تاثیر مثبت گیاهان بر رشد یکدیگر

مزایای کشت توام گیاهان

کشت توام محصولات کشاورزی از زمان‌های دور و بدون آن که کشاورزان از چند و چون مکانیسیم واقعی و جنبه‌های علمی آن اطلاع چندانی داشته باشند به اجرا در آمده و حداقل مزیت‌های آن استفاده هم زمان آب، زمین و کود برای تولید یک یا چند محصول و تاثیر گیاهان بر رشد یکدیگر و تولید محصولاتی با کیفیت و کمیت بیشتر بوده است.

اخبار سبز کشاورزی | بسیار مشاهده شده که مثلا در مزارع باقلا و در کنار بوته‌های آن، اقدام به کشت کاهو و یا سبزی‌های مشابه می‌گردد که فواید دو جانبه دارد، چرا که گیاهی مانند باقلا با تثبیت ازت در خاک و در اختیار کاهو قرار دادن آن به رشد این گیاه کمک بسیاری می‌کند و شرایط یک محصول ارگانیک را به وجود می‌آورد. کشت توام یونجه با گندم از قدیم الایام مرسوم بوده و در اراضی آبی به اجرا در می‌آمده که پس از برداشت گندم، یونجه زاری با کیفیت بالا برای تامین غذای دام‌ها بر جای می‌مانده است، اما متاسفانه در روند کشاورزی و تولید محصولات کنونی، تغییراتی به وجود آمده و نسبت به این امر مفید بی‌توجهی می‌شود.

امروزه اکثریت محصولات کشاورزی و به ویژه آن‌هایی که در سطح وسیع کشت می‌شوند تقریبا به طور پیوسته و همه ساله به صورت «تک کشت» هستند که چنین روشی اگر چه دارای مزایایی است، اما معایبی نیز در پی دارد که معمولی‌ترین آن‌ها فرسایش زمین، امکان تکرار بروز آفات و بیماری‌ها و گسترش آن‌ها و همچنین اثرات نامطلوب بر محیط زیست است.

بسیاری از کشورهای پیشرفته در عرصه‌های کشاورزی، سالیانه میلیون‌ها هکتار از اراضی، به صورت «تک محصولی» کشت می‌کنند که می‌تواند به افزایش نیاز به انواع کودهای شیمیایی و آسیب زدن زیستی بیانجامد. در اغلب موارد و البته به دلیل نیازهای کلان جهانی، محصولاتی از قبیل گندم، ذرت، سویا و… به این طریق کشت می‌شوند.

اخیرا در یک بررسی به عمل آمده از سوی گروهی تحقیقاتی در سوئیس، نشان داده شد که محصولات در هنگامی که از نظر فضای رشد تحت فشار قرار می‌گیرند، چه عکس‌العملی از خود نشان می‌دهند. پس از دو سال از انجام کشت توام دو یا تعداد بیشتری از گیاهان، می‌توان مشاهده کرد که چگونه گونه‌های مختلف گیاهی محل کشت و رشد خود را با دیگران سهیم می‌شوند. این یافته‌ها را می‌توان به منزله یک پیروزی برای کشاورزی پایدار دانست، چرا که این نوع کشت توام می‌تواند نحوه رشد گیاهان را به صورت طبیعی و در شرایط وحشی به ذهن متبادر نماید.

کشت چند گیاه به شکل توام در یک قطعه زمین به کشاورزان فرصت می‌دهد تا سود بیشتری از محصولات متفاوت به دست آورند، ضمن آن که می‌تواند از هدر روی موادغذایی خاک جلوگیری نموده و احتیاج گیاهان به کودها را به حداقل برساند. برای دست‌یابی به نتایج موردنظر، محققان قطعات کوچکی را توسط گیاهانی نظیر گندم، یولاف، عدس، کتان، کاملینا و گشنیز کشت کردند. این قطعات به این شکل کشت شدند. سیزده قطعه با مخلوطی از دو گیاه، چهار قطعه با مخلوطی از چهار گیاه و تعدادی دیگر فقط با یک گیاه، به بعضی‌ها کود داده شد و تعداد دیگری بدون کود کشت شدند.

این عملیات به مدت سه سال تکرار گردید و از هر محصولی برای کشت سال آینده مقداری بذر ذخیره شد. با این روش، محققان توانستند که ویژگی‌ها و تغییرات به عمل آمده در هر گیاه را در زمان رشد و با روش‌های مختلف بررسی نمایند. در سال آخر و پایانی، آزمایش‌هایی را برای اندازه‌گیری میزان تولید در گیاهان به اجرا در آوردند.

زمانی که گیاهان در کنار یکدیگر کشت شدند، محققان متوجه گردیدند که سیستم رشد گیاهان، محصول نهایی را بدون کمک کود افزایش نمی‌دهد، اما همین گیاهان با تکنیک رشد توام، دارای افزایش محصول شدند که نشان تاثیر مثبت گیاهان بر رشد یکدیگر است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۶۸- آبان ۱۴۰۱