وضعیت آب را بحرانی است یا مشکل تأمین آب نداریم؟!
متناقض‌گویی درباره کمبود آب
به‌نظر می‌رسد علاوه‌بر بحران کمبود آب، کشور با بحران اطلاع‌رسانی و آگاهی‌رسانی در این حوزه روبه‌رو است
اخبار سبز کشاورزی؛ استاندار تهران می‌گوید که درباره آب در پایتخت با «چالش جدی» مواجه هستیم و اولویت مسئولان نیز تأمین آب شرب است. اما رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در اظهارنظری دیگر می‌گوید که نگرانی از بابت تأمین آب شرب وجود ندارد. این درحالی‌است که چندی پیش، سخنگوی صنعت آب کشور از چند شهر از جمله تهران را به‌عنوان شهرهایی که برنامه تأمین اضطراری آب برای آنها اجرا شده است، نام برده بود. به‌نظر می‌رسد در کنار مشکل کمبود آب، مشکلاتی نیز در حوزه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌رسانی از وضعیت موجود منابع آب در دولت وجود دارد؛ چراکه دو مقام ارشد دولت، دو اظهارنظر متناقض درباره وضعیت آب ارائه کرده‌اند.
روز سه‌شنبه، «علیرضا فخاری»، استاندار تهران در نشست بررسی مشکلات آب و مدیریت جامع حوضه آبخیز استان تهران گفت که آگاهی‌بخشی به مردم از وضعیت موجود آب و کمبود این مایه حیات در پایتخت ضروری است و اولویت مسئولان نیز تأمین آب شرب است: «با برنامه‌ریزی برای میزان اختصاص آب به حوزه‌های مختلف، تأمین آب شرب در اولویت است.»
او با بیان اینکه موضوع مهم درباره تأمین آب، مجموعه‌اقداماتی است که توسط مدیران و مسئولان صورت می‌گیرد، گفت: «برخی به تأمین آب از طریق چاه‌های شهرداری تهران تأکید دارند، اما باید به این مسئله توجه داشته باشیم که تنش آب برای کل کشور است و با توجه به نوع سازه‌های پایتخت این امکان وجود دارد که توان تحمل این تنش را نداشته باشد.»
استاندار تهران همچنین با تأکید بر اینکه تأمین آب تهران باید در اولویت برنامه‌ریزی‌ها قرار گیرد و در این راستا شرکت آبفا ملزم به ارائه برنامه است، گفت: «مصرف آب در پایتخت ثانیه‌ای ۵۵ هزار لیتر است و این موضوع مهم در برنامه‌ریزی‌ها باید حتماً مد نظر قرار گیرد و نباید به امید چاه‌های شهرداری باشیم.»
فخاری همچنین گفت مسئولان شهر و استان تهران باید بدانند که در آینده نزدیک و در زمان وقوع بحران، چه وضعیتی در حوزه تأمین آب خواهیم داشت: «اگر برنامه داشته باشیم، به این جمع‌بندی می‌رسیم که در تابستان چگونه رفتار کنیم تا کمتر دچار مشکل شویم. البته این برنامه‌ریزی‌ها باید در مدت زمان کوتاهی انجام شود تا برای مواقع تنش آبی و نیمه‌بحران کاربرد داشته باشند.»
نباید کمبود آب از مردم مخفی نگه داشته شود
استاندار تهران گفت که نباید کمبود آب را از مردم مخفی نگه داشت: «مردم باید بدانند که با کمبود آب روبه‌رو هستیم و این وظیفه همه مسئولان است که این موضوع را به‌درستی و دقیق برای اقشار مختلف تبیین کنند. ما خدمتگزاران مردم هستیم. اگر مردم به نحوه مدیریت ما ایراد بگیرند، بهتر از آن است که در تابستان با عدم تأمین آب مواجه شوند؛ درصورتی‌که ما می‌توانستیم این کمبودها را بازگو کنیم و راه‌های صرفه‌جویی را به آنان آموزش دهیم.»
او از مدیران و مسئولان اجرایی استان خواست مردم را در جریان موضوع کمبود آب قرار دهند و آنها را درباره برخی رفتارهای غلط در مدیریت و استفاده از آب آگاه کنند و بدانند محافظه‌کاری در این زمینه به هیچ عنوان جایز نیست. به‌گفته فخاری، در حوزه مدیریت مصرف آب باید زودتر وارد عمل شویم و از آموزش شروع و صرفه‌جویی و الگوی صحیح مصرف را از مردم درخواست کنیم.
فخاری درباره استخرهای خصوصی هم یادآور شد: «باید این اماکن شناسایی و برای آنها اخطار صادر شود و درصورت تکرار و استفاده از آب شرب با مالکان آنها برخورد و انشعاب قطع شود تا بتوانیم آب را برای مصارف شرب نگه داریم؛ چراکه الان در شرایطی هستیم که می‌توانیم مصارف را مدیریت کنیم تا در تابستان دچار مشکل نشویم.»
سلاجقه: مشکل تأمین آب شرب نداریم
اما یک روز پس از اظهارات استاندار تهران، «علی سلاجقه»، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، در حاشیه جلسه هیئت دولت و در جمع خبرنگاران گفت: «در شرایط کنونی، مشکلی از بابت تأمین آب شرب اتفاق نخواهد افتاد و دولت وظیفه خود را انجام می‌دهد.» او همچنین اضافه کرد: «موضوع انتقال آب که از دریاهای جنوب، خلیج‌فارس و دریای عمان انجام می‌شود، در حال پیگیری است و پروژه‌ها به نتیجه خواهد رسید.»
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به سؤالی درباره گران‌قیمت بودن انتقال این آب‌ها گفت: «در این رابطه صنایع وارد کار شده‌اند و هزینه‌ها را پرداخت می‌کنند. قیمت تمام‌شده به‌عهده صنایع است و دولت نقشی در آن ندارد.»
روز ۱۷ دی‌ماه، «عیسی بزرگ‌زاده»، سخنگوی صنعت آب کشور، در جمع خبرنگاران گفته بود: «به‌طورکلی از ابتدای سال جاری تاکنون متوسط بارش در کشور ۴۸.۲ میلی‌متر بوده که در مقایسه با متوسط درازمدت ۴۰ درصد کاهش داشته است، به‌طوری‌که ۲۶ استان کمتر از مقادیر نرمال بارش دریافت کرده‌اند. سال آبی جاری تا امروز، از نظر بارش، در مقایسه با ۵۵ سال گذشته رتبه ۴۵ را داشته است، یعنی یکی از کم‌بارش‌ترین سال‌ها. البته دور از ذهن نماند که حدود ۱۰ سال نیز کمتر از این میزان بارش داشته‌ایم.»
او همچنین گفته بود: «برخی شهرهای خراسان‌رضوی، ساوه، کرمان، لرستان، کهگیلویه‌وبویراحمد، خراسان‌شمالی، سمنان، سیستان‌وبلوچستان و کرمان مشمول طرح‌های تأمین آب اضطراری هستند و برخی نقاط ویژه‌تر مانند سیستان، مشهد، تهران، گلستان، شهر فسا در استان فارس در پیشانی تمرکز وزارت نیرو برای تأمین آب شرب قرار دارند.» بااین‌حال او تأکید داشت که «بحث جیره‌بندی آب در تهران در دستورکار نیست و آنچه پیش‌بینی شده، مدیریت مصرف و تقاضاست.» به‌گفته او، کاهش فشار آب در مناطق، بخشی از اقدامات برای مدیریت مصرف است: «اگر ۱۵ درصد از مصرف آب هر شهروند تهرانی کم شود، می‌توانیم شرایط را به‌صورت پایدار مدیریت کنیم.»
نصب مخازن آب در تهران
روز هفتم بهمن‌ماه نیز سایت خبری «شهر» به‌نقل از «مسعود نصرتی»، شهردار منطقه ۲۲ پایتخت نوشت: «مخازن آب اضطراری با هدف ذخیره‌سازی آب شرب در مواقع بحرانی با واگذاری زمین از طرف شهرداری منطقه ۲۲ به اداره آب‌وفاضلاب، در چهار نقطه از این منطقه نصب می‌شود و در مواقع بروز بحران در دستورکار ستاد مدیریت بحران منطقه قرار دارد.»
او اضافه کرد: «پیگیری برای اجرای مخازن آب در شرایط اضطراری به‌منظور تأمین آب آشامیدنی سالم تا ۷۲ ساعت پس از بحران برای شهروندان و جانمایی مناسب مخازن بسته به‌نظر متخصصان امر در کمیته مشترک شرکت آب‌وفاضلاب و مدیریت شهری منطقه است. این مخازن، از جمله مخازن تحت فشار است و پس از نصب آنها بحث چگونگی اتصال مخازن به شبکه آب شهری در دستور قرار خواهد گرفت.» شهردار منطقه ۲۲ همچنین گفت: «طرح آب‌رسانی اضطراری شهر تهران با هدف افزایش تاب‌آوری پایتخت در زمان بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی در پایتخت اجرا می‌شود.»
آن‌‌طورکه روابط عمومی شهرداری تهران اعلام کرده است، تاکنون ۱۵۱ مخزن آب اضطراری در شهر تهران با هدف تأمین و تکمیل زیرساخت‌های اضطراری در شرایط بحران وجود دارد و با همکاری ستاد بحران و پدافند غیرعامل شهرداری تهران این تعداد در مناطق در حال افزایش است.
