هیچ کس به پایان جنگ نمیاندیشد
هیچ کس به پایان جنگ نمیاندیشد؛ نمیتوان گفت که گفتگوهای دیروز ایران با طرفهای اروپایی در ژنو ثمربخش و امیدوار کننده بوده است

نمیتوان گفت که گفتگوهای دیروز ایران با طرفهای اروپایی در ژنو ثمربخش و امیدوار کننده بوده است؛ پیش از شروع گفتگوها عباس عراقچی سطح این ملاقات را از مذاکره به گفتگو تنزل داد و ثابت کرد که برای قبول کردن چیزی به ژنو نمیرود، بلکه او به دیدار با همتایان سیاسیاش میرود تا حرفهای آنان را بشنود و حرفهای خود را با ایشان در میان بگذارد.
اخبار سبز کشاورزی؛ دقیقاً به همین دلیل وقتی این گفتگوها به پایان رسید کمتر کسی منتظر برگزاری کنفرانس خبری مشترک و یا حتی صدور بیانیه مشترک بود.
حتی موضعگیریهای طرفین نیز همگرایی را نشان نمیداد، در حالی که سید عباس عراقچی در مقابل خبرنگاران بیانیهای قرائت و در آن تاکید کرد که ایران نه از فعالیتهای صلحآمیز هستهاش میگذرد و نه حاضر به گفتگو بر سر فعالیت و توان دفاعی خویش است، اروپاییها در طرف دیگر و در مقابل خبرنگاران به ویژه بر روی لزوم هرچه سریعتر مذاکره ایران با ایالات متحده تاکید کردند و از ایران خواستند غنیسازی صفر را بپذیرد.
این تفاوت نشان میدهد که گفتگوهای ژنو تقریباً هیچ نتیجه در بر نداشته، تنها موردی که شاید بتوان از آن به عنوان نتیجه یاد کرد این است که ایران از ادامه این گفتگوها استقبال کرده است.
حتی اگر قابل تصور باشد که ایران خواستههای اروپا را بپذیرد، باز مشهود است که اروپاییها آنقدر قدرتمند و صاحب نفوذ نیستند که بتوانند آمریکا یا اسرائیل را به انجام کاری وادار یا حتی ترغیب کنند.
ایران تجربه خروج ایالات متحده از برجام را دارد و دیده است که همه به اصطلاح ابتکارها و تلاشهای اروپاییها از جمله اینستکس نتیجهای معادل صفر داشته است.
به همین دلیل تهران نمیتواند به نقشآفرینی و اثرگذاری اروپاییها امیدوار و یا حتی خوشبین باشد. از این بابت است که در وهله اول اروپاییها خودشان هم از ایران خواستند که مذاکره و به نتیجه رسیدن با ایالات متحده را در اولویت قطعی کار خود قرار دهد. اما به نتیجه رسیدن با ایالات متحده نه در دستور کار تهران است و نه در دستور کار واشنگتن.
بزرگترین سوالی که هم اکنون وجود دارد این است که آیا ایالات متحده وارد جنگ با ایران میشود یا نه؟ روی کاغذ شواهد و قرائن زیادی برای ورود آمریکا به این منازعه و بمباران مرکز غنی سازی فردو وجود دارد؛ بازگشت احتمالی بمب افکنهای بی۲، تخلیه پایگاههای ایالات متحده در خلیج فارس و ضربالعجل دو هفتهای ترامپ برای تسلیم ایران از مواردی است که احتمال ورود آمریکا به این جنگ را به شدت افزایش داده است.
اما در مقابل برخی ابراز عقیده میکنند که این مهلت دو هفتهای از آن رو انتخاب شده که ترامپ معتقد است تا دو هفته دیگر این نزاع خونین به پایان خواهد رسید.
در واقع این مهلت ابتدا از سوی ترامپ دو روز اعلام شده بود اما بعداً این مهلت به یک هفته افزایش داده شد و پس از نشست کابینه امنیتی در اتاق بحران کاخ سفید ترامپ این مهلت را دو هفته ارتقاء داد.
این در حالی است که اسرائیل اعلام کرده که طی ۷۲ ساعت آینده - که اکنون ۲۴ ساعت آن سپری شده است - ممکن است خود راسا به فردو حمله کند.
این موضع ترامپ که گفته اسرائیل کار خود را به خوبی انجام میدهد در نزد برخی تحلیلگران به تاییدیه آمریکا برای ادامه جنگ تلقی شده است، در حالی که ممکن است ترامپ این حرف را بیان کرده باشد تا از خودش و ایالات متحده برای ورود به نزاع سلب مسئولیت کند.
البته برخی تحلیلگران نظامی میگویند که این زمان خریدن، برای تکمیل اقدامات تامینی و حضور شناورهای فرماندهی ایالات متحده در خلیج فارس صورت گرفته است.
اما بر اساس اظهارات کارشناسان مهلت تنها یک هفتهای برای انجام این تکمیل نیاز است و طولانی کردن آن برای یک هفته دیگر احتمالاً معنایی جز خرید زمان برای پشت سر گذاشتن بحران ندارد.
نمیتوان انکار کرد که ملاحظات زیادی در مورد ورود ایالات متحده به جنگ وجود دارد مهمترین ملاحظه در این باره به هدف قرار گرفتن شناورهای ایالات متحده در منطقه آسیا و خلیج فارس باز میگردد در عین حال اگر ایالات متحده بخواهد از هواپیماهای بمب افکن بی2 برای بمباران فردو استفاده کند، این هواپیماها در پایگاههای خلیج فارس موجود نیست و هواپیماهای سوخت رسان هم از پایگاههای خلیج فارس تخلیه شدهاند.
به همین دلیل هواپیماهای بی 2 و هواپیماهای سوخت رسان باید از نقطه دیگری به خلیج فارس اعزام شوند. با توجه به اینکه هواپیماهای بی2 و سوخت رسان جزیره دیگو گارسیا را ترک کردهاند، اکنون اقدام بلافاصله ای در این خصوص متصور نیست.
اگرچه شایعههایی در مورد بازگشت این پرندهها به جزیره مذکور وجود دارد اما خبر موثقی در این خصوص در دست نیست و ناظران میگویند که هنوز ظرفیت حمله به ایران با با تجهیزات موجود جزیره دیگوگارسیا وجود ندارد.
در مجموع شاید نتوان مطمئن بود که جنگ ایران و اسرائیل تا دو هفته دیگر ادامه خواهد یافت؛ به ویژه آن که رئیس جمهور ایالات متحده در گزینههایش موضوع برقراری آتش بس میان تهران و تلآویو را هم مطرح کرده است. اما مشکل بزرگ آن است که ترامپ اصولاً آدمی قابل پیشبینی و قابل محاسبه نیست.