از بطری‌های پلاستیکی آب چه می‌دانید؟+اینفوگرافی
امروزه تولیدات صنعتی پلاستیکی تمام کره زمین را آلوده کرده است. از عمق اقیانوس تا قله کوه نشانه‌ای از آن دیده می‌شود.
اخبار سبز کشاورزی؛ یکی از مواردی که به میزان باورناپذیری از پلاستیک استفاده می‌شود، صنایع بسته‌بندی موادغذایی است که تقریباً هر ماده غذایی تولید شده در یک ظرف پلاستیکی و با روکش پلاستیکی قرار دارد.
حال پس از دهه‌ها استفاده از مواد پلاستیکی معلوم گردیده که ذرات بسیار ریزی از این پلاستیک جدا شده و وارد مواد غذایی می‌شوند که به دنبال آن می‌توانند از سیستم گوارشی جذب و در جریان خون به تمام نقاط بدن انتقال یابند، این‌گونه است که خطراتی را برای مصرف‌کنندگان از انسان گرفته تا سایر حیوانات به وجود می‌آورند.
روزانه میلیون‌ها بطری آب و انواع نوشابه در سرتاسر جهان که دارای مایعات گوناگون هستند به کار برده شده و میلیاردها ذرات میکروپلاستیک توسط مصرف‌کنندگان خورده می‌شوند. نکته مهم‌تر آن است که این ماده مشابه کاغذ نبوده و به سادگی پوسیده نمی‌شود.
بدتر از آن، انباشت این مواد در گورستان زباله‌ها و گاه سرازیر شدن آن‌ها به اقیانوس‌ها و اکوسیستم‌های زمینی است. تخمین زده می‌شود که سالانه در حدود 30 میلیون تن انواع مواد پلاستیکی در دنیا تولید می‌شود که بنابر تحقیق‌‌های به عمل آمده بخشی از آن‌ها وارد بدن ما می‌شوند.
بر اساس همین تحقیق‌‌ها معلوم گردیده که آب در بطری پلاستیکی، دارای بیش از 10 تا 100 برابر بیش از آنچه قبلا تصور می‌شد، دارای ذرات میکروپلاستیک است. این ذرات میکروسکوپیک، توسط میکروسکوپ‌های لیزری در برخی از آب بطری پلاستیکی مشاهده شده؛ که بسیار نگران‌کننده است.
در هر بطری یک لیتری آب، به‌طور متوسط 240 هزار ذره قابل شناسایی پلاستیکی وجود دارد که 10درصد از آن‌ها اندازه‌ای بین 5 میلی‌میکرون تا یک میکرون داشتند و 90درصد از آن‌ها کوچک‌تر از نانوپلاستیک بودند. در سال 2018، براساس برآوردهای انجام شده، تصور بر آن بود که در هر لیتر از این آب‌ها فقط 325 ذره میکروپلاستیک وجود دارد، اما اکنون معلوم گردیده که این ذرات، صدها و هزارها برابر بیشترند.
آدمیان فکر می‌کنند که ذرات پلاستیکی پراکنده نمی‌شوند، اما این گونه نیست، چرا که همان‌طور که سلول‌هایی از پوست بدن ما دائم در حال کندن و پراکنده شدن است، ذرات پلاستیک نیز در ظروف آب، قوطی‌های پنیر، بطری‌های سس و ... در حال کنده‌شدن و ورود به این موادغذایی هستند.
میکروپلاستیک‌ها می‌توانند با ورود به جریان خون وارد تمام اعضای بدن و سلول شده و به مغز، شش، کبد و هر عضو دیگری وارد شوند. این ذرات در خاک، آب آشامیدنی، غذا و حتی در یخ قطب‌های زمین نیز دیده می‌شوند.
اندازه یک نانوپلاستیک می‌تواند یک هزارم قطر یک موی انسان باشد، به همین دلیل چنین ذراتی قادرند به آسانی از دستگاه گوارش وارد جریان خون شده و به تمام بخش‌های بدن، از جمله قلب، مغز و شش منتقل شوند.
آسیب نانوپلاستیک‌ها
این که چنین ذراتی می‌توانند به بدن آسیب وارد نمایند یا نه پرسشی است که دانشمندان تاکنون در پاسخ به آن اندکی تردید دارند، چرا که هنوز اثرات این ذرات در بدن انسان‌ها به خوبی شناخته شده نیست که نیاز به مطالعات بیشتری داشته و پاسخ قاطعی برای آن وجود ندارد. محققان به شکل فعالی در پی یافتن اثرات این ذرات میکروسکوپی در انسان، حیوان و محیط‌زیست هستند و این که به صورت بالقوه چه نوع مواد شیمیایی را می‌توانند در بدن انسان‌ها رها کنند.
چه باید کرد؟
برای کاهش مصرف روزانه میکروپلاستیک باید مصرف موادغذایی در ظروف پلاستیکی کاهش یابد و مواد قابل استفاده مجدد، نظیر شیشه و یا ظروف فلزی، بهترین راهکار است. باید به‌طور جدی از گرم کردن غذا در ظروف پلاستیکی و یا مصرف آشامیدنی داغ در آن‌ها خودداری کرد، چرا که با گرم شدن آن، مقادیر بیشتری از ذرات پلاستیک در غذا یا آشامیدنی رها می‌شود.
ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۸۷- خرداد ۱۴۰۳
