رویای بازگشت به روزهای طلایی کشت پنبه در گلستان

پنبه تنها گیاهی است که هم ‌منشا تولید غذا و هم فیبر است. سطح زیرکشت پنبه در سال‌های اخیر به نفع سایر محصولات کاهش یافته و این درحالی است که به‌عنوان مثال کشت پنبه بعد از کشت گندم باعث کاهش بیماری‌های گندم و کنترل راحت‌تر آفات می‌شود و به همین دلیل با خارج کردن پنبه از دوره تناوب زراعی، خسارات جبران‌ناپذیری به محیط زیست وارد می‌شود.

اخبار سبز کشاورزی ؛ محمد اسماعیل اسدی، پژوهشگر بین المللی کشاورزی پایدار | با توجه به بحران کمبود آب در کشور، پنبه از لحاظ کم‌مصرفی آب محصول مناسبی به‌شمار می‌رود؛ زیرا نیاز آبی پنبه عمدتا به دوران گل‌دهی این محصول خلاصه می‌شود و با مدیریت صحیح زراعی و ‌استفاده‌ از سامانه کشاورزی حفاظتی می‌توان مصرف آب آن را به مقدار بهینه‌ای کاهش داد.

کارخانجات پنبه‌پاک‌کنی می‌توانند نیروی کار فراوانی را برای تولید پنبه محلوج به کار گرفته و از نظر اشتغال‌زایی نقش بسیار موثری ایفا کنند.

بیشتر بخوانید: کشت مستقیم پنبه روی بقایای محصول قبلی

کیفیت بالای پنبه تولیدی ایران

کیفیت پنبه تولیدی ایران به‌دلیل شرایط مناسب آب و هوایی در مقایسه با کشورهای آسیای میانه بالاتر بوده و این ازجمله دیگر مزیت‌های تولید این محصول در کشور است.

این در حالی است که از یک سو مصرف الیاف طبیعی مانند پنبه نسبت به دیگر الیاف مصنوعی مزیت بیشتری دارد و همچنین صادرات پنبه خام، منسوجات و پوشاک پنبه‌ای یکی از راه‌های تحصیل ارز است و ارزآوری پنبه خام نسبت به دیگر کالاهای غیرنفتی برتری دارد و در مجموع این محصول (پنبه) با توجه به فرآورده‌های جانبی در مقایسه دیگر محصولات کشاورزی یک محصول استثنایی به شمار می‌رود.

بیشتر بخوانید: جای خالی کشت پنبه در سرزمین طلای سفید

کاهش کشت پنبه در گلستان

استان گلستان در دهه‌های گذشته شاهد کشت پنبه در صدها هزار هکتار، اشتغال ده‌ها هزار نفر و فعالیت چندین کارخانه پنبه‌پاک‌کنی و واحدهای تولیدی وابسته بود که طی سال‌ها و به‌دلایل گوناگون از جمله عدم حمایت بالادستی و عدم پرداخت یارانه به کشاورزان و همچنین عدم به روز شدن صنایع نساجی، کشت این محصول به چند هزار هکتار کاهش یافت.

بالابودن هزینه تولید و دوره طولانی رشد گیاه و برداشت محصول (حدود هشت ماه)، خشکسالی، پایین بودن قیمت خرید، حمایت ضعیف از این محصول راهبردی، جایگزین کردن کشت‌های مقرون به صرفه و واردات بی‌رویه وش، توسعه کشت پنبه را در گلستان محدود کرد و از آن روزهای طلایی فقط نام و نشانی محو و کم رنگ باقی ماند.

سطح بالای زیرکشت پنبه در گلستان باعث شده بود کارخانه‌های پنبه‌پاکنی و روغن‌کشی زیادی در منطقه راه‌اندازی شود و زمینه اشتغال هزاران نفر را به‌طور مستقیم و غیرمستقیم فراهم کند.

سطح زیرکشت پنبه این گلستان در دهه‌های گذشته بین ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار هکتار بود، اما استمرار مشکلات و کمبودهای مطرح‌شده این مقدار را به مقدار زیادی کاهش داد.

پنبه یکی از مهم‌ترین گیاهان زراعی در ایران است. اهمیت پنبه در اشتغال‌‌زایی به‌گونه‌ای است که با ایجاد یک شغل در زراعت پنبه می‌توان پنج شغل در صنایع مرتبط با آن ایجاد کرد.

مزرعه کشت پنبه خودرنگ در شهر سرخنکلاته استان گلستان مزرعه کشاورز پیشرو و خلاق آقای هادی جرجانی