تعطیلی کشتارگاه‌ها در نتیجه یک تصمیم اشتباه
تعطیلی کشتارکاه ها در نتیجه تصمیم اشتباهی مبنی‌بر ممنوعیت واردات مرغ زنده از استان‌های شمالی به استان تهران
بخش دوم
در شماره گذشته مجله «دام و کشت و صنعت» (شماره256) و در گفت وگو با دکتر محمدرضا حزبئی، دبیر و مشاور هیأت‌مدیره و همچنین مختار قربانی، کارشناس حقوقی و نایب رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایان کشتارگاه‌های صنعتی طیور استان تهران و مشکلاتی که با آن مواجه هستند، مطالبی عنوان و در مورد این مسئله صحبت شد که چگونه یک تصمیم اشتباه مبنی‌بر ممنوعیت واردات مرغ زنده از استان‌های شمالی به استان تهران، این کشتارگاه‌ها را به تعطیلی کشاند. گویی کسانی با تمام قدرت کمر به نابودی این کشتارگاه‌ها و عده بسیاری از نیروهای شاغل در آنها بسته‌و با تصمیم‌های خلق‌الساعه و «من درآوردی» این بخش را دچار مشکل کرده اند. اینک ادامه این مصاحبه:
کشتارگاه‌ها فقط حق‌العمل کارند
مختار قربانی،کارشناس حقوقی و نایب‌رئیس هیأت‌مدیره انجمن صنفی کارفرمایان کشتارگاه‌های صنعتی طیور استان تهران در ادامه توضیح داد: تهران، استانی است که از هفت استان مختلف مرغ مورد نیازش را تهیه می‌کند که عمده‌ترین این استان‌ها مازندران و گلستان هستند و استان‌های دیگری مانند گیلان، سمنان، مرکزی و دیگر استان‌ها نیز در این مورد سهیم‌اند.
وی تاکید کرد: در حال‌حاضر و با این تصمیمات اشتباه(ممنوعیت واردات مرغ زنده به کشتارگاه‌های تهران)، مشکل اصلی در واسطه‌ها است که سود بالایی می‌برند. اما کشتارگاه‌ها به روش حق‌العمل‌کاری و با کمترین اجرت فعالیت می‌کنند؛ به‌طوری که حق‌العمل کشتارگاه‌ها در تهران حدود یک‌سوم تا یک‌چهارم حق‌العمل کشتارگاه‌ها در استان‌های مازندران و گلستان است. در چنین شرایطی، بخشی از مرغی که زنده به کشتارگاه‌های استان تهران می‌رسد، به شکل قاچاق و با قیمت آزاد می‌آید که کشتارگاه فقط حق‌العمل کشتار آن را می‌گیرد و هیچ دخالتی در قیمت نداشته و آن را به بازار عرضه می‌کند.
قربانی افزود: ما بر این عقیده‌ایم که اگر این قانون اشتباه یعنی ممنوعیت ورود مرغ زنده از استان‌های گلستان و مازندران به تهران لغو گردد، با توجه به اینکه مرغ به اندازه کافی تولید می‌شود، قیمت مرغ در تهران 5-4 هزار تومان کاهش خواهد یافت؛ چرا که این سیاست باعث ایجاد رانت و کسب سود نامتعارف برای برخی افراد شده و با حذف این سیاست رانتی، تعدیل قیمت اتفاق می‌افتد. از طرفی هیچ نظارتی نیز روی مرغ تولیدی این دو استان نیست.
آمارهای تخمینی
وی افزود: با توجه به اینکه آمار دقیقی ارائه نمی‌شود دو راه برای تخمین مقدار تولید مرغ وجود دارد که عددهای متفاوتی به‌دست می‌آید. اگر براساس سرانه مصرف و جمعیت محاسبه کنیم یک عدد به‌دست می‌آید و اگر بر اساس آمارهای مرکز آمار ایران که آقای دکتر حزبئی فرمودند، عدد دیگری به‌دست خواهد آمد. اما آنچه به‌نظر می‌رسد این است که در تولید کمبود وجود ندارد. چنانچه شما به بازار تهران بروید، هیچ مغازه‌ای را بدون مرغ پیدا نخواهید کرد و تا آخرین ساعت روز نیز اکثر مغازه‌ها مرغ دارند.
ما از نظر مقدار تولید کمبودی نداریم بلکه ایراد در قیمت است، اما قیمت چرا به این‌جا رسیده است؟! این عارضه به دلیل همین سیاست اشتباهی است که در پیش گرفته‌اند و اجازه ورود رسمی مرغ زنده از این دو استان را به تهران نمی‌دهند که در نتیجه مرغ به‌صورت قاچاق وارد و قیمت آن بالا می‌رود. اما متاسفانه در این میان، کشتارگاه‌ها مظلوم واقع شده‌و بعضی‌ها بدون دلیل به آنها اتهام می‌زنند؛ در حالیکه کشتارگاه‌ها فقط روش حق‌العمل‌کاری و با کمترین اجرت، کشتار می‌کنند.
کشتارگاهی که بیشتر از ظرفیت کشتار کند اصول بهداشتی را نمی‌تواندرعایت نمی‌کند
دکتر محمدرضا حزبئی، دبیر و مشاور هیأت‌مدیره انجمن صنفی کشتارگاه‌های صنعتی طیور استان تهران در پاسخ به این سوال که از نظر بهداشتی کدام‌یک ارجحیت دارد؛ کشتار مرغ در محل یا حمل آن به مکان‌های دورتر، توضیح داد: بنابر دستورالعمل‌های سازمان دامپزشکی بهتر است که مرغ زنده در همان محل تولید کشتار و به بازار عرضه شود، اما عملا سیستم‌های تولید گوشت مرغ براساس یک آمایش سرزمینی درست شکل نگرفته‌اند و ممکن است در نقاطی از کشور تراکم تولید بالاتر از میزان نیاز و مصرف باشد؛ اما در جای دیگر تولیدی اتفاق نیفتد
مثلا در مورد تخم‌مرغ بیش از 30درصد تولید در استان‌های شمال‌غرب کشور اتفاق می‌افتد یا همانطور که توضیح داده شد، در استان تهران تقریبا مرغی تولید نمی‌شود، اما نزدیک به 22درصد نیاز کشور را مصرف می کند. به همین دلیل نمی‌توان این دستورالعمل را به‌طور دقیق و کلی اعمال کرد.
وی افزود: نکته مهم دیگری که به‌عنوان یک دامپزشک و کارشناس این موضوع در این مورد می‌توانم به شما بگویم آن است که اگر کشتارگاهی بیش ازظرفیت کاری‌اش، کشتار انجام دهد، قاعدتا قادر نخواهد بود اصول بهداشت گوشت را به‌خوبی رعایت کند؛ چون مرغ بعد از کشتار باید حرارت بدنش از 40 به 10 درجه سانتی‌گراد برسد و این موضوع مستلزم آن است که چند ساعتی در کشتارگاه باقی بماند.
از طرفی، کشتارگاه‌ها تونل سرد و فضای لازم برای این کار را در اندازه محدود دارند و اگر کشتار در این کشتارگاه‌ها بالاتر برود، بنابراین به یقین کنترل این موضوع (تامین نیاز سرمایشی) تا میزان زیادی غیرممکن است.
بنابراین سرد کردن مرغ در کامیون‌های یخچال‌دار و در مسیر حمل‌ونقل اتفاق خواهد افتاد؛ که این موضوع از نظر فنی مورد قبول نیست. بر این اساس کشتارگاه باید به میزان ظرفیت واقعی خود کشتار کند.
اطمینان خاطر به مسئولان
دبیر و مشاور هیأت‌مدیره انجمن صنفی کشتارگاه های صنعتی طیور استان تهران در پاسخ به این سوال که برنامه شما برای رفع این مشکل به‌وجود آمده چیست، گفت: در جلساتی که با دستگاه‌های اجرایی و نظارتی داشته‌ایم، پیشنهاد و به آنها اطمینان خاطر داده‌ایم و هم اکنون نیز به وسیله این رسانه اعلام می‌کنیم که تمام کشتارگاه‌های تهران آمادگی کافی دارند و تعهد می‌دهند که هر مقدار مرغ با قیمت مصوب در اختیارشان قرار گیرد، با کسر افت معمول پس از کشتار، آن را به هر جایی که خودشان تعیین می‌کنند تحویل خواهیم داد.
حزئبی گفت: بنابر آمارها تا سه چهار سال قبل سرانه مصرف 24 کیلوگرم بود اما در این چند سال با توجه به افزایش قیمت گوشت قرمز و گوسفندی، سرانه مصرف مرغ بالاتر رفته و حتی اعدادی مانند 34 کیلوگرم هم ذکر شده است.
قیمت گوشت مرغ نسبت به گوشت قرمز 1 به 3 است اما با کنترل زیادی که روی گوشت مرغ بود این نسبت مقداری به هم خورده است. از طرفی مصرف گوشت مرغ نسبت به گوشت قرمز هم 1 به 5 است.
حضور اداره پُست در کشتارگاه‌ها
حزئبی در ادامه گفت: متاسفانه چالش مهم دیگری که برای کشتارگاه‌ها ایجاد کرده‌اند، اجبار حضور نماینده اداره پُست در کشتارگاه است که با وجود اینکه سامانه نظارت دامپزشکی، ناظر سازمان توسعه تجارت، ناظران شرعی و… حضور دارند و بر کار کشتارگاه‌ها نظارت می‌کنند به این فکر افتاده‌اند که توزیع گوشت را به اداره پُست واگذار کنند و در نظر دارند که طرحی را اجرا کنند تا اداره پُست مرغ کشتار شده در کشتارگاه‌ها و بازار را رصد کند و در نتیجه نماینده پُست نیز در کشتارگاه‌ها حضور پیدا می‌کند. در نظر دارند که مبلغی به قیمت مرغ هم اضافه کنند تا هزینه پُست نیز تامین شود.
حال پرسش آن است که حضور این همه سامانه‌های نظارتی چه لزومی دارد که اداره پُست هم به این موضوع ورود کند؟!
حزبئی توضیح داد: سامانه تجارت به‌تنهایی برای آنچه در نظر آقایان در رهگیری مرغ کشتار شده است را برآورده می‌کند و اگر بعضی نواقص آن را برطرف کنند، هیچ نیازی به حضور پُست و ایجاد هزینه بیشتر برای مصرف‌کننده و کشتارگاه نیست.
در هیچ جای دنیا اداره پُست چنین کاری نمی‌کند. اداره پُست عنوان می‌کند که ما سامانه‌ای را برای این کار طراحی خواهیم کرد. در حالی که سامانه «یکتا» یا حتی سامانه دامپزشکی(رصد و پایش تولید و عرضه گوشت مرغ) نیز از قبل وجود دارند که می‌توانند آن را برای هر منظوری که دارند ارتقاء دهند.
ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۵۷- مهر سال ۱۴۰۰
