صنعت دام در انتظار اندکی تدبیر
بیش از 68 میلیون راس دامسبک و نزدیک به ۵/۵ میلیون راس دامسنگین در کشور ما وجود دارند که تامین خوراک آنها چالش صنعت دامداری محسوب میشود.
اخبار سبز کشاورزی؛ از سوی دیگر با ضعیف و فقیر شدن علفزارها و مراتع، میزان وابستگی کشور به واردات نهادههای دامی افزایش یافته و در مقابل، به دلیل خشکسالیهای گسترده، دامداران برای تامین نیازهای دام خود با مشکلات روبهرو شدهاند آن چنان که در بسیاری از موارد، دام مولد و حتی آبستن را به کشتارگاه میفرستند.
با توجه به اینکه صنعت دامپروری یکی از منابع اصلی برای تولید مواد غذایی پروتئینی کشور است و در زمینه اقتصادی نیز با اشتغال چند میلیون نفر در بخشهای مختلف بهرهبرداری و دامداری گردش مالی بالایی برای اقتصاد کشور ایجاد میکند، پس از جنبههای گوناگون اهمیت فراوانی برای این صنعت میتوان قائل شد.
هرچند مشکلات این صنعت تنها مربوط به تامین خوراک نیست. متاسفانه دامداران از چالشهای کمبود سوخت و تصمیمهای ناگهانی و گرانی نهادههای دامی، اقتصاد، قیمتگذاری دستوری و ... سخن میگویند و معتقداند اگر این چالشها رفع نشود؛ بخش گستردهای از تولیدکنندگان، این صنعت را ترک خواهند کرد.
تامین علوفه و خوراک دام با هزینه کردن از جیب
برخی از فعالان صنعت کشاورزی میگویند در حال حاضر بخش اعظمی از دامداران برای تامین علوفه و خوراک دام، از دارایی خود هزینه میکنند، چراکه سبوسی که در تابستان هر کیلوگرم شش هزار تومان و اقساطی به آنها ارائه میشد، اکنون با کمبود مواجه شده است. جو، ذرت، سویا و ... وضعی دهشتناکتر از این دارد.
نبود ساماندهی در سوخترسانی به دامداران
نفت و مشتقات آن برای دامداران همان قدر اهمیت دارد که جو و یونجه، اما تجربه به دامداران ثابت کرده که هر وقت به محصولی وابستگی بیشتری دارند، در ارگانهای دولتی برای به دست آوردن همان محصول یا نهاده، بیشتر اذیت میشوند.
فراهم کردن نفت و گازوئیل دامداران برای گرم کردن دامداریهایشان و برای عشایر دامدار در فصل زمستان هم از این قاعده مستثنی نیست و مشکلات برای دریافت سهمیه نفت بسیار زیاد است. عجیب اینکه در این چرخه به گفته دامداران، ناکارآمدی نیز وجود دارد که مسئولیت مستقیم آن با جهادکشاورزی استانها است.
برای مثال، یکی از موارد ناکارآمدی سپردن امور به یک کافینت در شهرها و گرفتن پول از دامدارانی است که دغدغهمند هستند. برخیشان حتی مبالغی را هزینه کردهاند که از ارزش کل نفت دریافتیشان بیشتر است. برای مثال ۲۰۰ هزار تومان هزینه کردهاند که ۶۵ هزار تومان نفت دریافت کنند!
تاسفبارتر این که عزمی هم برای اصلاح امور در این زمینه نیست و همچنان جهادکشاورزی استانها بر همان شیوه پافشاری میکنند؛ روندی که دامداران در آن ناراضی هستند و همچنین، عدهای از کارکنان سازمان جهادکشاورزی نیز به آن اذعان دارند، اما معتقد هستند که نمیتوانند برای اصلاح امور کاری کنند.
هفتخوان عجیب و غریب بوروکراتیک
درست است که این هفتخوان عجیب و غریب بوروکراتیک باید یکبار طی شود؛ اما باید به خاطر داشت که سهمیههای سوخت دامداران ماهانه است و به جای اینکه سهم سه ماه را یک بار به دامداران بدهند، هر ماه دامداران مجبورند که وانتبار و بشکه کرایه کرده و نفت موردنیاز خودشان را دریافت کنند!
چرا سامانه توزیع سوخت ساماندهی نمیشود؟
شگفتآور این است که تمام این کارها میتواند با یک سایت آنلاین که تمام ادارهها به آن دسترسی داشته باشند، با روشی ساده انجام شود؛ اما مشخص نیست، چرا یکبار برای همیشه سایت توزیع سوخت ساماندهی نمیشود؛ آن هم وقتی که نزدیک به ۲۵ سال از قرن بیستویکم را میگذرانیم و کشورهای توسعهیافته در حال گذار از دوران کاغذبازی هستند.
دامداران کوچک بهتدریج در حال از بین رفتناند
اکنون صنعت دامداری کشور به دلیل حذف ارز واردات نهادههای دامی و از سوی دیگر با شدت گرفتن خشکسالی در استانها و در نتیجه نبود مراتع کافی برای تغذیه دامها با مشکلات بسیاری مواجه است. دامداران کوچک، به تدریج در حال از بین رفتن و رها کردن شغل خود هستند. بسیاری از فعالان این بخش معتقدند که آزادسازی قیمتها مشکلات این صنعت را چند برابر کرده است و بخش خصوصی، متضرر اصلی این اوضاع است.
در این شرایط باید دولت بیش از پیش در رفع مشکلات کمک کند و با تصمیمهای ناگهانی و بدون کارشناسی، باعث مشکلات بیشتر برای دامداران نشود.
ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۸۲-دی ۱۴۰۲