لطفا ما را به عصر حجر بازگردانید

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ در واقع خیلی خوب است که شما به‌جای بالا و پایین رفتن از پله‌ها (در برخی مجموعه‌های دولتی و عمومی آسانسور به کارکنان تعلق دارد و فقل می‌شود) در یک ساختمان چند طبقه متعلق به یک مجموعه دولتی یا عمومی، در خانه خود بنشینید و از پشت کامپیوتر درخواست خود را ارائه کنید.

از همان جا هم پیگیری کنید و سرانجام بدون این که از خانه خارج شوید خدمت یا مجوزی که درخواست کرده‌اید را دریافت کنید.

اما در ایران کارها به همین سادگی که بیان می‌شود، انجام نمی‌شود یا دست‌کم آنچه مشاهده می‌شود با آنچه انتظار می‌رود تفاوت دارد.

ایلان ماسک چهره ارشد و معروف جهانی در حوزه فناوری اطلاعات گفته جالبی دارد که گمان می‌رود با اوضاع کنونی کشورمان منطبق باشد.

او می‌گوید: وقتی روال سنتی در جامعه‌ای حاکم است و آن جامعه می‌خواهد روال سنتی را با تکنولوژی فناوری اطلاعات انجام دهد، اوضاع به مراتب پیچیده‌تر می‌شود.

اکنون ده‌ها ساختار اینترنتی که سامانه و سامانه جامع نامیده می‌شوند برای انجام امور روزمره مخاطبان و کاربران ایرانی در دستگاه‌های عمومی و دولتی راه‌اندازی شده‌اند.

دولت جمهوری اسلامی ایران معتقد است که این سامانه‌ها و سامانه‌های جامع بسیاری از رویه‌ها و مسیرها را کوتاه می‌کند، نقش مهمی در کاهش زمان ارائه خدمات و هزینه‌های انجام یا دریافت یک خدمت ایفا می‌کند و در نگاه کلی صرفه‌جویی زیادی در زمان و هزینه‌ها برای دولت و شهروندان حاصل می‌کند.

از نظر کلی، اگر این سامانه‌ها درست کار کند این اعتقاد صحیح است و انتظار پیش گفته حاصل می شود؛ چراکه اگر این سامانه‌ها دچار اختلال نشود آنگاه بسیاری از مراجعه‌های حضوری حذف می‌شود و هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم آن کاهش پیدا می‌کند.

در این صورت، کارها سریع‌تر انجام می‌گیرد و دیگر به انجام سفرهای شهری و بین شهری نیازی نیست. حالا تصور کنید این سامانه‌ها گاه و بیگاه قطع شود، امکان بارگذاری اطلاعات بر روی آن با دشواری مواجه باشد، کاربران این سامانه‌ها در مرکز به‌طور سلیقه‌ای عمل کنند، تلفنی به متقاضیان و شهروندان پاسخگو نباشند، با درخواست‌ها و پرونده‌ها به‌طور ناگفته مخالفت کنند و پرونده را بدون اینکه اظهار کنند به بایگانی ارجاع دهند و...، در این صورت چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

شهروندان و متقاضیان چندبار به پایگاه و سامانه مراجعه می‌کنند و در نهایت می‌فهمند که مثلاً اندازه عکس ارسال شده مناسب نیست یا یکی از گزینه‌ها، علامت نخورده و...، پس از مراجعه حضوری و کلنجار رفتن با متصدیان و مسئولان سامانه، سرانجام به او گفته می‌شود که باید به منزل یا کافی نت برگردد و پرسش‌نامه را تکمیل یا اصلاح کند.

دست آخر پس از یک یا دو بار رفت و آمد به مرکز بالاخره ارائه درخواست پایان می‌یابد و متقاضی موفق می‌شود درخواست خود را با استفاده از فضای مجازی اظهار کند.

این در حالی است که طراحان و وضع‌کنندگان سامانه‌ها می‌خواسته‌اند هزینه‌ها، مدت و دشواری تقاضا را کاهش دهند و به ثمر رسیدن آن را در مدت کوتاه‌تری حاصل نمایند.

به این ترتیب و با شرایطی که پیش‌آورده می‌شود، در واقع به همان روال سنتی و ناکارآمد گذشته یک پایگاه اینترنتی و سامانه یا سامانه جامع هم اضافه شده و کاربران که به روال سنتی عادت کرده و خوگرفته بودند را دچار چالش بزرگ‌تر و پیچیدگی بیشتری می‌کند.

جالب است که چون فضای مجازی و پایگاه‌های اینترنتی کاربران تخصصی خود را دارد عملاً تعدادی نیرو به نیروهای گذشته و کاربران دستگاه دولتی اضافه می‌گردد و تعداد نان‌خوران دولت عملاً افزایش پیدا می‌کند، که این هم با بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها که یکی از اهداف اجرای این سامانه ها بوده است، منطبق نیست.

همین الان بیش از ۳۰ سامانه گوناگون در نهادهایی هم چون سازمان امور مالیاتی، وزارت جهاد کشاورزی، شهرداری‌ها، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، مرکز شماره گذاری خودروهای خودروهای سبک و سنگین، پلیس راهور و ... فعال است که در مواردی هم پوشانی دارد و گاهی برای انجام یک خدمت باید اطلاعات را به چند سامانه به طور موازی وارد کرد.

نکته آن است که در مواردی اطلاعات هم زمان وارد چند سامانه که به یک مرکز وصل است وارد می‌شود و دستگاه مربوطه اصرار دارد که حتماً در همه سامانه‌ها و حتی سامانه‌های موازی، اطلاعات وارد شود.

به هر حال و همان‌طور که ایلان ماسک گفت وقتی قرار است یک سیستم به‌طور سنتی عمل کند، الکترونیکی کردن و بردن آن به دنیای هوش مصنوعی و فضای مجازی پیچیدگی‌های بیشتری را به آن تحمیل می‌کند، شاید بسیاری از کاربران ایرانی وقتی با این پیچیدگی‌ها مواجه شوند و قطعی سیستم یا پاسخگو نبودن سامانه را مشاهده می‌کنند، آرزو کنند که همان مس باقی بمانند و به طلای فناوری و رفتار فناورانه تبدیل نشوند.