛ دعوا بر سر درصدها
اخیراً رسانه‌ها با استناد به تغییرات قیمتی برنج یک برند مشهور، مدعی افزایش ۴۱ درصدی قیمت آن در یک روز شدند. شرکت مربوطه در جوابیه‌ای اعلام کرد که این افزایش قیمت به دلیل فروش برنج در اسفندماه ۱۴۰۳ به یک فروشگاه آنلاین بوده است. با این حال، قیمت این برنج از ۱۹۶ هزار تومان به ۲۲۰ هزار تومان و سپس به ۳۱۰ هزار تومان در یک بازه زمانی کوتاه رسیده که نشان‌دهنده افزایش قابل توجه است.
افزایش ۱۰ تا ۲۷ درصدی قیمت شیر خام پس از جنگ
پس از جنگ ۱۲ روزه، قیمت شیر خام با مصوبه، از ۱۸ هزار تومان به ۲۳ هزار تومان افزایش یافته است. سخنگوی انجمن فرآورده‌های لبنی معتقد است این نرخ همچنان کمتر از رشد واقعی هزینه‌ها برای تولیدکنندگان است. وزارت جهاد کشاورزی نیز از امکان افزایش قیمت لبنیات تا ۲۷ درصد برای شیر خام خبر داده است.
گران‌فروشی برخی واحدهای صنفی؛ رهاشدگی بازار و نظارت؟
دوران پس از جنگ ۱۲ روزه، شاهد برخی افزایش قیمت‌های خودسرانه در بازار بوده است. برخی واحدها، کالاهای اساسی را خارج از چشم ناظران، گران‌تر از قیمت مصوب به فروش می‌رسانند. معاون اول رئیس‌جمهور نیز با هشدار نسبت به افزایش قیمت بدون مصوبه ستاد تنظیم بازار، بر لزوم برخورد نهادهای نظارتی با متخلفان تأکید کرده است.
مشاهدات میدانی نشان می‌دهد برخی فروشندگان با افزایش خودسرانه ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت‌ها و یا احتکار کالا، به گرانی دامن می‌زنند. این وضعیت، لزوم تدوین سیاست‌های منطق‌محور نظارتی و اجرای صحیح آن‌ها را بیش از پیش ضروری می‌سازد.
افزایش ۵۳ درصدی قیمت کالاهای اساسی، زنگ خطری جدی برای سفره مردم است. در حالی که برخی اقلام با رشد قیمتی چشمگیر مواجه شده‌اند، ثبات نسبی در قیمت پروتئین دیده می‌شود. نظارت دقیق و برخورد قاطع با گران‌فروشی و احتکار، از اولویت‌های اصلی برای مهار تورم و حمایت از معیشت خانوارها محسوب می‌شود.
