آشنایی با انواع شته‌ و راه‌های مبارزه با آن

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ این آفت که با نام شته شناخته می‌شود، بسیار فراگیر است و تقریباً تمامی گیاهان را آزار می‌دهد. مکانیزم رفتاری این آفت به‌صورت مکنده است و از شیره برگ‌ها تغذیه می‌کند.

شته چیست؟

شته‌ها حشره‌های کوچکی هستند که گاهی در حال پرواز و گاهی نیز بدون بال بر زیر و روی برگ‌ها بسیار یافت می‌شود. این حشره با فرو کردن خرطوم خود در محفظه‌های بین برگ‌ها از شیره برگ‌ها تغذیه می‌کند. همچنین مکیدن شیره برگ‌ها باعث پیچیدگی برگ می‌شود که این پیچیدگی محل مناسبی برای تخم‌ریزی و پرورش لاروها است.

این حشرات با رنگ‌های مختلف سبز، سیاه، زرد، قهوه‌ای و گاهی قرمز در طبیعت دیده می‌شوند و دارای اشکال گرد، بیضی و پهن هستند.

خسارات شته

میزان خسارات حشرات شته بسیار بالا است و از آفات مهم کشاورزی شمرده می‌شوند. این حشرات با حمله دسته‌جمعی به گیاهان و سبزینه‌ها باعث خشک شدن، تغییر شکل دادن و حتی مرگ برگ‌ها می‌شود و در نهایت تناژ محصول یا عمر محصول را کم و کوتاه می‌کنند.

کنترل شته‌ها

مبارزه با شته‌ها به دو صورت بیولوژیکی و شیمیایی انجام می‌شود؛ در مبارزه بیولوژیکی نیز دو دسته عصاره‌ و حشرات مبارز وجود دارد که ادامه هر یک را به اختصار توضیح می‌دهیم:

بیولوژیکی

حشرات مبارز: شته‌ها دشمنان طبیعی زیادی دارند. یک راه بسیار موثر در کنترل شته‌ها استفاده از همین دشمنان است. این حشرات انواع مختلفی از کفشدوزک‌ها و نوعی از زنبورها هستند. کفشدوزک‌ها با تغذیه مستقیم از شته‌ها میزان بسیار زیادی از شته‌ها را در طول هفته از بین می‌برد و زنبورها نیز با تخم‌ریزی در بدن شته‌ها باعث از بین‌رفتن تدریجی آنها می‌شوند.

اغلب در ایران استفاده نادرست از حشره‌کش‌ها باعث از بین‌رفتن حشرات مبارز می‌شود. همچنین کاشتن گیاهانی مانند نعناع، رازیانه، شوید، بومادران و قاصدک شته‌ها را از اطراف شما دور می‌کنند. استفاده از تله‌ها و کارت‌های زرد نیز در کنترل بیولوژیکی این آفات موثر است.

عصاره محلول تنباکو: تنباکو با داشتن سم خاصی به نام آلکالوئید در برگ‌ها به‌عنوان یک سم ارگانیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. استفاده از این سم نیز ایراداتی دارد؛ اول اینکه این سم برای حشرات جونده مانند کنه‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، نه آفات مکنده مانند شته‌ها.

دوم اینکه این برگ‌ها خود ممکن است آلوده به انواعی از ویروس‌ها باشد. این ویروس‌ها در برخی گیاهان بسیار فعال هستند و باعث ایجاد خسارات عمده می‌شوند.

محلول سیر: تمامی خانواده پیازها از سیر تا پیاز و پیازچه دارای موادی شیمیایی هستند که باعث طعم تیز و بوی تند آن‌ها است. با استفاده از همین بو و مزه می‌توان شته‌ها را از روی گیاهان دور کرد.

شما می‌توانید مقدار 120 گرم همراه با دو قاشق غذاخوری روغن گیاهی را با 20 گرم پودر صابون و 1.5 لیتر آب مخلوط کرده و بعد از گذشت 2 روز این محلول را صاف کرده و از این محلول استفاده کنید.

مبارزه شیمیایی

در مبارزه شیمیایی نکته قابل توجه این است که ما با سمپاشی تعداد بسیار زیادی از حشرات مبارز را نیز می‌کشیم، بنابراین بعد از بین رفتن اثر سم و زمان حمله بعدی آفت این‌بار محصول ما دچار آفت بسیار شدیدتری نسبت به قبل می‌شود.

برای سمپاشی می‌توان از سموم سیستمیک یا تماسی گوارشی استفاده کرد. بدین‌گونه که سموم مجاز سیستمیک برای شته به نام «ایمیداکلوپراید» که با نام تجاری «کنفیدور» شناخته می‌شود با دوز مصرفی نیم در هزار مناسب‌ترین سم موجود در بازار است. نکته بسیار مهم در مصرف این سم رعایت کردن دوران «کارنس» یا دوره ماندگاری سم روی گیاهان است.

دوره کارنس برای سم کنفیدور 21 روز است. در محصولاتی که برداشت آنها به دفعات است مانند صیفی‌جات به‌ویژه خیار که برداشت آن یک روز در میان است سم کنفیدور توصیه نمی‌شود. سموم دیگر که با اثر تماسی یا گوارشی در بازار موجود هستند عبارتنداز: مالاتیون، پریمور، دیازینون، پرمترین و دلتامترین.