گشت و گذاری در تاریخچه تراکتورها

اخبار سبز کشاورزی؛ تراکتورسازان ابتدایی و اولیه با امکاناتی بسیار اندک و فاقد هرگونه تکنولوژی لازم، نظیر   Roger Brothers Fitch Nelson و ... بودند که راهی بس سخت و دشوار را برای به‌کارگیری نیروی محرکه روی چهارچرخ، طی کردند.

اگر چه در آغاز سعی بر استفاده حداکثری از انرژی برای حرکت بود، اما این موضوع موجب بالا رفتن هزینه‌ها می‌گردید که درنهایت تراکتورسازان تصمیم گرفتند برای کاهش هزینه‌ها و ساده کردن مهندسی تولید تراکتور، فقط از چرخ‌های عقب به‌عنوان نیروی محرکه استفاده کنند.

حال پس از گذشت بیش از یک قرن از زحمات پیشگامان ساخت تراکتور، بسیاری از تراکتورهای بالای 80 اسب‌بخار از چهار چرخ عقب و جلوی تراکتور برای تامین نیروی مورد نیاز استفاده می‌کنند.

یک تراکتور دو سیلندر که نیروی مورد نیاز هر چهار چرخ را تامین می‌کرد و دارای نواقص و مشکلاتی در به‌کارگیری بود؛ پای به عرصه مزارع گذاشت.

شرکت موتورسازی Heer، سازنده این تراکتور ضمن مشارکت با شرکت Morton تا سال 1920 این تراکتورهای «4WD» را ساخت و شرکت‌های کوچک دیگری به‌طور همزمان اقدام به ساخت چنین تراکتورهایی کردند و هر یک با نوآوری و اعمال تغییراتی در موتور و چگونگی انتقال نیرو، محصولات جدیدی به بازار عرضه کردند.

در سال 1915، شرکت Fitch اولین تراکتور منحصر به‌فرد خود را که دارای محور انتقال نیرو به چرخ‌های عقب و جلو بود تا سال 1930 با موفقیت تمام تراکتورهای با چهارچرخ متحرک(4WD) را به فروش رساند. این شرکت با عرضه هشت مدل مختلف از این تراکتورها موجب جلب متقاضی زیادی به تولیدات خود شد.

اگر چه John Fitch در سال 1916 درگذشت، اما سرمایه‌گذاران همچنان به کار خود ادامه دادند و موجب تداوم کار شرکت شدند. به‌تدریج موتورهای چهار سیلندر برای تراکتورها به‌کار گرفته شد و تحولی در نیروی محرکه ایجاد گردید.

ظهور مسی فرگوسن

اواخر دهه 1920 در تکنولوژی ساخت تراکتورهای 4WD، اقدامات عمده‌ای توسط شرکت مسی-هاریس به عمل آمد. این شرکت از یک دهه قبل وارد عرصه‌های تولید تراکتور شده و تصمیم گرفته بود تا کار مهمی انجام دهد.

مهندسان شرکت در اندیشه تولید یک تراکتور چندمنظوره قرار گرفتند که در دهه 1930 بازار را در اختیار گرفت و دارای مکانیسم انتقال نیرو به دیفرانسیل‌های عقب و جلوی تراکتور بود و به آن اجازه می‌داد تا بتواند دور بزند و بچرخد.

یکی دیگر از خصوصیات این تراکتور تولید آن در چهار عرض متفاوت برای کشت ردیف‌های مختلف گیاهان بود. انواع باغی، صنعتی و ... دارای تایرهای استیل و پنوماتیک بود  این تراکتورها به علت قیمت یک هزار دلاری ناچار به رقابت با سایر تراکتورها شدند.

ناوگان مدرن آلیس چالمرز

در اواخر سال‌های 1950، تراکتورهای 35 اسب‌بخار و کوچک آلیس‌‌چالمرز، پای به عرصه مزارع گذاشتند که نویددهنده جدا شدن از تراکتورهای قدیمی ازقبیل D14 بود. تراکتورهای با طرح جدید به سرعت به سمت مدرنیزه‌شدن به راه افتادند و در اختیار متقاضیان قرار گرفتند.

به‌علت بزرگ شدن سطح مزارع، کشاورزان نیازمند تراکتورهایی با مدیریت و توان بیشتر بودند؛ در نتیجه درک این نیازها، مهندسان شرکت آلیس‌چالمرز به چاره‌اندیشی برای حذف تراکتورهای قدیمی افتادند و تراکتورهایی با 35 تا 114 اسب‌بخار طراحی و تولید کردند.

با اندکی تاخیر در سال 1957 تراکتور D17 را عرضه نمود که بسیار مورد استقبال قرار گرفت و در حدود 85 هزار دستگاه از آن تولید و به فروش رفت که در سال‌های بعد مورد بهینه‌سازی و برخی تغییرها قرار گرفت.

اولین تراکتور توربو شارژ

در سال 1961 شرکت آلیس‌چالمرز اقدام به ساخت تراکتوری با نوآوری خاصی به نام توربوشارژ کرد و مدل 90 اسب‌بخار که دارای موتوری خاص بود. همچنین فیلترهای تصفیه هوای سلولزی را روی تراکتورها نصب کرد.

در مسیر گردش روغن نیز از این فیلترها به کار برد. در حدود 70 سال قبل، هنوز استانداردهای لازم برای تصفیه هوا و روغن موتور چندان مورد توجه نبود. چنانچه روغن موتور کاهش یافته و لایه گل‌مانندی در ته کارتل به‌وجود می‌آمد، آنچه از چشم تراکتورداران مخفی بود صدمه وارد کردن به موتور تراکتورها بود.

حال که فیلترها به علت سهولت در تعویض به بازار آمده بودند، تحولی در کاهش استهلاک موتورها ایجاد شده بود و این‌گونه آلیس‌چالمرز گامی مهم در مکانیزاسیون برداشت.

تراکتورهای اروپایی

در اواخر سال‌های دهه 1950 موجی از تراکتورهای اروپایی به اسامی David Brown از انگلستان، Someca از فرانسه Porsche و Holder از آلمان و Zetor از چکسلواکی به راه افتاد و سعی در رقابت با تراکتورهای آمریکایی داشتند.

در بین این تراکتورهای مهاجم، تراکتور مدل T55 ولو با 56 اسب‌بخار و برادر کوچک‌تر آن مدل T425 با 17 اسب‌بخار توسط کارخانه ولوو به بازار عرضه شد. این تراکتورهای خوش‌ساخت به سرعت در آمریکا و سپس به کانادا به فروش رفتند و پس از زمانی کوتاه کمباین‌های این شرکت نیز به بازار آمدند.

صنعت تراکتورسازی کارخانه ولوو مرهون نوآوری برادران Hunktell است که از سال 1832 پایه‌گذار ساخت ماشین‌های کوچک بودند. امروزه به‌دلیل نیازهای شدید جهان به تولید موادغذایی بیشتر، تقریباً در اکثر کشورهای صنعتی و حتی نیمه‌صنعتی، انواعی از تراکتور ساخته می‌شود که پرداختن به آن‌ها مستلزم زمان بسیار است.

رقیبی به نام جان‌دیر

در اوایل دهه 1930 شرکت Deere Company با چالش‌های شدیدی مواجه شد که در تاریخ آن بی‌سابقه بودند. اما با پشت سرگذاشتن آن وقایع، به‌تدریج تبدیل به یکی از مقتدرترین شرکت‌های سازنده تراکتور شد.

تمام کارخانه‌های تراکتورسازی که در دهه 1930 تعداد 193 کارخانه بودند؛ تا پایان این دهه دچار شکست‌ها و ناگواری‌های عظیمی شدند.

به گونه‌ای که در پایان این دوره زمانی فقط 98 کارخانه باقی ماند و بقیه به طور کامل تعطیل شدند. جان‌دیر نیز در پایان این دوره ناچار به تعطیل کردن کارخانه‌اش شد و هر سهم آن از 300 دلار به 20 دلار سقوط کرد اگر چه به ورشکستگی کامل نرسید.

این ماجرا بخشی از اثرات بحران بزرگ اقتصادی در آمریکا بود. آنچه کار را برای جان‌دیر سخت‌تر کرد؛ اقدامات رقیب آن یعنی شرکت اینترنشنال هاروستر بود که فروش تراکتورها با قیمت سال 1924 را انجام می‌داد. شرکت‌های دیگری نیز مانند I.Case ،Fomal با ماشین‌های ردیف‌کار پای به میدان گذاشتند.

بنیانگذار جان‌دیر به طرز خستگی‌ناپذیری سعی در ارتقای کیفیت تراکتورها داشت. در این دوره رکود اقتصادی، شرکت جان‌دیر سعی در افزایش قدرت موتورها داشت.

کمیته کشاورزی قدرتمند

در سال 1931 اقدام به تشکیل یک کمیته «کشاورزی قدرتمند» کرد که هدف آن مطالعه و بررسی ادوات و چگونگی استفاده از آن‌ها بود. هدف نهایی وی ساخت تراکتوری بود که بتواند تمام نیازهای مزارع با هر نوع محصولی را برآورده نماید.

در آن ‌سال‌ها کشاورزی آمریکا در حال تغییرات عظیمی بود و امکان داشت تا دوباره اسب‌ها را جایگزین تراکتورها نماید. تقاضا برای تراکتورهای بیشتر و متنوع افزایش یافت. طراحی نسل جدیدی از تراکتورهای قدرتمند برای اولین‌بار به ذهن یکی از مهندسان کارخانه در سال 1931 خطور کرد و در اوایل سال 1932 آن را طراحی و تکمیل کرد.

مدل بعدی در ماه مارس 1934 عرضه شد. آنها همچنین تراکتورهای کوچک با 14 اسب‌بخار طراحی و عرضه کردند. هم‌اکنون انبوهی از مدل‌های مختلف تراکتورهای جان‌دیر به پشتوانه کوشش‌های خستگی‌ناپذیر مهندسان آن در سرتاسر جهان، سهم عظیمی در تولید موادغذایی دارند.

ماهنامه دام و کشت و صنعت -  شماره ۲۸۷- خرداد ۱۴۰۳