بلوط های زاگرس زیر هجوم پروانه برگ‌خوار

پروانه سفید برگ‌خوار آفتی که جنگل‌های زاگرس را از پای در می‌آورد

پروانه سفید برگ‌خوار آخرین آفتی است که درخت‌های ۵۰۰ ساله بلوط جنگل‌های زاگرس در کهگیلویه و بویراحمد را از پای در می‌آورد.

اخبار سبز کشاورزی : آفت پروانه سفید برگ‌خوار خسارت‌زایی بسیار بالایی دارد و در بعضی موارد تمام برگ درختان بلوط را از بین می‌برد. این پروانه، پروانه مهاجم و چند نسلی به نام leucoma wiltshire است که اکنون جنگل‌های درهم تنیده بلوط زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد را فرا گرفته است.

آفت پروانه برگ خوار بی آنکه بسوزاند درخت را خشک و نابود می‌کند و ایستاده درختان تنومند را در مقابل مرگ به زانو درمی آورد.

این پروانه به درختان بلوط و گیاهان گوناگونی مانند مرکبات، پسته، بادام و بسیاری دیگر از گیاهان حمله می‌کنند؛ این آفت به پنج نسل در طبیعت می‌تواند خسارت وارد کند.

پروانه جوانه خوار بلوط (Tortrix viridana L) که در چند دهه اخیر، گونه‌های مختلف بلوط را مورد حمله قرار داده آفتی بسیار مخرب است که باعث کاهش رویش چوب، زوال جنگل، تغییر در زادآوری و توالی شده و حتی باعث مرگ و میر درختان می‌شوند.

به دنبال علاج واقعی باشیم

فعال محیط زیست کهگیلویه و بویراحمدی گفت: طغیان گونه مهاجم پروانه برگ خوار به معنای آن است که شرایط محیط به نفع برگ خوار تغییر پیدا کرده است.

امید سجادیان می گوید: باید این عاملی که سبب طغیان برگ خوار بوده مشخص شود.

او گفت: ممکن است غذای آن‌ها زیاد شده باشد و یا شکارچی آن از بین رفته، شرایط اقلیمی به نفعش تغییر پیدا کرده و یا گونه‌های رقیبش با سم پاشی از بین رفته باشند.

سجادیان می گوید: بیماری و آفت با سرعت بالا در جنگل‌های استان در حال گسترش است، اما بدون مشخص کردن دلیل بیماری به دنبال مسکن می‌گردیم.

او گفت: باید از خودمان بپرسیم که آیا این مسکن‌ها درد بلوط را درمان می‌کنند و یا تنها درد را کم می‌کنند.

این فعال محیط زیست می گوید: دردی که دلیل آن مشخص نباشد و تنها با مسکن درد آن کم شود در نهایت به مرگ موجود زنده ختم خواهد شد.

سجادیان گفت: درخت هم یک موجود زنده است و یکی پس از دیگری جان می‌دهند. وی می گوید: وقتی علت مشخص شد راهکار خود به خود پیدا می‌شود.

فعال محیط زیست کهگیلویه و بویراحمدی گفت: سال گذشته این پروانه برگخوار در برخی مناطق استان طغیان کرد، اما گستره دربرگیری آن کم بود و سازمان جنگل‌ها در اردیبهشت ماه و خرداد ماه مناطق زیادی را محلول پاشی کرد حتی مناطقی که هنوز در آنجا آثاری از طغیان این بیماری نبود.

او می گوید: نباید تصمیمات احساسی گرفته شود و سم پاشی برای پروانه برگ‌خوار به معنای درمان موقت و کوتاه مدت است و آماده کردن شرایط برای فاجعه بزرگ‌تر است.

سجادیان گفت: حجم پروانه‌ها میلیونی است و گستره در برگیری جنگل‌های زاگرس از این گونه مهاجم وسیع است و مناطق صخره‌ای و کوهستانی هستند.

جنگل یک اکوسیستم زنده است

او گفت: روشی که توسط سازمان جنگل‌ها برای مبارزه با این بیماری بر روی آن تاکید شده است محلول پاشی است و باید در نظر گرفت جنگل یک اکوسیستم زنده است.

این فعال زیست محیطی می گوید: چیزی به اسم آفت در جنگل وجود ندارد در کشاورزی و باغداری هدف رسیدن به محصول کاشته شده است و هر عاملی که مانع تکامل محصول شود آفت محسوب می‌شود، اما در جنگل اینگونه نیست.

سجادیان گفت: در جنگل اکوسیستم زنده با انواع گونه‌های مختلف با کارکرد‌های مشخص وجود دارد. او می گوید: این محلول‌ها و روش‌ها برای باغات مناسب هستند و در جنگل کارایی ندارند و در نهایت اوضاع را هم بدتر می‌کنند.

مردم درختان آفت زده را قطع نکنند

سجادیان گفت: این گونه مهاجم در اسفند ماه و بهار در سطح وسیعی از جنگل‌های زاگرس در استان شروع به فعالیت کرده اند و خسارات زیادی را به عرصه طبیعی وارد می‌کنند.

او می گوید: این حشره با تغذیه بی رویه از جوانه‌ها و برگ درختان، ظاهرا درخت را عاری از برگ می‌کنند.
این فعال محیط زیست گفت: بسیاری از مردم هم به گمان خشکیدگی درخت اقدام به قطع آن می‌کنند.

دستکاری در چرخه طبیعت

او گفت: محلول پاشی باید در اسفند ماه و بهار شروع می‌شد و در حال حاضر دیگر جوابگو نیست. سجادیان می گوید: به معنای آنکه در مرحله لارو و شفیرگی باید محلول پاشی صورت می‌گرفت و تا الان اعتبار زیادی هزینه محلول پاشی شد، اما بی نتیجه بوده است.

این فعال محیط زیست گفت: محلول پاشی سبب می‌شود دشمنان طبیعی این گونه‌های مهاجم از بین بروند، چون انتخابی نیست. او می گوید: از بین رفتن گونه‌های مفید باعث از طغیان گونه‌های مهاجم می‌شود.

سجادیان گفت: اثراتی که این محلول بر خاک و یا سلامت انسان دارد هنوز مشخص نیست.

رفع چالش آفت برگخوار با استفاده از فناوری‌های نوین

امسال به نام تولید، دانش بنیان و اشتغال آفرین نامگذاری شد و این شعار رهبر معظم انقلاب اسلامی پشتوانه علمی دارد و اجرای تکالیف مشخص شده در خصوص این امر باعث رفع مشکلات موجود در عرصه‌های مختلف می‌شود.

از همین روی، رویداد چالش حل مسئله در خصوص آفت برگ خوار و جوانه خوار بلوط توسط مرکز رشد واحد‌های فناور دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج برگزار می‌شود.

مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی در این رابطه گفت: با عنایت به اخبار واصله در خصوص مشکل آفت برگ‌ها و جوانه خوار بلوط در سطح استان این واحد دانشگاهی در نظر دارد رویداد چالش حل مسئله با همین عنوان را در نیمه دوم تیرماه سال جاری برگزار نماید.

مهران کهوائی نژاد گفت: لذا از همه علاقه‌مندان فعالان محیط زیست و سمن‌های غیردولتی برای حضور در این رویداد دعوت می‌نماییم تا با ما در خصوص حل این مشکل با استفاده از فناوری‌های نوین ایران و جهان و مسئله بحران جنگل‌های زاگرس همکاری و مساعدت نمایند.

می گوید: در این خصوص با عنایت به شعار سال و وظیفه مراکز رشد که حل مشکلات جامعه مبتنی بر دانش بوده از ایده و راهکار‌های مناسب و کاربردی استقبال می‌کنیم، امیدواریم استاندار و معاونت‌های استانداری در این رویداد با این مرکز همکاری و همیاری لازم را داشته باشند.

مدیر مرکز رشد دانشگاه آزاد یاسوج که ریاست مراکز رشد استان‌های بوشهر و فارس و کهگیلویه و بویراحمد را به عهده دارد در ادامه از همکاری و توان علمی استان‌های همجوار در این رویداد خبر داد.

امید است راهکار عملی موثر و مفید مبارزه با این آفت با استفاده از فناوری‌های نوین ارائه توسط نوآوران ایرانی بدست آید.

تامین اعتبار برای مبارزه با آفات بلوط از نیاز‌های اورژانسی کهگیلویه و بویراحمد است

این روز‌ها مبارزه با آفات بلوط در کهگیلویه و بویراحمد، مسئولان و مدیران سازمان‌های ذیربط این استان را روانه تهران کرده است تا با رایزنی با مسئولان کشوری اعتبار و امکانات بیشتری برای مبارزه با این مشکلات فراهم کنند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گفته است که خشکسالی‌های متوالی چند سال اخیر که به تبع از آن بیماری‌هایی نظیر چوب سوسک خوار بلوط و بیماری زغالی را به همراه داشته است کمر بلوط‌های کهگیلویه و بویراحمد را خمیده و بدتر از آن بخش اعظمی از این بلوط‌ها در فصل بهار به آفاتی نظیر جوانه خوار و برگخوار مبتلا شده اند که مقابله با این آفت با این حجم از گستردگی از توان استان خارج و همت مسئولان کشوری را می‌طلبد.

اسلام جاودان خرد گفت: تامین اعتبار لازم برای مبارزه با آفات بلوط را از نیاز‌های اورژانسی این استان است.

نگاهی به ارزش جنگل‌های بلوط

بلوط درختی دارای ریشه‌های ۹ متری در دل خاک و ارزش نهفته آن در کمک به ذخیره سازی آب و تقویت سفر‌های آبی به مراتب ۶ برابر بیشتر از چوب آن اهمیت دارد.

همان درختی که سالانه به تنهایی نزدیک به ۶۰ تن از آلودگی‌ها را در خود رسوب می‌دهد تا ما هوایی پاک تنفس کنیم. بلوط همان درخت با سابقه کهن در طبیعت ایران را باید به گنجی نهفته تشبیه کرد، همان گنجی که نجات دهنده نسل‌های ما تا ۸۰۰ سال آینده خواهد بود.

یک کارشناس محیط زیست در کهگیلویه و بویراحمد می گوید: در سال‌های اخیر به منابع جنگلی و درختان بلوط کم توجه شده ایم و متاسفانه قدردان این گنج نبوده ایم و به راحتی به بهانه‌های جاده سازی و زندگی صنعتی تیشه بر ریشه آن‌ها می‌زنیم و آن‌ها را یکی پس از دیگری نقش بر زمین می‌کنیم و از این زمین زدن‌ها شادمانیم، اما دریغ از اینکه با اقدام نامعقول یاد شده، اول خود و فرزندانمان را به زمین می‌زنیم.

هادی سینایی گفت: آفات و بیماری‌ها، کم شدن سنجاب ها، قطع درختان بلوط به بهانه تولید ذغال از دیگر عوامل تخریب و نابودی بلوط‌هایی هستند که در فرهنگ ما مقدس اند.

وی می گوید: برخی کارشناسان ارزش اقتصادی بلوط را معادل یک میلیارد تومان تخمین زده اند، اما ارزش اقتصادی بلوط را نمی‌توان مشخص کرد و معتقدم بلوط را باید در تامین آب شیرین در این سال‌های خشکسالی، در تولید اکسیژن ناب و در کمک به تنفس برای شمارش همان یک میلیارد تومان، قیمت گذاری و ارزش گذاری کرد.

سینایی گفت: برخی می‌گویند کهگیلویه وبویراحمد بیشترین آمار فرسایش خاک یعنی ۲ درصد در هکتار را دارد و ارزش بلوط را باید در جلوگیری از فرسایش خاک مرغوب قیمت گذاری کرد.

این کارشناس محیط زیست گفت: چنانچه این بلوط‌ها نباشد چه بلایی بر سر ییلاق و قشلاق عشایر که گنجینه تولید گوشت، شیر و فراورده‌های آن هستند خواهد آمد.

وی هشدار داد که زیست بوم زاگرس در وضعیتی شکننده و ناپایدار قرار گرفته و تاوان تمام کم کاری‌ها را نباید طبیعت و محیط زیست پرداخت نماید چرا که احیای دوباره بلوط عمر طولانی می‌خواهد و بسیار دشوار است و کندی رشد بلوط در سال یک سانتیمتر است.

براساس برآورد‌های انجام شده تاکنون بیش از ۶۰ هزار هکتار از عرصه‌های جنگلی کهگیلویه و بویراحمد دچار آفت پروانه سفید برگ خوار بلوط شده است.

کارشناسان منابع طبیعی می‌گویند به دلیل کاهش بارندگی و خشکسالی‌های پی درپی جنگل‌های بلوط این استان دچار خسارت از آفت پروانه برگ خوار سفید بلوط شده است.

آفت پروانه برگ خوار سفید بلوط به عنوان یک تهدید برای جنگل‌های بلوط این منطقه است.

جنگل‌های کهگیلویه و بویراحمد که جزئی از منطقه زاگرس محسوب می‌شود، ۸۰۰ هزار هکتار جنگل مساحت دارد و بر اساس گزارش‌ها از وسعت ۶ میلیون هکتاری جنگل‌های منطقه زاگرس به دلایل مختلف یک میلیون هکتار آن از بین رفته است.

بر اساس مطالعات انجام شده در جنگل‌های زاگرس ۲ هزار و ۳۷۲ گونه گیاهی شناسایی شده است و افزون بر ده‌ها فایده جنگل‌ها در زندگی بشر این ثروت ارزشمند ملی محل زیست ۶۱ گونه پستاندار، ۲۷ گونه ماهی، ۱۶۷ گونه پرنده و ۳۷ گونه خزنده است که این وظیفه شهروندان را برای صیانت از آن بیشتر کرده است.