یک میلیارد درخت بشماریم یا بکاریم؟!

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ این تعهد بدون‌اینکه محل و ردیف بودجه، مکان‌یابی برای دو میلیون هکتار زمین، تامین قریب به 2 میلیارد و 600 میلیون مترمکعب آب برای عمر 10 ساله یک میلیارد درخت را مشخص نماید.

با توجه به اینکه نفس این طرح، بسیار شایسته و مطلوب است و مقام‌معظم رهبری نیز در صورت اجرایی شدن بر آن صحه گذاشته‌اند لازم است مقامات مسئول و کارشناسان‌ارشد با ارائه واقعیت‌های اقلیمی، آبی، نیروی انسانی و منابع مالی شفاف‌سازی نمایند، زیرا اعتبار کشور در مجامع بین‌المللی منوط به انجام تعهدات بین‌المللی است.

این در حالی است که به باور کارشناسان این شعار در شرایط فعلی کشور و با حضور مدیران کم توان و سیاسی، غیرمنطقی، هم‌طراز با شعار غیرکارشناسی و غیرعملیاتی رئیس‌جمهور مبنی‌بر «ساخت سالانه یک میلیون مسکن» است.

منار بدون چاه

کارشناسان معتقدند با محاسبه هزینه‌های لازم برای مکان‌یابی اراضی موردنظر، تسطیح آن‌ها، تامین آب، حفاظت و نگهداری و از همه مهم‌تر تعداد نهال سالم و ...، غیرممکن بودن و اجرایی شدن این شعار قابل پیش‌بینی است؛ زیرا در عمل، جانمایی کردن اراضی به وسعت 2 میلیون هکتار که امکان و قابلیت کاشت یک میلیارد اصله نهال را داشته باشد. همچنین تولید و تامین یک میلیارد نهال (علاوه‌بر طرح‌های جنگلی، طرح باغات و درختان مثمر، کاشت نهال در هفته درختکاری و فضای سبز اطراف شهرها و داخل شهرها، تامین هزینه و ...) امری دشوار و بعید به نظر می‌رسد.

از ۳۵ سال پیش تاکنون هیچ مقامی پاسخگوی طرح درختکاری حرم تا حرم نیست!

در گزارش دیگری، حتی این شعار با طرح احساسی درختکاری «از حرم تا حرم» سال ۱۳۶۷ که در یک مراسم افطاری در بین مدیران جهادی مطرح و صدها میلیارد تومان بودجه و منابع کشور را هدر داد و هیچ اثری هم نداشت، مقایسه و نتیجه‌گیری شد که چنین شعارها و طرح‌هایی صرفا به خالی شدن منابع دولت، ایجاد رانت برای برخی خودی‌ها و افتتاح‌های تشریفاتی چندباره و ... خواهد انجامید.

240 میلیارد تومان بودجه حتی برای چال‌کنی 248 میلیون نهال هم کافی نیست

از منظر کارشناسان این گروه رسانه‌ای، به نظر نمی‌رسید که نیکبخت، تن به پذیرش این طرح شعاری توخالی بدهد که شکست آتی به نام وی رقم بخورد؛ اما به هر صورت وزارتخانه درگیر این موضوع شد. حالا سازمان برنامه و بودجه، اعتبارات مستقلی را برای اجرای این طرح اختصاص داده و وزیر جهادکشاورزی نیز از اصحاب رسانه خواسته برای اشاعه فرهنگ درختکاری و اجرای طرح کاشت یک میلیارد درخت که به‌صورت اصولی و فنی در مدت زمان و حجم بودجه و امکانات چهار ساله نمی‌گنجد، تلاش کنند.

در حالی‌که رقم بودجه مستقل سازمان برنامه برای کاشت 248 میلیون اصله نهال امسال (خرید نهال، حمل نهال سرزمینی، کندن چاله، غرس نهال و پر کردن چاله حداقل چهار نوبت آبیاری تا پایان امسال حفظ و نگهداری آن در مقابل دام و سایر حیوانات و ...) 240 میلیارد تومان اعلام شد.

9 بهمن 1401 پایگاه خبری مزرعه سبز، در گزارشی اعلام کرد که: طرح فوق علاوه‌بر قیمت خرید یک میلیارد اصله نهال حداقل 60 هزار میلیارد تومان هزینه جاری (به قیمت سال 1401) و بدون احتساب هزینه نگهداری 10 ساله، بودجه می‌طلبد و با توجه به تورم لجام‌گسیخته که کشور به شکل فزاینده‌ای درگیر آن است؛ در مدت چهار سال به رقم بیشتر از 100هزار میلیارد تومان خواهد رسید.

آفتابه لگن، هفت دست

حال سوال این است که با توجه به بودجه تخصیص یافته امسال، سازمان برنامه و بودجه (که معلوم نیست امکان پرداخت همین رقم اندک را داشته باشد؛ به این مهم توجه کرده است که کل بودجه تخصیص‌یافته سال‌جاری حتی هزینه خرید 248 میلیون اصله نهال را تامین نمی‌کند؛ چرا که هر اصله نهال مانند صنوبر دو ساله(به صورت انبوه) به قیمت 20 الی 25 هزار تومان عرضه می‌شود.

در صورت سفارش بالای 100 هزار اصله، امکان خرید هر نهال به قیمت 10 هزار تومان وجود دارد که همین یک قلم یعنی 2 هزار و 480 میلیارد تومان پول خرید نهال غیرمثمر برای سال نخست طرح است.

مهم‌تر اینکه چنانچه در عمل و به‌صورت واقعی 248 میلیون اصله نهال در سال جاری کشت شود(که رئیس سازمان جنگل‌ها در کاشت آنها هم تشکیک کرده و گفته 68درصد آن را خواهیم کاشت)، حداقل 15 هزار میلیارد تومان بودجه مستقل برای تسطیح زمین، چاله‌کندن، آبیاری و حفاظت نیاز دارد.

اکنون این سوال مطرح است که سازمان برنامه و بودجه اگر منابع مالی دارد، چرا در پرداخت پول گندمکاران تاخیر کرد و پس از تظاهرات و اعتراضات فراوان، عاقبت آن را از محل منابع پتروشیمی تامین نمود؟ و اگر بودجه ندارد چرا اجازه می‌دهد طرح‌های شعاری قارچ‌گونه رشد کرده و سر بر زمین بکوبند.

نوبخت، رئیس سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور که در طرح نظرات جنجالی غیرکارشناسی مانند خشک‌شدن ایران در سال 2050 کار دشمنان است، تامین آب برای 2 میلیارد نفر و ... معروف است؛ همچنین در دیدار خبرنگاران از بخشی از جنگل‌های هیرکانی، هزینه کاشت و نگهداری هر اصله نهال را تا سال دهم 100 هزار تومان و کل طرح یک میلیارد اصله نهال را در مدت چهار سال، 18 هزار میلیارد تومان اعلام کرد، در حالی‌که هر دو رقم شفاهی و نادرست است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت – شماره ۲۸۳ – بهمن ۱۴۰۲