آنتی‌اکسیدانت‌های خوراکی

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ این رشد امکان دارد به دلیل افزایش تقاضا برای تولید غذاهای دامی ازقبیل گوشت، شیر و تخم‌مرغ، حفظ سلامت دام‌ها، بالا رفتن غذاهای ترکیبی و به‌کارگیری نوآوری‌ها به‌منظور بالا بردن کیفیت گوشت‌ها باشد.

عملکرد آنتی‌اکسیدانت‌ها

مواد و ترکیبات غذایی مشابه آنچه در فلزات با عنوان «اکسیداسیون» رخ می‌دهد، دچار تغییر ترکیبات به علت اکسیده شدن می‌گردند. اکسیداسیون در فلزات باعث پوسیدگی و خوردگی می‌شود؛ اما چنین روندی در چربی باعث فساد و بو گرفتن، از بین رفتن ویتامین و رنگدانه‌، تخریب اسیدهای چرب و کاهش سطح انرژی در مواد غذایی می‌گردد. چنانچه این روند تخریب ادامه یابد(حتی اگر یک ماده غذایی باشد) کیفیت و در پی آن مصرف چنین ماده‌ای کاهش می‌یابد.

در پاره‌ای موارد اکسیداسیون غیرقابل کنترلی در مواد اتفاق می‌افتد؛ که روش‌هایی برای کنترل آن ابداع شده است، یکی از این موارد به‌کار بردن آنتی‌اکسیدانت‌ها است.

با جلوگیری از به تاخیر انداختن اکسیداسیون در چربی، پروتئین‌ و سایر ترکیبات حساس در موادغذایی، آنتی‌اکسیدانت زمان نگهداری را بالا برده و دام‌ها می‌توانند بهترین ترکیبات غذایی را دریافت نمایید.

آنتی‌اکسیدانت‌های موجود در موادغذایی آن‌ها را قادر به کاهش استرس و ناهنجاری ناشی از رادیکال‌های آزاد شده در سلول‌ و محافظت از آن می‌کند. این کاهش استرس، به سیستم ایمنی دام، باروری و سلامت آن کمک می‌کند.

به‌دلیل افزایش قیمت موادغذایی و مواد خام در جهان، هر روزه آنتی‌اکسیدانت‌های غذایی ارزش بیشتری پیدا می‌کنند. علاوه‌بر آن، وجود هوای گرم و مرطوب در مناطقی از جهان، به‌کار بردن آنتی‌اکسیدانت‌ را با ضرورت بیشتری مواجه می‌کند.

از نظر محققان، برای آن که یک آنتی‌اکسیدانت برای دام مفید واقع شود، باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:

• باید در مقابل تخریب مقاوم و برای حفظ مؤثر موادغذایی دامی شامل: چربی‌، سبزی، ویتامین‌ و سایر خصوصیات کیفیت غذا قابلیت داشته باشد؛

• برای انسان و همچنین دام‌(مرغ، ماهی و ...) غیرسمی باشد؛

• باید در مقادیر اندک مؤثر باشد؛

• قیمت آن تا میزان ممکن ارزان باشد.

آنتی‌اکسیدانت‌های دامی

به‌طور کلی آنتی‌اکسیدانت‌هایی که در خوراک دام استفاده می‌شوند؛ به دو دسته تقسیم می‌شوند: آنتی‌اکسیدانت‌های طبیعی و آنتی‌اکسیدانت‌های شیمیایی دامی. آنتی‌اکسیدانت‌هایی مانند اتوکسی‌کوین، پروپیل‌گالات، اسیدفسفریک و... از معمولی‌ترین موارد قابل استفاده در بخش غذای دام هستند.

در میان تمام آنتی‌اکسیدانت‌ها، اتوکسی‌کوینBHA ،Ethoxyquin، مؤثرترین و کاربردی‌ترین در میان سایر نمونه‌ها است و پس از آن BHT و BHA قرار دارند. آنتی‌اکسیدانت‌هایی شیمیایی با دقت تمام و از بهترین ترکیبات ساخته می‌شوند.

این ترکیبات دارای پایداری، قابلیت دسترسی آسان، دوام بالا با قیمت‌های مناسب هستند. در این میان، مصرف‌کنندگان آنتی‌اکسیدانت‌ها به‌تدریج به طرف تهیه نمونه‌های طبیعی گرایش پیدا کرده و از عصاره‌های گیاهی و روغن‌های پایه و اصلی استفاده می‌کنند.

یکی از دلایل این گرایش تقاضای بیشتر برای محصولات دامی ارگانیک آن است که با توجه به سلامت و پایداری طبیعی این آنتی‌اکسیدانت‌ها به صورت یک جایگزین مورد توجه قرار گرفته‌اند. کارتنوئیدها، توکوفرول‌ها، عصاره‌های گیاهی و ویتامین‌ها ازجمله آنتی‌اکسیدانت‌های طبیعی هستند.

بازار جهانی آنتی‌اکسیدانت‌ها

بنابر اعلام مراجع بازار جهانی، در سال 2023 ارزش جهانی این مواد معادل 390 میلیون دلار بود. براساس پیش‌بینی‌، رشد این بازار تا سال 2030 معادل 490 میلیون دلار خواهد شد. مراجع تجاری مختلف، هریک پیش‌بینی‌هایی ارایه داده که بعضی آن را تا 526 میلیون دلار تا سال 2030 تخمین می‌زنند.

با توجه به پیش‌بینی‌ها برای رشد این بازار، عوامل محدودکننده‌ای نیز وجود دارد: تهیه مواد خامی چون ویتامین‌ها، موادمعدنی، عصاره‌های گیاهی و ... به‌علت ثابت نبودن قیمت‌ها می‌تواند بر تهیه این مواد اثرگذار باشند.

همچنین، قوانین و دستورالعمل‌هایی که توسط دولت‌ها برای مصرف این مواد تعیین می‌شوند. کشورهای شرق آسیا و اقیانوسیه از منطقه‌های پرمصرف آنتی‌اکسیدانت‌ها هستند که یکی از دلایل آن، رشد جمعیت در این کشورها است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۸۹-مرداد ۱۴۰۳