کشت متداخل و بهرهوری خاک+ ویدئو
کشت متداخل توت فرنگی و گوجه فرنگی و بادمجان توسط کشاورز پیشرو علی آبادی در استانگلستان.

اخبار سبز کشاورزی؛ کشت درهم ردیفی یا (Intercropping) کشت دو و یا بیش از دو محصول زراعی در مجاورت یکدیگر روی یک ردیف یا یک در میان است.
هدف از کشت مخلوط یا متداخل بهرهوری بیشتر دو محصول در مجاورت یکدیگر و استفاده بهینه از منابع آب وخاک و ادوات کشاورزی است.
یکی از راههایی که ما را به سوی کشاورزی پایدار (تأمین مواد غذایی با حفظ منابع پایه و محیط زیست طبیعی) رهنمون میسازد کشت گیاهان بهصورت متداخل است، زیرا به تجربه دیده شده که عملکرد کشت متداخل بهتر از کشت یک نبات است.
مزایای کشت متداخل
یکی از مزایای کشت متداخل یا مخلوط این است که بستر زمین کشاورزی یک بار برای کاشت محصول اصلی آمادهسازی میشود، اما چند محصول متفاوت دیگر را نیز روی همان بستر میکارند، از سوی دیگر همزمانی کاشت چند محصول و در کنار هم به صرفهجویی در مصرف آب کمک میکند، زیرا ترکیب گیاهان با ریشههای متفاوت و سطحی و عمیق در این نوع کشت سبب میشود که از آب و رطوبت موجود در لایههای مختلف خاک بیشترین بهرهبرداری را داشته باشند.
همچنین از نظر موادغذایی یک گیاه ممکن است از عمق ۲۰ سانتیمتری خاک استفاده کند و گیاه دیگر از عمق بیشتر مثلا ۴۰ سانتیمتری خاک تغذیه میکند.
جلوگیری از ورود حشرات یا آفات نباتی از دیگر مزایای کشت متداخل است که برای مثال همزمان با کاشت محصول اصلی، گیاه دیگری کاشته میشود که حشرات را دور میکند.
جلوگیری از رویش علفهای هرز از دیگر محاسن این نوع کشت است، چراکه پوشش گیاهی به گونهای است که فضای باز برای رشد علف هرز وجود ندارد و به تبع آن هزینههای سمپاشی شیمیایی و مبارزه با آفات و امراض کاهش مییابد.
محدودیتهای کشت متداخل
با وجود این مزایا، این شیوه از کشت محدودیتهایی نیز دارد از جمله آنکه امکان کشت توأم یا مخلوط در سطوح وسیع وجود ندارد و به طور معمول این کشت در اراضی خرده مالکی انجام میشود که سطوح کمتر است.
کشت مخلوط صیفیجات با توت فرنگی در گلستان
کشت مخلوط را میتوان با گیاهان زراعی، علوفهای و باغی انجام داد. کاهو و کلم، توت فرنگی، گوجه فرنگی، بادمجان و انواع دیگر صیفیجات، یونجه، شبدر و ذرت را میتوان مخلوط کشت کرد، اما عمده محصولات آقای جعفر عامری، کشاورز ۶۴ ساله پیشرو شهرستان علیآباد استان گلستان در روش کشت مخلوط، صیفیجات با توت فرنگی است که ایشان در این منطقه نیز به دلیل گرمای هوا بستر کشت متداخل را با پوشش پلاستیکی میپوشاند تا از تبخیر رطوبت جلوگیری کرده و در مصرف آب صرفهجویی شود.
همچنین ایشان با استفاده از پوشش پلاستیکی یا مالچ در بستر خاکی مزرعه باعث کاهش رشد علفهای هرز شده است.
جعفر عامری کشاورزی که متداخل کشت میکند در کشتهای ردیفی به جای آبیاری سطحی غرقابی با بازدهی پایین از سیستمهای مکانیزه و قطرهای نواری موسوم به تیپ استفاده میکند.
این امر موجب صرفهجویی آب شده و استفاده حداکثری از منابع آب و خاک با بهرهگیری از سیستمهای نوین آبیاری و کشت مکانیزه را به لحاظ بهرهوری در مصرف آب و تولیدات کشاورزی میگردد.
اما کشت مخلوط صیفیجات به روش غرقابی به هیچوجه توصیه نمیگردد. کشت مخلوط در بهرهوری آب مؤثر است، زیرا همزمان برای چند محصول متفاوت از منابع آب و خاک استفاده میشود از سوی دیگر هزینههای تولید مانند سمپاشی آفات و کود کاهش مییابد و چند گیاه از یک منبع آب و کود تغذیه میکنند.
مدت زمان کاشت، داشت و برداشت این محصولات نیز متفاوت است؛ برای مثال کاشت توت فرنگی در آذر ماه است و در ماههای فروردین و اردیبهشت و اوایل خرداد محصول برداشت میشود در حالی که کاشت گوجه و بادمجان از اواخر فروردین آغاز میشود و در تیرماه ماه به برداشت میرسد.