۱۱۳ خبرنگار از آغاز حملات اسرائیل به فلسطین کشته شدند
آغاز جنگ میان حماس و اسرائیل، تعداد روزنامه‌نگاران کشته‌شده در این جنگ به ۱۱۳ نفر رسیده که ۱۰۸ نفر آنان فلسطینی بوده‌اند
اخبار سبز کشاورزی؛ روزنامه‌نگاران غزه یکی‌یکی جلیقه‌های خبرنگاری خود را به نشانه اعتراض روی زمین انداختند. چهارشنبه هفته گذشته، سی‌ویکم جولای، «اسماعیل الغول» خبرنگار الجزیره و «رامی الریفی» فیلم‌برداری که همراهی‌اش می‌کرد، درحالی کشته شدند که جلیقه خبرنگاری بر تن داشتند.
روزنامه‌نگاران غزه به نشانه اعتراض جمع شدند و جلیقه‌های خبرنگاری خود را رها کردند تا بگویند وقتی این لباس جلوی شلیک گلوله‌ای را نمی‌تواند بگیرد، پس بر تن کردنش چه فایده‌ای دارد؟
«خبرنگاران اوکراینی با بزرگ‌ترین جایزه‌های روزنامه‌نگاری تجلیل می‌شوند، جایزه پولیتزر دریافت می‌کنند، به‌دلیل شجاعت و از خودگذشتگی مورد قدردانی قرار می‌گیرند، اما گاهی گمان می‌کنم که خبرنگاران فلسطینی به چشم روزنامه‌نگاران غربی، «همکار» به حساب نمی‌آیند.»
این صحبت‌های «لیلا الآریان» یکی از خبرنگاران «الجزیره»، در گفت‌وگویی ویدئویی با «جدلیه» است. از هفتم اکتبر سال گذشته و آغاز جنگ میان حماس و اسرائیل، تعداد روزنامه‌نگاران کشته‌شده در این جنگ به ۱۱۳ نفر رسیده که ۱۰۸ نفر آنان فلسطینی بوده‌اند. اما آن‌طور که گزارش‌ها نشان می‌دهند و خبرنگار الجزیره تأکید می‌کند، اطلاع‌رسانی درباره این کشتار بسیار محدود است؛ به‌طوری که سکوت روزنامه‌نگاران غربی مورد اعتراض برخی قرار گرفته است. از زمان شروع این جنگ در غزه، روزنامه‌نگاران برای گزارش‌های خود بیشترین هزینه را می‌پردازند.
کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران (CPJ)، در آخرین گزارش خود اعلام کرده از زمان حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، تلفات بی‌سابقه‌ای بر روزنامه‌نگاران غزه وارد شده است.
تا دوم آگوست امسال، کشته‌شدن ۱۱۳ روزنامه‌نگار و کارمند رسانه تأیید شده. همچنین گزارش شده، ۳۲ خبرنگار مجروح، ۲ خبرنگار ناپدید و ۵۲ خبرنگار دستگیر شده‌اند
تا دوم آگوست ۲۰۲۴، تحقیقات اولیه «CPJ» نشان داده که حداقل ۱۱۳ روزنامه‌نگار و کارمند رسانه‌ای در میان بیش از ۳۹ هزار کشته از زمان آغاز جنگ بودند که این مرگ‌بارترین دوره برای روزنامه‌نگاران از زمان شروع جمع‌آوری داده‌های «CPJ» در سال ۱۹۹۲ است.
این کمیته اعلام کرده، روزنامه‌نگاران در غزه به‌ویژه با خطرات بالایی چون حملات هوایی ویرانگر اسرائیل، اختلال در ارتباطات، کمبود منابع و قطعی گسترده برق مواجه هستند. این موضوع پیگیتری و ثبت وضعیت آن‌ها را سخت‌تر می‌کند. گفته شتده که ایتن کمیته، درحال بررسی تقریباً ۳۵۰ متورد دیگر از قتل، دستگیری و جراحت احتمالی است.
هدف‌قراردادن روزنامه‌نگاران، جنایت جنگی
مدیر برنامه «CPJ» در نیویورک، دراین‌باره گفته است: «روزنامه‌نگاران بتدون حفاظت، تجهیزات یا غذا و آب، همچنان وظایف حیاتی خود را برای بیان حقیقت به جهان انجام می‌دهند.
هر بار که یک روزنامه‌نگار کشته، مجروح، دستگیر یا مجبور به تبعید می‌شود، تکه‌هایی از حقیقت را از دست می‌دهیم. مسئولان این تلفات با محاکمه‌های دوگانه روبه‌رو خواهند بود؛ یکی تحت قوانین بین‌المللی و دیگری در برابر نگاه نابخشودنی تاریخ.»
روزنامه‌نگاران، افراد غیرنظامی هستند و هدف‌قراردادن عمدی غیرنظامیان، جنایت جنگی است. در ماه می، دادگاه کیفری بین‌المللی اعلام کرد که به‌دنبال صدور حکم بازداشت برای رهبران حماس و اسرائیل، برای جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت است. تا به امروز، «CPJ» مشخص کرده است که حداقل سه روزنامه‌نگار، مستقیماً توسط نیروهای اسرائیلی مورد هدف قرار گرفته‌اند.
این کمیته اعلام کرده که تا دوم آگوست، کشته‌شدن ۱۱۳ روزنامه‌نگار و کارمند رسانه تأیید شده؛ ۱۰۸ فلسطینی، ۲ اسرائیلی و ۳ لبنانی. همچنین گزارش شده، ۳۲ خبرنگار مجتروح، ۲ خبرنگار ناپدید و ۵۲ خبرنگار دستگیر شده‌اند.
آخرین پیگیری‌های کمیته نشان می‌دهد که حتی اعضای خانواده برخی خبرنگاران به قتل رسیده‌اند. این درحالی‌است که نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF)، به رسانه‌ها گفته‌اند که ارتش عمداً خبرنگاران را هدف قرار نمی‌دهد. این سازمان همچنین در ماه اکتبر گفته بود که نمتی‌توانتد ایمنی خبرنگاران را تضمین کند.
سکوت نسبی روزنامه‌نگاران غربی
«غزه و مرگ روزنامه‌نگاری غربی»؛ این تیتر گزارشی است که دو روز گذشته «الجزیره» منتشر کرد. این گزارش می‌گوید که «الغول» در زمان کشته‌شدن، جلیقه مطبوعاتی به تن داشته است، اما این نخستین‌بار نیست که خبرنگاران با داشتن جلیقه کشته می‌شوند. در سال ۲۰۱۹، سازمان ملل متحد دریافت که اسرائیل در سال ۲۰۱۸ به ۲ روزنامه‌نگار فلسطینی «عمداً» شلیک کرده بود.
اخیراً در سال ۲۰۲۲، اسرائیل، روزنامه‌نگار آمریکایی‌فلسطینی، «شیرین ابوعاقله» را در کرانه باختری به ضرب گلوله کشت. نویسنده این گزارش نوشته، بااین‌حال آنچه حتی تکان‌دهنده است، سکوت نسبی روزنامه‌نگاران غربی درباره این موضوع است: «در آمریکای شمالی و اروپا، گزارش‌ها و همدردی‌هایی وجود داشته است؛ به‌ویژه از سوی سازمان‌های دیده‌بانی مانند «CPJ»، حس همبستگی روزنامه‌نگاری را شاهد هستیم، اما این واکنش‌ها درباره خشم و هیاهوی گسترده در مورد تهدیدی که اقدامات اسرائیل برای آزادی مطبوعات ایجاد می‌کند، کافی نیست.»
نویسنده این پرسش را مطرح می‌کند که آیا می‌توانیم برای لحظه‌ای تصور کنیم که اگر نیروهای روسی در کمتر از یک سال بیش از ۱۰۰ روزنامه‌نگار را در اوکراین بکشند، واکنش روزنامه‌نگاری غربی چه خواهد بود؟: «می‌توان تصور کرد که رسانه‌های خبری غربی صرفاً پایبندی خود را به اصول گزارشگری غرب مبنی بر جدایی و بی‌طرفی حفظ کرده‌اند. اما در موقعیت‌های دیگر، روزنامه‌نگاران غربی نشان داده‌اند که واقعاً می‌توانند همچنین همبستگی خود را نشان دهند.»
پارسال پس از کشته‌شدن بیش از سی خبرنگار در غزه، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران نیز طی بیانیه‌ای به این موضوع اشاره کرد که موردحمله‌قراردادن آنان، نقض آشکار حقوق بین‌المللی است: «رسالت خبرنگار، در هر سوی جبهه که باشد، اطلاع‌رسانی و گزارش واقعه است، اما کار او زمانی دشوارتر می‌شود که بخواهد در سویی بایستد که خواسته یا ناخواسته رقابتی نابرابر شکل گرفته است و خبرها یک‌طرفه روایت می‌شوند. ازاین‌رو، خبرنگارانی که جبهه غزه را انتخاب کرده‌اند، آگاهانه پا در میدانی سخت گذاشته‌اند که نابرابری موقعیتشان در مقایسه با جبهه مقابل آشکارا معلوم است و شرایط انجام‌وظیفه برایشان بسیار سخت‌تر است؛ به‌گونه‌ای که گاه از حداقل‌ها برای انجام وظیفه حرفه‌ای خود نیز محروم می‌شوند.»
بااین‌حال، از سال گذشته تاکنون، بر تعداد خبرنگاران کشته‌شده در این جنگ اضافه شده است؛ انگار که نه ابراز نگرانی‌های بین‌المللی کارساز هستند، نه جلیقه‌های خبرنگاری.
