طلای سفید در گرو قیمت‌گذاری منصفانه و کشاورزی نوین
کشت پنبه در گلستان: قیمت پنبه انگیزه اصلی توسعه و چالش کشاورزان است+ویدئو
کشاورزی حفاظتی و روش‌های نوآورانه کشت پنبه در استان گلستان به حفظ آب و خاک کمک می‌کند. اما چرا قیمت پنبه مانع اصلی توسعه این محصول است؟
استان گلستان، با وجود پتانسیل بالای خود در کشت پنبه، با چالش‌های اقتصادی و زیست‌محیطی متعددی روبرو است؛ آقای حسین لکزایی، کشاورز پیشکسوت گلستانی، که عمری را در کشت و توسعه این گیاه صنعتی گذرانده، امسال روشی نوین را در پیش گرفته است: کشت پنبه بدون شخم (بی‌خاک‌ورزی) در بقایای گندم.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ هدف او، کاهش مصرف آب و حفاظت از خاک است؛ دو دغدغه مهم زیست‌محیطی که به طور فزاینده‌ای اهمیت پیدا می‌کنند.
اما چالشی بزرگ پیش روی این تلاش‌ها قرار دارد: “قیمتی که برای خرید پنبه به ما می‌دهند، کمتر از نصف قیمت جهانی است!” این جمله تلخ لکزایی، نشان‌دهنده اصلی‌ترین مانع برای توسعه و رونق کشت پنبه در استانی است که این محصول، تنها یک سوم شالی آب مصرف می‌کند و پتانسیل اشتغال‌زایی بالایی دارد.
کشاورزی حفاظتی: راهکار نوین برای چالش‌های اقلیمی و اقتصادی
دکتر محمد اسماعیل اسدی، پژوهشگر ارشد کشاورزی حفاظتی، در توضیح این سیستم نوین می‌گوید: “کشاورزی حفاظتی (CA) به خصوص در مناطق نیمه خشک و کم‌آب مانند بخش شمالی استان گلستان، راه‌حلی پایدار ارائه می‌دهد.”
سیستم کشت بدون شخم پنبه در گلستان: یک نگاه نزدیک
- نحوه اجرا: پس از برداشت گندم، بقایای گیاهی (کاه و ریشه) روی سطح خاک باقی می‌مانند. پنبه با استفاده از دستگاه‌های کشت بدون شخم (مانند دستگاه ساخت شرکت سازه کشت کاوه بوکان)، مستقیماً در بقایای گندم کاشته می‌شود. آبیاری نیز به شیوه‌ای بهینه و از طریق لوله‌های قطره‌ای صورت می‌گیرد.
- مزایای زیست‌محیطی و اقتصادی:
- سلامت خاک: بهبود ساختار خاک، افزایش فعالیت میکروبی و کاهش فرسایش.
- مدیریت رطوبت: بقایای گیاهی مانند یک عایق طبیعی (مالچ) عمل کرده، تبخیر آب را به حداقل رسانده و دمای خاک را تنظیم می‌کنند.
- کنترل علف‌های هرز: پوشش کاه گندم از رشد زودهنگام علف‌های هرز جلوگیری می‌کند.
- کاهش هزینه‌ها: حذف عملیات شخم‌زنی منجر به صرفه‌جویی قابل توجهی در مصرف سوخت، نیروی کار و استهلاک ماشین‌آلات می‌شود.
- شواهد علمی و تحقیقات میدانی:
مطالعات گسترده در کشورهایی مانند هند، پاکستان، ایران و چین نشان داده‌اند که روش کشت بدون شخم پنبه در بقایای گندم، راندمان مصرف آب را افزایش داده، نیاز به آبیاری را کاهش می‌دهد و عملکردی معادل یا حتی بهتر از روش‌های سنتی شخم‌زنی دارد. تحقیقات بلندمدت نیز بر مزایای این روش در افزایش ذخیره کربن خاک و پایداری کلی سیستم تأکید دارند.
این سیستم، به ویژه برای مناطق شمالی استان گلستان (مانند آق قلا) که با محدودیت منابع آبی مواجه هستند و پنبه در تناوب با گندم کشت می‌شود، اهمیت حیاتی دارد. حفظ پوشش خاک در این مناطق، کلید موفقیت و پایداری کشاورزی است.
