برترین تولیدکنندگان گندم جهان
قطعاً هیچ ماده غذایی دیگری نمی‌تواند جای گندم را در سبد غذایی انسان بگیرد، چرا که این محصول جایگاهی خاص دارد.
اخبار سبز کشاورزی؛ قطعاً هیچ ماده غذایی دیگری نمی‌تواند جای گندم را در سبد غذایی انسان بگیرد، چرا که این محصول با ویژگی‌های خاص خود از قبیل تاریخچه طولانی در خدمت بشر بودن، تنوع ژنتیکی، سازگاری با اقلیم‌های مختلف، تامین پروتئین و انرژی مورد نیاز در جیره‌های غذایی و صدها محصولی که از آن به‌دست آمده و صنایع فرآوری بی‌شماری که به حرکت در می‌آورد، جایگاهی خاص دارد.
قحطی‌های مرگباری که گاه در تاریخ زندگی بشر اتفاق افتاد و میلیون‌ها انسان را به کام مرگ فرو برد؛ اکثراً ناشی از نبود گندم و تامین نشدن غذا بود. به همین دلیل است که جوامع ناتوان از تامین این ماده غذایی، پیوسته دست‌نیاز به سوی تولیدکنندگان آن درازکرده که گاه منجر به بروز مشکلاتی سیاسی یا اقتصادی می‌شود.
ایران و کمترین میانگین
در ایران بیش از شش میلیون هکتار زیرکشت گندم آبی و دیم قرار می‌گیرد و سال گذشته سیزده میلیون و 500 هزار تُن با میانگین دو تُن و 250 هزار کیلوگرم در هکتار، گندم تولید شد. میانگین برداشت گندم در کشور چین پنج تُن و 700 کیلوگرم و در هند 3 تن و 500 کیلوگرم در هکتار است.
این میانگین در روسیه به سه تُن در هکتار می‌رسد و معنی و مفهوم آن این است که کمترین میانگین برداشت در بین کشورهای یادشده، سهم ایران است.
تولید جهانی گندم
از نظر مساحت زیر کشت، گندم دومین محصولی است که در جهان تولید می‌شود و پس از ذرت، از دیدگاه جهانی نیز، دومین رقم تجارت را در بین غلات دارد. پس از برنج و ذرت، گندم سومین محصول مهم تولید شده در جهان است و تعداد اندکی از کشورهای جهان به دلیل شرایط جغرافیایی قادر به تولید انبوه آن هستند؛ که این رشد تولید از 760 میلیون تن در سال 2020 به افزون‌بر 870 میلیون تن در سال 2023 شد.
کشورهای چین، هند و روسیه به‌عنوان سه کشور برتر تولیدکننده گندم جهان به‌شمار می‌آیند و در حدود 41درصد از این محصول را تولید می‌کنند و پس از آن‌ها کشور آمریکا در جایگاه چهارم قرار دارد.
چنانچه اتحادیه اروپا به‌عنوان یک تولیدکننده واحد قلمداد شود، به جز کشور چین از سایر کشورها(هند و روسیه) گندم بیشتری تولید می‌کند. کشور چین با تولید 134 میلیون و 792 هزار تُن گندم در سال 2023، در صدر جدول تولیدکنندگان گندم در سال 2024 قرار دارد.
بزرگترین کشورهای تولید کننده گندم
توانایی ملی قابل‌توجه این کشور در تخصیص 23/6 میلیون هکتار به کشت گندم، گواهی بر مقدار تولید مذکور است. برنامه‌ریزی‌های به‌عمل آمده نشان می‌دهد که این کشور قصد دارد در سال زراعی کنونی(2024-2023)، مقدار تولید خود را به 140 میلیون تُن افزایش دهد.
اهمیت فرهنگی و غذایی گندم در چین موجب استمرار نقش تعیین‌کننده این محصول در برآورده کردن نیازهای غذایی جمعیت 1/4 میلیاردی آن گردید و دولت آن سعی دارد که وابستگی خود را در تامین گندم به کشورهای دیگر کم کند.
در این جا به چند کشور برتر تولیدکننده گندم اشاره می‌شود:
هندوستان، دومین تولیدکننده برتر گندم؛ هندوستان در تولید گندم در سطح جهانی پس از چین درمکان دوم قرار دارد و با اراضی حاصلخیز و آب و هوای مطلوب با بارندگی‌های کافی، یک میانگین تولید 104 میلیون و 983 هزار تن گندم دارد که رقمی حیاتی برای این کشور پرجمعیت است.
سطح زیرکشت گندم آن 30/4 میلیون هکتار است که این رقم در مدت پنج سال اخیر تقریباً ثابت بود. پیش‌بینی می‌شود که در سال زراعی(2024-2023)، میزان تولید گندم هندوستان به 113/5 میلیون تُن برسد که در تامین غذای جهانی نقش مهمی دارد.
روسیه، سومین تولیدکننده گندم؛ روسیه با دارا بودن اراضی وسیع و حاصلخیز، جایگاه ویژه‌ای به‌عنوان سومین تولیدکننده گندم جهان دارد. بهره‌مندی از آب و هوای مطلوب و اراضی حاصلخیز با خاک‌های سیاه در پنج سال گذشته یک میانگین 80 میلیون تنی در تولید گندم داشته است که ضمن تامین غذای مورد نیاز داخلی، یکی از صادرکنندگان مهم این محصول است. سایر کشورها پس از امریکا و براساس میزان تولید، عبارتند از: فرانسه، کانادا، استرالیا، اوکراین، پاکستان و آلمان.
ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۸۷- خرداد ۱۴۰۳
