آیا لانینا به ایران می‌رسد؟
بارندگی‌های شدید که تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۳ به سیلاب در نقاطی مانند شهر مشهد انجامید، توجه به نوسانات اقلیمی در سطح منطقه‌ای را افزایش داده است. دوم اردیبهشت ۱۴۰۳ رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا گفت: از تابستان (۱۴۰۳) به‌بعد احتمال تغییر فاز دورپیوند نوسان جنوبگان به لانینا افزایش می‌یابد. «انسو» یا نوسان جنوبگان یکی از صد‌ها عامل مؤثر بر وضعیت دما و بارش کشور است و در شرایطی می‌تواند بین ۳۰ تا ۶۰ درصد بر دما و بارش کشور اثرگذار باشد.
اخبار سبز کشاورزی؛ از سوی دیگر پیش‌بینی می‌شود تولید برنج هند در سال زراعی جاری، از ژوئیه ۲۰۲۴ تا ژوئن ۲۰۲۵، به حجم ۱۳۵.۵ میلیون تا ۱۳۸میلیون تن برسد؛ زیرا انتظار می‌رود شانس لانینا به‌تدریج تا ماه اوت و سپتامبر ۲۰۲۴ افزایش یابد. سال زراعی در هند از جولای تا ژوئن است. سال زراعی هند به دو فصل اصلی خریف(پائیز) و ربیع(بهار) و براساس باران‌های موسمی تعریف می‌شود.
در هند فصول کشاورزی خریف از ژوئیه تا اکتبر در بادهای موسمی جنوب‌غربی و فصول کشاورزی ربیع از اکتبر تا مارس است. انتظار می‌رود برداشت قوی ۲۰۲۴-۲۰۲۵ توسط بزرگترین صادرکننده جهان، پیامدهای گسترده‌ای بر بازار جهانی برنج داشته باشد.
در لانینا گاهی اوقات دمای سطح دریا شروع به سرد شدن می‌کند و سپس بادهای بسامان تقویت می‌شوند یا برعکس. با خنک شدن اقیانوس تفاوت (یا گرادیان) دما بین اقیانوس آرام غربی و اقیانوس آرام شرقی بیش از حد معمول می‌شود. در غرب اقیانوس آرام، افزایش دما باعث افزایش مرطوب شدن و همرفتی هوای نزدیک به سطح و منجر به رعدوبرق و باران بیشتر می‌شود.
در اقیانوس آرام شرقی به‌دلیل کاهش دمای آب، هوا بیشتر شروع به فرورفتن و خشک شدن می‌کند. با افزایش حرکت بر روی شرق اقیانوس آرام و افزایش حرکت بر روی غرب اقیانوس آرام، بادهای بسامان که معمولاً از شرق به غرب در امتداد استوا می‌وزند، قوی‌تر می‌شوند و آب‌های سطحی گرم را در غرب اقیانوس آرام جمع می‌کنند و آب‌های عمیق و خنک را به شرق اقیانوس آرام می کشند.
در آب‌های گرم، هوا بالا می‌رود و بارندگی افزایش می‌یابد. در آب‌های خنک، هوا به نشست رو به پایین و بارندگی کمتر تمایل دارد. این بازخوردها بین اقیانوس و اتمسفر، رویداد لانینا را تقویت می‌کند.
طی سه دهه اخیر همبستگی بین وقوع ال‌نینو و لرزه‌خیزی در راستای ارتفاعات شرق اقیانوس آرام east pacific rise مورد بحث فراوان بوده است. این بخش از رشته‌کوه‌های میان اقیانوس آرام در زیرناحیه فشاربالای اتمسفر شرقی اقیانوس آرام قرار دارد و به‌نظر می‌رسد تحت‌تأثیر ال‌نینو قرار گرفته است.
ارتفاعات شرق اقیانوس آرام زنجیره آتشفشانی زیردریایی خطی در کف جنوب‌شرقی اقیانوس آرام است که تقریباً به موازات ساحل غربی آمریکای جنوبی بخشی از سامانه پشته‌های آتشفشانی فعال را تشکیل می‌دهد. این ارتفاعات محل مرز واگرای پوسته اقیانوسی‌هاست که در آن پوسته جدید ایجاد می‌شود.
چنین برآمدگی‌هایی نشان‌دهنده محل تمرکز زمین‌لرزه‌های آب‌های کم‌ژرفا در اقیانوس آرام است. بخش اصلی این ارتفاعات معمولاً در فاصله سه هزار و ۲۰۰ کیلومتری از ساحل قرار دارد.
شمالی‌ترین نقاط این ارتفاعات به‌سمت شمال تا دهانه خلیج کالیفرنیا گسترش می‌یابد. افزایش لرزه‌خیزی در این ناحیه احتمالاً با افزایش جریان گرما مرتبط است، که درنهایت ممکن است باعث تحریک ال‌نینو نیز بشود.
تغییرات سطح دریا ناشی از ال‌نینو می‌تواند تنش‌های پوسته‌ای کوچکی ایجاد کند که در ناحیه‌ای با لرزه‌خیزی شدید ممکن است اثر کمی بر آمار زلزله‌ها داشته باشد یا زمین‌لرزه‌ای ایجاد کند که به‌هرحال در شرف وقوع بود. تغییرات سطح دریایی ناشی از ال‌نینو تنها ده‌ها سانتی‌متر است و منجر به تنش‌های کمتر از یک بار(صد کیلو پاسکال) می‌شود.
احتمالاً هیچ زلزله‌شناسی با این پیشنهاد راحت نیست و تنش کوچک می‌تواند بر فراوانی زلزله حتی در منطقه‌ای با لرزه‌خیزی بسیار بالا مانند حلقه آتش در پیرامون اقیانوس آرام، اثر بگذارد.
بادهای بسامان (trade wind) شرقی باعث بالا آمدن توده هوای سرد در شرق اقیانوس آرام استوایی می‌شود، و همزمان باعث گرم شدن آب‌های سطحی به‌سمت غرب و به‌سمت چرخاب‌های نیمه‌گرمسیری می‌شود.
آب گرم در غرب اقیانوس آرام و چرخش‌های نیمه‌گرمسیری اساساً بر روی یک ترموکلاین بسیار ژرف شناور است که با تعادل فشار و گرانش باد نگه داشته شده است. ال‌نینو به جابه‌جایی آب‌های سطحی گرم و تعمیق ترموکلاین در امتداد استوا در اقیانوس آرام از غرب به شرق مربوط است.
شروع آن با همزمانی گرمایش اقلیمی در اقیانوس آرام استوایی مرکزی و شرقی، ناشی از افزایش ضعیف در تابستان نیمکره جنوبی و تضعیف بادهای بسامان نیمکره شمالی همراه است.
در ماه‌های بهمن و اسفند ازآنجاکه همرفت و همگرایی باد نسبت به گرمترین آب قوی‌تر است، جابه‌جایی آب‌های سطحی گرم به‌سمت شرق، حداکثر همرفت را با خود جابه‌جا می‌کند.
گرم شدن آب‌های سطحی در مرکز اقیانوس آرام و تضعیف بادهای بسامان باعث افزایش بی‌ثباتی در اقیانوس آرام مرکزی می‌شود و مستقیماً پس از به حداکثر رساندن شدیدترین بادهای بسامان منجر به توسعه ال‌نینو می‌شود.
نوسان ال‌نینو-جنوبی (ENSO) یکی از عوامل اقلیمی غالب است که بر تنوع آب‌و‌هوا در بسیاری از مناطق در سراسر جهان اثر می‌گذارد. بررسی اثر ال‌نینوی شرق اقیانوس آرام (EP) و اقیانوس آرام مرکزی (CP) بر اقلیم ایران نشان داده است که چرخه ENSO به تنوع اقلیمی سالانه در ایران کمک می‌کند.
حدود ۲۶ درصد از واریانس بارندگی سالانه در ایران با مداخلات «انسو(ENSO)» مرتبط شده است. با وجود فصلی بودن سیگنال و تغییرپذیری مداخله‌ای «انسو»، سالانه تمام مناطق ایران در جریان ال‌نینو به‌طور غیرعادی مرطوب و در رویدادهای لانینا خشک می‌شوند./ پیام ما
