گیاه گلرنگ بومی ایران و مقاوم به تنش‌های آبی+ ویدئو
گیاه روغنی گلرنگ بومی کشور و سازگار با خشکی بوده که مناسب تناوب دیمزارهای ما است.
اخبار سبز کشاورزی؛ گیاه روغنی گلرنگ یا Safflower (کاجیره، کاغاله، کافشه) که در بعضی از استان‌های جنوبی مانند کرمان گل خشت نیز نامیده می شود. با نام علمی Carthamus tinctorius بومی کشور خشک و نیمه خشک ایران است و در حال حاضر در بیشتر نقاط دنیا به ویژه مناطق خشک شمالی استان گلستان کشت می شود.
اخبار سبز کشاورزی؛ گیاه روغنی گلرنگ گیاهی است یکساله که ارتفاع آن تا حد ۱۵۰ سانتی‌متر می‌رسد. برگ‌های آن پهن، دندانه‌دار و بدون دمبرگ است.
گل‌های آن منفرد، لوله‌ای و به رنگ زرد مایل به قرمز است که در انتهای ساقه ظاهر می‌شود. میوه آن سفید و به‌صورت فندقه بوده که انتهای آن دارای دسته‌ای تار نازک است.
هر شاخه معمولاً دارای یک تا پنج سر گل است که حاوی 15 تا 20 دانه در هر راس است. گیاه گلرنگ نسبت به دیگر دانه‌های روغنی در مقابل خشکی مقاومت بیشتری دارد، به‌گونه‌ای که امکان کشت دیم آن نیز به شرط بارش سالانه حداقل 300 میلی‌متر وجود دارد.
گلرنگ در برابر گرما مقاومت خوبی دارد
گلرنگ در برابر گرما مقاومت خوبی دارد و در صورت وجود رطوبت کافی در خاک می‌تواند دمای حدود 40 درجه سانتی‌گراد را تحمل نماید.
این گیاه به‌دلیل دارا بودن ریشه عمیق توانایی جذب رطوبت از اعماق 3 تا 4 متری خاک را دارد. در مرحله رشد روزت به کم آبی مقاوم است، ولی کمبود آب در طول دوره رشد یعنی از مرحله ساقه‌دهی تا مرحله گلدهی، کاهش رشد و کاهش عملکرد گیاه را درپی خواهد داشت.
آبیاری بیش از حد و همچنین آب ایستادگی و کمبود تهویه نیز باعث کاهش عملکرد گیاه می‌گردد. ریشه آن به طور عمیقی رشد می‌کند که آن را قادر می سازد در چنین محیط‌هایی رشد کند.
گلرنگ بهترین شرایط رشد در اراضی دیم را داراست
گلرنگ، گیاهی است که به طور عمده در آب و هوای گرم و خشک رشد می‌کند و بهترین شرایط رشدی در اراضی دیم را داراست و بهترین روش کشت آن استفاده از روش بی‌خاک‌ورزی یا No-Tillage است که در این روش کارنده بی‌خاک‌ورز یا کشت مستقیم بدون دستکاری مکانیکی خاک و فقط با ایجاد یک شیار باریک بذر را درون خاک می‌کارد.
دانه‌های روغنی آن منبعی برای استخراج روغن‌های گیاهی است و از دیرباز غذایی کامل برای پرندگان محسوب می‌شد.
از گلچه های گلرنگ برای رنگین کردن خوراکی‌ها و به‌عنوان منبعی برای استخراج رنگ طبیعی استفاده می‌کنند. علاوه‌بر این، گل‌های گلرنگ در بسیاری از موارد برای مقاصد دارویی نیز به کار می‌رود.
بهترین زمان برداشت گلچه‌های گلرنگ سه روز پس از شروع گلدهی و تکرار آن تا پایان دوره گلدهی است.
نکته قابل توجه اینکه خشک کردن گلچه‌های برداشت شده در زیر آفتاب، کاهش کیفیت رنگ دانه‌ها را در پی خواهد داشت؛ از این رو برای حفظ رنگ و کیفیت رنگ دانه‌ها بایستی گلچه‌ها را در سایه خشک کرد.
عوامل مهم موثر بر میزان تولید گل شامل ارتفاع گیاه، تعداد شاخه‌های فرعی و نیز تعداد دانه در غوزه است. ضمنا برداشت گلچه بر عملکرد دانه تاثیر منفی ندارد.
تصویر زیر مزرعه زیبای دیم گلرنگ قربان‌گلدی توسلی از کشاورزان پیشرو حفاظتی آق‌قلا واقع در شمال استان گلستان. این مزرعه دیم در آذر ۱۴۰۲ با کارنده بی‌خاک‌ورز سندان کشت گردیده است و فقط از آب سبز یا بارندگی استفاده نموده است.
