تولید ژل رویال در ایران و تاثیر آن بر سلامتی انسان
و پروردگارت به زنبور عسل الهام نمود که در کوهها و درختان و آنچه بالا میبرند منزل بگیر (68) آنگاه از همه میوهها بخور و با اطاعت، راههای پروردگارت را بپیما، از شکم آنها نوشیدنی با رنگهای مختلف خارج میکند که شفای مردم در آن است. بدرستی که در این امر برای گروهی که تفکر میکنند نشانهای است.
«ژل رویال» ماده شفا بخش
«و پروردگارت به زنبور عسل الهام نمود که در کوهها و درختان و آنچه بالا میبرند منزل بگیر (68) آنگاه از همه میوهها بخور و با اطاعت، راههای پروردگارت را بپیما، از شکم آنها نوشیدنی با رنگهای مختلف خارج میکند که شفای مردم در آن است. بدرستی که در این امر برای گروهی که تفکر میکنند نشانهای است.»
سوره نحل-68 و 69
تولیدات زنبورعسل از جمله ارزشمندترین، مواد غذایی و مصرفی و به تعبیری دارویی را تشکیل میدهند. محصولات متنوع مختلفی را میتوان در زنبورداری تولید و مورد استفاده قرار داد اما این مسئله به آنجا بر میگردد که شما با چه هدفی اقدام به زنبورداری نمائید.
یکی از محصولات بسیار ارزشمند تولیدی زنبورعسل که اخیرا در ایران هم مورد توجه قرار گرفته است، ژل رویال یا ژل سلطنتی است. ژل رویال در واقع غذای مخصوص تولیدی توسط زنبورهای عسل برای ملکه است و در واقع در بین کلنی زنبورعسل، ملکه فقط از ژل رویال یا ژل سلطنتی تغذیه میکند.
در نظر بگیرید که وقتی ملکه تخمریزی میکند و تخم به مرحلهای برسد که نیاز به غذا خوردن داشته باشد، تخمی که از قبل به عنوان ملکه درنظر گرفته شده است، هیچ تفاوتی با دیگر تخمها ندارد اما علاوه بر جایگاه خاص آن در کندو، این نوزاد جدید را با ژل رویال تغذیه میکنند که نهایتا به ملکه تبدیل خواهد شد.
در سالهای اخیر تهیه ژل رویال در بین زنبورداران ایرانی تا اندازهای رواج پیدا کرده و این ماده با ارزش که به مصرف انسان هم میرسد، دارای خواص فراوان دارویی و درمانی و ارزشی تغذیه است.
یکی از مهمترین خواص دارویی ژل رویال برای انسان نقشی است که در تقویت سیستم ایمنی دارد. از طرفی این ماده دارای خواص «آنتیباکتریال» است و سبب تعدیل پاسخدهی سیستم ایمنی میگردد.
بعضی تحقیقات نشان داده است که ژل رویال باکاهش سطح پروستاگلاندینها و افزایش درصد لنفوسیتها، پلاکتها، پروتئین و آلبومین، موجب تقویت سیستم ایمنی میگردد.
همچنین ژل رویال دارای میزان زیادی آنتی اکسیدان است. مطابق با بعضی از تحقیقات، ژل رویال در جلوگیری از آسیبهای سلولی و استرس اکسیداتیو نقش دارد و به علت خواص آنتیاکسیدانی موجب بهبود فرایندهای بیوشیمیایی و هماتولوژیک شده است.
همچنین بعضی مطالعات نشان داده است که ژل رویال در رفع عوارض بعضی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی نقش موثر دارد و استفاده از آن قبل از شروع شیمی درمانی با بعضی مواد، تاثیری که مواد مورد استفاده در شیمیدرمانی بر روی کلیه داشت را برطرف میکرد.
مادهای به نام بیسفنولA در ظروف پلاستیکی غذا و نوشیدنیها، کمپوزیتهای دندانی و بسیاری از لوازم منزل وجود دارد که خطر بروز سرطان سینه را افزایش میدهد؛ یافتهها حکایت از آن دارد که ژل رویال با مهار این ماده از رشد سلولهای سرطانی جلوگیری میکند.
همچنین مشکلی که امروزه توجهات زیادی را به خود جلب نموده است، مقاومت به آنتیبیوتیکها است که به دلیل مصرف بالا و بعضا بدون ملاحظه آنها اتفاق است و ژل رویال در این زمینه هم میتواند یک انتخاب مناسب باشد.
تولید ژل رویال در بین زنبورداران ایرانی چند سالی است که رواج پیدا کرده و عدهای از زنبوردارن به سمت آن تمایل پیدا کردهاند.
آموزش برای افزایش تولید ژل رویال
منصور تکش، کارشناس ارشد اصلاح نژاد دام و زنبورعسل و فعال در عرصه زنبورداری به خبرنگار ما میگوید: میانگین ژل رویال برداشت شده در بین زنبورداران ایرانی حدود یک تا چند گرم بوده که با آموزشهای لازم در حال حاضر، میزان برداشت ژل رویال در زنبورستانها بهبود پیدا کرده است اما نسبت به میانگین بعضی کشورهای صاحب نام در این عرصه هنوز عقب هستیم و لازم است تا با کسب آموزشهای لازم به صورت تئوری و کارگاهی و عملی، میزان تولیدات را بالاتر ببریم. بخصوص در فصل بهار از طبیعت و گلها استفاده کرده و با افزایش جمعیت کندو ژل رویال بیشتری تولید کرد.
ژل رویال، اکسیر جوانی
همچنین محمد فتحینیا، کارشناسی علوم دامی و زنبورداری و فعال در عرصه زنبورداری که بهصورت تخصصی در کار تولید ژل رویال میباشد، ضمن اشاره به اینکه ژل رویال اکسیر جوانی و سلامتی است، میگوید: باید زنبور عسل را از تک محصولی و تولید صرف عسل خارج کنیم و ژل رویال یکی از با ارزشترین محصولات تولیدی از زنبور میباشد.
وی یکی از مشکلات اساسی در مورد ژل رویال را وجود محصولات بیکیفیت میداند که عمدتا از کشورهایی مانند چین وارد بازار شدهاند و اعتماد مردم به این ماده غذایی ارزشمند را خدشهدار کردهاند اما مردم میتوانند با تهیه ژل رویال از مراکز معتبر، از خواص ارزشمند آن بهرهمند شوند.
حسین کاظمی
کارشناس ارشد کشاورزی