تاثیر گلایفوسیت بر کشت سیب‌زمینی

اخبار سبز کشاورزی؛ بین تمام سموم گیاهی در تمام زیربخش‌های کشاورزی، به یاد نداریم که به اندازه گلایفوسیت مطالب چالش برانگیز و با بحث و جدل، بیان شده باشد، اگر چه علی رغم تمام این چالش‌ها، مصرف این سم در سرتاسر جهان همچنان ادامه دارد.

حال بر اساس رشته‌ای از تحقیقات و آزمایش‌ها معلوم گردیده که این سم می‌تواند بر بوته‌های سیب زمینی اثرات نامطلوبی به جای بگذارد.

بوته‌های سیب زمینی که تحت تاثیر سم گلایفوسیت با دوزها و مقادیر پائین قرار گرفته‌اند دچار عوارضی چون کاهش محصول، کیفیت پائین غده‌ها و ذخیره شدن بقایای سم در بافت غده‌ها، شده‌اند و غده‌هایی که برای سال آینده، به عنوان بذر نگهداری شده‌اند، بقایای سم را در خود حفظ کرده و پس از کاشت در سال آینده، ضمن آن که دچار مشکلات و مسائلی بوده‌اند، محصول نهایی آن‌ها نیز دچار کاهش قابل توجهی شده است.

ماده گلایفوسیت که در بسیاری از سموم به کار برده می‌شود، علف کشی است که به دلیل ارزان بودن و همچنین اثرگذاری بر علف‌های هرز باریک برگ و پهن برگ در سطح و میزان گسترده‌ای توسط کشاورزان مصرف می‌شود.

این سم بر روی گیاهان مقاوم به گلایفوسیت از قبیل سویا، ذرت، کانولا و چغندرقند پاشیده شده و در محصولات دیگر به عنوان سم علف کش پیش کاشت در غلات و کانولا نیز به کار برده می‌شود. هنگامی که این علف‌کش در مزارع سیب زمینی برای مقابله با علف‌های هرز استفاده می‌شود، پتانسیل اثرگذاری آن در هنگام تماس با بوته‌ها افزایش می‌یابد و همه ساله گزارش‌هایی از این موضوع ارایه می‌شود.

سموم حاوی گلایفوسیت اساساً غیر انتخابی بوده و برای پاک‌سازی سطوح زراعی و غیرزراعی از علف‌های هرز به‌:ار برده می‌شوند. بنابراین بی‌توجهی به کاربری این سم در صورت مجاورت با سایر کشت‌ها می‌تواند آسیب‌های غیرقابل جبرانی به هر مزرعه‌ای وارد نماید.

سموم دارای گلایفوسیت بر روی علف‌های هرز و هرگونه گیاه یک ساله نظیر سیب‌زمینیبین ۲ تا ۴ روز تاثیر می‌گذارند. بنابراین سرعت از بین‌بردن محصول نسبتاً‌ بالا است.

به دلیل آنکه فصل رویش علف‌های هرز به طور کلی در فصول پاییز و هم‌زمان با رشد بوته‌های سیب‌زمینی است، استفاده از راندآپ، بدون توجه به اثرگذاری آن بر کشت سیب‌زمینی موجب عوارضی در بوته‌ها خواهد شد.

اثر گلایفوسیت بر سیب زمینی

امکان دارد که سیب زمینی‌ها به چند طریق در معرض اثر گلایفوسیت قرار گیرند. ممکن است این تماس با سم به صورت قطرات یا ذره‌هایی که از قبل در مخزن سم وجود داشته یا کاربری اشتباه و غیراصولی، لکه گیری با علف‌کش در مزرعه، اب آلوده به سم و یا آلوده بودن مخزنی که به خوبی شسته و یا علامت گذاری نشده‌ است باشد.

عادی ترین مواردی که امکان دارد بوته‌های سیب زمینی با سم تماس پیدا کنند به شکل پراکنده شدن قطرات از مزارع مجاور، به کار بردن غیراصولی سم و یا آلوده بودن مخزن سم پاش است.

پراکنده شدن قطرات سم را می‌توان به روش‌هایی کاهش داد که از آن جمله تنظیم سم خروجی، کنترل فشار خروجی سم از افشانه‌ها، ارتفاع بوم سمپاش و کاهش سرعت تراکتور. در صورت ضرورت سمپاشی در مزارع مجاور کشت سیب زمینی باید با در نظرگرفتن سرعت و جهت باد باشد. همچنین از سم‌پاشی بر روی علف‌های هرز مرزهای مزارع سیب زمینی باید خودداری کرد.

چند نکته مهم

در صورت استفاده از سم گلایفوسیت برای مبارزه با علف‌های هرز مزارع دیگر، در هنگام سمپاشی مزرعه سیب زمینی، مخزن سمپاش باید کاملا شسته و خشک شود. امکان دارد که بعضی از کشاورزان از یک مخزن ثانوی برای مزرعه سیب زمینی استفاده کنند.

• استفاده غلط ممکن است هنگامی اتفاق بیفتد که یک مزرعه سیب زمینی یا بخشی از آن به طور ناخواسته با گلایفوسیت سمپاشی شود. مثلا باز کردن بیش از حد بوم سمپاش و پاشیده شدن محلول سم بر روی ردیف‌های مزرعه مجاور که رعایت این موضوع بر عهده اپراتور و راننده تراکتور است.

• گردش هوا و سرعت باد یکی از عوامل مهم در پراکنده کردن مایع سم به مزارع اطراف است، در چنین شرایطی باید سرعت و جهت باد برای سمپاشی در نظر گرفته شود.

ذرات و قطرات ریز سم می توانند به صورت مه و یا شبیه دود به مزارع مجاور منتقل شده و بر بوته‌های سیب زمینی اثر بگذارند.

آب آلوده ای که حتی مقدار کمی گلایفوسیت دارد، می تواند بر بوته‌های سیب زمینی اثرگذار باشد، برای این کار باید از آلوده نبودن آب به چنین سمی اطمینان داشت.

علی القاعده باید هر سمی در ظرف مخصوص خود قرار داشته و در غیر این صورت باید اطلاعات لازم روی ظرف نوشته شود.

در صورت لزوم سمپاشی با گلایفوسیت، این کار باید قبل از جوانه زدن بوته‌های سیب زمینی باشد.

تاثیر گلایفوسیت بر رشد سیب زمینی

تماس بوته‌های سیب زمینی با گلایفوسیت در زمان رشد می تواند موجب تخریب برگ‌ها، غده و کاهش شدید محصول شود. گلایفوسیت از طریق برگ‌ها وارد قسمت‌های زیرین و فوقانی بوته‌ها می‌شود. گلایفوسیت باعث زردی و سوختگی در برگ‌ها شده و رشد بوته را متوقف می‌کند. ترک خوردن، زخم شدن پوست و مرگ بافت‌ها باعث هجوم آلاینده‌های ثانوی و از بین رفتن غده‌ها می‌شود.

به دلیل آن که سیب زمینی یک پهن برگ و حساس به علف‌کش گلایفوسیت است، کشاورزان باید در صورت استفاده از این سم در مزارع مجاور، اصول ایمنی را کاملا رعایت کنند تا از آسیب‌های شرح داده شده در امان باشند.