بدبینی به همکاری زیست‌محیطی عراق

چند هفته پیش و در اواخر تیرماه، تهران میزبان مقامات و وزیران امور محیط‌زیست غرب آسیا بود. در این نشست کشورهای مختلفی ازجمله همه همسایگان ایران حضور داشتند و نماینده اعزام کرده بودند.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی ، ازجمله کشورهای حاضر در این نشست عراق بود که یکی از اصلی‌ترین کانون‌های تولید ریزگرد در غرب ایران است.

در آن هنگام، مقامات کشورمان اعلام کردند با همسایگان و به‌ویژه عراق که یکی از تولدکنندگان گرد و غبار در اطراف ایران است و روزهای زیادی از سال را برای ایرانیان تیره و تار می‌کند به توافق‌هایی برای همکاری رسیده‌اند.

آنان گفتند توافق در جهت بهبود اوضاع زیست‌محیطی است و در یک برنامه بلندمدت و میان‌مدت تولید ریزگرد در بیابان‌های غرب آسیا مهار می‌شود.

این ابراز امیدواری و وعده‌های که از زبان مقامات کشورمان شنیده شد، بسیاری از هموطنان‌مان و بالاخص هموطنان ساکن شهرها و استان‌های غربی کشور، مانند خوزستان، ایلام و کرمانشاه را خوشحال کرد.

این وعده نشان می‌داد که برای کاهش ریزگردهایی که گاهی تا تهران نیز می‌رسد و درمورد ریزگرد تولید شده در عراق به استان‌های شرق کشور، ازجمله خراسان جنوبی هم رسیده است مقامات عراقی و ایرانی اقدام مشترک انجام خواهند داد.

جالب است که این اقدام به‌عنوان مقدمه‌ای برای انجام فعالیت مشترک ایران با کشورهای دیگر ازجمله عربستان تلقی و گفته شد که این اقدام می‌تواند الگوی همکاری ایران با سایر کشورهای منطقه خاورمیانه و ازجمله عربستان باشد.

اما با گذشت حدود 45 روز از برگزاری آن اجلاس و حصول توافق میان ایران و عراق حال خبر آتش گرفتن هورالعظیم به گوش می‌رسد که دود آن آسمان اهواز و برخی شهرهای دیگر خوزستان را سیاه کرده است.

جالب است که این حریق در بخش عراقی هور رخ داده و درباره آن گفته شده که علت وقوع حریق، خشکی بیش از حد هور و در بخش عراقی‌ها بوده است.

کارشناسانی که در روزهای گذشته درباره این حریق و علت آن سخن گفته‌‌اند تاکید می‌کردند که قرار بوده عراق حقابه‌ای را از فرات به این هور پرداخت کند که هور مرطوب شود تا احتمال بروز حریق در آن کاهش یابد و علاوه‌بر آن هور کانون تولید ریزگرد تبدیل نشود؛ اما عراقی‌ها از ریختن حقابه مورد نظر پرهیز کرده و به همین علت هور خشک و قابل اشتعال شده است.

نکته جالب‌تر آن است که عراق اکنون و پس از وقوع حریق در این نیزار باز هم از واریز کردن حقابه مذکور خودداری می‌کند و تا صبح روز چهارشنبه هفته گذشته از دادن مجوز به هواپیمای آبپاش ایرانی برای انجام عملیات اطفای حریق امتناع کرده بود.

مقامات مرزی ایران و ازجمله استاندارانی که با عراقی‌ها گفتگو کرده‌اند هیچ دلیل مشخصی در این باره که چرا عراق از پرداخت حقابه هور خودداری کرده، ذکر نمی‌کنند؛ احتمالا خود عراقی‌ها هم نمی‌دانند که چرا رفتاری انجام دادند که هور بزرگ مشترک در مرز ایران و عراق تا حد پیدا کردن قابلیت اشتعال خشک شده است.

اما چه عراقی‌ها بدانند که چگونه و چرا این حقابه پرداخت نشده و چه ندانند در اصل موضوع که رفتار نامناسب زیست محیطی عراقیان را نشان می‌دهد تغییری حاصل نمی‌شود.

پرداخت حقابه هورالعظیم البته یک نمونه است که می‌تواند ایرانیان را درمورد سایر همکاری‌های زیست محیطی عراق بدبین و بی‌اعتماد سازد.

البته عراقی‌ها خودشان هم از این عدم همکاری و نتیجه آن زیان می‌بینند؛ اما شاید بی‌توجهی به منافع شهروندان ـچه شهروندان کشورهای همسایه و چه شهروندان کشور متبوع‌ـ برای مقامات بغداد به موضوعی معمولی و عادی تبدیل شده و آنان احتیاجی به تعییر رفتار خود برای پاسخگو بودن در برابر شهروندان و نیازهای‌شان احساس نمی‌کنند.

نادر کریمی جونی