از آشوب نوشتاری تا نگارش حرفه‌ای: چگونه اصول نگارش فارسی را رعایت کنیم؟

این روزها، به دلیل دست به قلم شدن (یا در واقع دست به «کیبورد» شدن) میلیون‌ها فارسی‌زبان که کم‌ترین دانشی از گنجینه لغات و واژه‌های فارسی ندارند، نوعی آشوب، درهم‌ریختگی و گاه شلختگی در نوشته‌ها مشاهده می‌شود.

اخبار سبز کشاورزی؛ این وضعیت، نشان از نشناختن واژه‌ها، ریشه و سرچشمه کلمات، زمان و مکان کاربردی و نهایتاً بی‌توجهی نسبت به ارائه مفاهیم درست و سنجیده دارد.

این آشفتگی‌ها نه فقط در دنیای مجازی، بلکه در نشریات، نوشته‌های رسمی و اداری، برنامه‌های تلویزیونی و حتی رده‌های بالای سازمانی دیده می‌شوند. این امر، بیانگر کم‌توجهی به فارسی‌گویی و فارسی‌نویسی درست از آغازین روزهای آموزش ادبیات فارسی است.

چرا اصول نگارش فارسی مهم است؟

جدا شدن از ذخایر و منابع لغوی گذشتگان و سهل‌انگاری در آموزش و یادگیری واژه‌هایی که می‌تواند به رشد و تفکر کمک نماید، بسیاری از گفته‌ها و نوشته‌ها را دچار بی‌مایگی کرده است.

کمترین توقع آن است که نویسندگان و منشیان مطالب روزانه و تدوین‌کنندگان، تا آنجایی که امکان دارد، اصول درست‌نویسی را (بنا بر حرمت نهادن به زبان فارسی) رعایت کنند. رعایت این اصول، به‌تدریج به شکل عادت در خواهد آمد.

اشتباهات رایج در نگارش فارسی

یکی از مشکلات درست‌نویسی، بی‌توجهی به حروف با صدای یکسان است؛ مانند «ز»، «ذ»، «ض»، «ظ» یا «ث»، «ص» و «س» و… در اینجا نویسنده باید به معنای واقعی واژه‌ها توجه داشته باشد تا دچار اشتباه نشود. به عنوان مثال، «ثواب»، «صواب» و «سواب» هر سه دارای تلفظی یکسان هستند؛ اما معنای کاملاً متفاوتی دارند.

• «ثواب» به معنی مزد و پاداش
• «صواب» به معنای راست و درست
• «سواب» به معنی پالایش یا چکیدن آب از یک کیسه (مانند کیسه ماست) است.

مورد دیگر، «گزاردن» و «گذاردن» است. اولین واژه به معنای انجام دادن یا به‌جای آوردن است (مانند «نمازگزار») و دومی به معنای قرار دادن یا جای دادن یک چیز است (مانند کتاب را در قفسه گذاشت).