اصول حکمرانی خوب در امنیت غذایی

اخبار سبز کشاورزی؛ میادین میوه و تره‌بار شبکه‌ای گسترده برای توزیع محصولات کشاورزی است که با هدف تنظیم عرضه محصولات کشاورزی و فراهم کردن امکان دسترسی ارزان و سریع شهروندان به میوه و تره‌بار در کشور شکل گرفته است.

در حال‌حاضر در اغلب شهرهای بزرگ کشور، از جمله در پایتخت، میادین میوه و تره‌بار زیر نظر سازمان میادین و ساماندهی مشاغل شهرداری‌ها و با مجوز وزارت کشور فعالیت می‌کنند. شعار این سازمان همواره ارائه محصولات با قیمت کمتر در این مراکز بوده نسبت به آنچه در سطح شهر ارائه می‌شود. به‌عبارتی میادین میوه و تره‌بار در حذف واسطه‌ها و عرضه کالاهای اساسی با قیمت مناسب به مردم و تامین امنیت غذایی نقش اساسی دارند.

باید توجه داشت که لازمه هر حکمرانی در وهله نخست تامین امنیت غذایی افراد جامعه است.

اصول حکمرانی خوب در امنیت غذایی با هدف اطمینان از دسترسی همه افراد جامعه به غذای کافی، سالم و مغذی است.

این اصول عبارتند از:

شفافیت(Transparency)؛ اطلاعات مرتبط با سیاست‌ها، برنامه‌ها و منابع غذایی باید به‌صورت شفاف و قابل دسترس برای همه افراد جامعه باشد که شامل؛ انتشار داده‌ها و گزارش‌های مربوط به تولید، توزیع و مصرف مواد غذایی است.

پاسخگویی(Accountability)؛ نهادهای دولتی و خصوصی مسئول تامین امنیت غذایی باید در برابر عملکرد و تصمیمات خود پاسخگو باشند. این اصل شامل؛ نظارت و ارزیابی مداوم سیاست‌ها و برنامه‌های غذایی است.

مشارکت(Participation)؛ مشارکت فعال جامعه، از جمله کشاورزان، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در فرآیندهای تصمیم‌گیری مربوط به امنیت غذایی بسیار مهم است.

این مشارکت می‌تواند به شکل مشاوره، همکاری و تعامل با نهادهای مختلف انجام شود.

حاکمیت قانون(Rule of Law)؛ قوانین و مقررات مربوط به تولید، توزیع و مصرف مواد غذایی باید به‌صورت منصفانه و یکسان برای همه اجرا شود. این اصل شامل؛ قوانین بهداشتی، استانداردهای غذایی و مقررات تجاری است.

توافق جمعی(Consensus Oriented)؛ تصمیم‌گیری‌های مربوط به امنیت غذایی

باید براساس توافق جمعی و درک مشترک از نیازها و اولویت‌های جامعه باشد. این اصل می‌تواند با مذاکرات و مشاوره‌های گسترده با ذی‌نفعان مختلف حاصل شود.

عدالت و انصاف(Equity and Inclusiveness)؛ دسترسی به غذای کافی و سالم

باید برای همه افراد جامعه با روشی برابر و منصفانه فراهم شود. این به معنای توجه به نیازهای ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر و کمتر برخوردار است.

کارایی و اثربخشی(Efficiency and Effectiveness)؛ منابع عمومی و خصوصی

باید به‌صورت بهینه برای تامین امنیت غذایی استفاده شوند. این اصل شامل؛ بهبود روش‌های تولید، کاهش ضایعات غذایی و افزایش بهره‌وری منابع است.

پاسخگویی اجتماعی(Responsiveness)؛ سیاست‌ها و برنامه‌های امنیت غذایی باید به نیازها و مطالبات جامعه پاسخ دهند و به تغییرات و چالش‌های جدید در حوزه غذا واکنش نشان دهند. این اصول می‌توانند به بهبود نظام‌های حکمرانی امنیت غذایی کمک کند و تضمین نماید که همه افراد جامعه به غذای کافی، سالم و مغذی دسترسی داشته باشند.

اکنون این سوال مطرح است که در حوزه امنیت غذایی کشور ایران به چه میزانی از این اصول پیروی می‌شود و راهکارهای بهبود حکمرانی در امنیت غذایی کشور چیست؟

دکتر داوود داداشی، عضو هیات‌مدیره هلدینگ کشاورزی و دامپروری فردوس پارس بنیاد مستضعفان

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۸۸-تیر ۱۴۰۳