دردنامه مکانیزاسیون را ساداتی‌نژاد بخواند

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ سال‌هاست مرکز توسعه مکانیزاسیون در گرداب روزمرگی گرفتار آمده و تولیدکنندگان ماشین‌آلات کشاورزی که حداقل امسال در انتظار رفع موانع تولید بوده‌اند، هنوز هم شاهد سیاسی‌کاری در این عرصه هستند و به هر دلیل و اتفاقی در جایی، کارشان لنگ می‌ماند.

صرف حدود 10 هزار میلیارد تومان تسهیلات دولتی هم راه به جایی نبرده و تولیدکنندگان ماشن‌آلات و ادوات معتقدند تایید دستگاه‌ها و ماشین‌آلات برای اختصاص وام بانکی جهت خرید آنها در مسیر معقول صورت نمی‌گیرد و باید لابی‌های خاصی صورت گیرد تا چنین شود.

«مزرعه سبز» بدون موضع‌گیری نسبت به موارد یاد شده صرفاً به درج گزارش خبرگزاری فارس می‌پردازد تا شاهد روشنگری وزارتخانه در این زمینه باشیم.

مدیران به جا مانده از دولت قبل در وزارت جهاد کشاورزی

با توجه به استقرار دولت سیزدهم، کشاورزان و تولیدکنندگان کشور همچون سایر بخش های اقتصادی، چشم امید به تغییر و تحول در مسائل و مدیریت کلان وزارت کشاورزی دوختند، در این بین اما مدیران ناکارآمد بجا مانده از دولت قبل در قسمت های مختلف این وزارتخانه مهم، همچنان مشغول به فعالیتند.

محمد قهدریجانی عضو هیئت علمی دانشگاه در یادداشتی نوشت: با توجه به استقرار دولت سیزدهم و معرفی آقای ساداتی نژاد بعنوان وزیر جهاد کشاورزی، کشاورزان و تولیدکنندگان کشور همچون سایر بخش های اقتصادی، چشم امید به تغییر و تحول در مسائل و مدیریت کلان این وزارتخانه دوختند.

در این بین اما برخی مدیران ناکارآمد بجا مانده از دو دوره قبلی دولت (دولت های یازدهم و دوازدهم) در قسمت های مختلف این وزارتخانه مهم، همچنان مشغول به فعالیتند.

از جمله این قسمت ها، مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی می باشد. این مرکز بعنوان بازوی فنی و متولی کاربرد تکنولوژی در کشاورزی، در دو دولت قبلی با محوریت شعار و تبلیغات و اعمال سلیقه های فراوان در مدیریت توزیع نیرومحرکه ها و ادوات خسارت های جبران ناپذیری به بخش کشاورزی و اعتماد کشاورزان عزیز این کشور وارد نمودند.

این در حالیست که مقام معظم رهبری نسبت به مسئله لزوم افزایش اعتماد مردم به دولت جدید، بارها توصیه هایی را فرموده اند.

متاسفانه مدیریت فعلی مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در طول یک دهه گذشته با تکیه بر ارائه تخصیص اعتبار از سوی بانک کشاورزی به خریداران این ماشین ها، بدون در نظر گرفتن هیچ گونه روشها و استراتژی های مدیریتی و کنترل و هدایت منابع سرمایه در بخش های مختلف و حتی بررسی های علمی و میدانی جهت جبران زمینه های عقب مانده (که حتما با بررسی آمار فروش ماشینهای کشاورزی از این محل وبررسی تفاوت های فاحش ضریب مکانیزاسیون در سطح استان و شهرستانهای تابعه قابل اثبات است) افکار کلیه مدیران وزارت جهاد کشاورزی را از رسالت اساسی این مرکز به انحراف برده است.

به بیان دیگر مدیریت مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی بجای تمرکز به اصلاح امور اساسی و مدیریت پایدار منابع ماشینی و تکنولوژی های مناسب در کشاورزی بدنبال مدیریت افکار مسئولان بالا دستی از طریق اخبار، آمار و نمودار های مدیریت شده هست.

متاسفانه مدیریت مرکز بجای حاکم کردن شاخص های پایدار و فنی مکانیزاسیون و اصلاح امور با محوریت علم، با کارهای رسانه ای و مخدوش نمودن افکار عمومی، زمینه نزول جایگاه این مرکز را بعنوان یک مرکز مدیریت تخصصی و سیاست گذار حوزه مکانیزاسیون کشاورزی کشور به مرکز فروش ماشینهای کشاورزی فراهم کرده است. سخنان تکراری در رسانه در مقایسه با سخنان ایشان در ده سال گذشته و وجود همان دغدغه های بخش، نشانگر بی تاثیر بودن حضور و فعالیت این مرکز بوده و هست.

عدم اقدام عملی برای ایجاد مبانی درست جمع آوری آمار و تعیین شاخص های اساسی ارزیابی مکانیزاسیون کشاورزی در کشور به منظور اعمال تغییرات جهت دار بدون امکان اثبات و اتکا به دریافت اطلاعات و اعداد از استان ها و شهرستان ها نشان از سوء مدیریت مرکز و تلاش در غیر شفافیت سازی فعالیت های اقتصادی در یک دهه فعالیت مدیریت این مرکز بوده است.

عدم رشد و تغییرات تکنولوژی ماشینهای فعال و پر رونق از جمله تراکتورهای مورد استفاده کشاورزان، تکنولوژی کمباین برداشت غلات ، عدم تغییر محسوس تکنولوژی سمپاش ها، ماشینهای کاشت غلات نظیر گندم و عمیق کار های مورد استفاده در اراضی دیم و حتی عدم جایگزینی گاوآن های چیزل با گاو آهن های برگردان دار در خاک ورزی ارضی دیم و غیره، تنها بخشی از مخفی نمودن این عقب ماندگی ها به دلیل نداشتن برنامه و سیاست های حمایتی هدایتگر صحیح دراین بخش می باشد.

مراحل توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در دنیا یک دوره 10 مرحله ای می باشد. بنظر می رسد مسائل کلان مدیریتی این مرکز در مراحل ابتدایی درجا زده است.

عدم توفیق توسعه شاخص های مکانیزاسیون برداشت برنج پس از مدیریت ناصحیح ارز ۴۲۰۰ تومانی و مشکلات ایجاد شده، خود گواه دیگری از عقب ماندگی و هدر رفت این سرمایه گذاری به دلیل عدم مدیریت آشکار و شفاف در این مرکز بوده است. کاهش تولید محصولات کشاورزی، حتی در مزارع آبی کشور، نظیر گندم، علیرغم مکانیزاسیون کامل این حوزه، بنابه ادعا و اظهارات متولیان در راس، و عدم تاثیر و تاب اوری تولید در زمان تنش های موجود مبین نبود استراتژی و مدیریت صحیح و علمی در این بخش است (البته که واضح است کاهش تولید صرفا مربوط به مدیریت ماشینی نیست و مسائل کم آبی و غیره در آن نقش دارند! اما قرار بر این بوده و هست تا با انتخاب و بکارگیری صحیح ‌ماشین و تکنولوژی در زمان بحران و تنش نیز مکانیزاسیون نقش حمایتی و موثر داشته باشد!).

بی شک چنانچه ارز های دولتی جهت واردات و معرفی تکنولوژی های نوین به صنعتگران و تولید کنندگان انجام می گرفت هم اثرات پایدارتری در ادامه شاهد بودیم و هم عدالت برقرار می شد. در حالیکه با ورود مرکز به موضوع تخصیص ارز تنها به دو ماشین نشاء کار و کمباین برنج نتیجه حال حاضر از وضعیت قیمت برنج به مصرف کنندگان و شرایط کشاورزان برنج کار بنحوی دیگر رقم می خورد.

ورود مرکز به موضوع قیمت گذاری ماشینهای کشاورزی خارج از شرح وظایف قانونی ، بدون داشتن تخصص و حتی بهره گیری از توان متخصصین و انجمن‌های تخصصی مربوطه پشت در های بسته و غیر شفاف، موجبات برهم زدن تعادل بازار و عرضه و تقاضا گردید.

چنان که وزیر محترم جهاد کشاورزی نیز در هفته های گذشته عنوان نمودند، میدان فعالیت های کشاورزی یک عرصه اقتصادی است. این در حالیست که، حق انتخاب، که حق طبیعی کشاورز بعنوان یک فعال عرصه تولید و اقتصاد است را صلب کرده و انحصار را جایگزین بازار رقابتی کردند!

این شرایط در حالی در دولت گذشته اتفاق افتاد (و متاسفانه بدلیل حضور همان تفکر مدیریتی و ساختار مدیریتی اکنون نیز در حال انجام هست)که نزدیک به سه دهه و در سایه زحمات کارشناسان و مدیران سابق این مرکز و حمایت های دلسوزانه مدیران وزارت جهاد کشاورزی در این بازار شده بود.

نابسامانی درج قیمت ها و یا اصلاح قیمت ها از طریق اعمال سلیقه مدیریت تعدادی از تولیدکنندگان را منتفع و بسیاری را متضرر و دلسرد از اوضاع حاضر نموده است. با توجه به نامگذاری سال 1400 از سوی مقام معظم رهبری با عنوان تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ ها، بنظر می رسد این مرکز بزرگترین مانع ایجاد عدالت و برابری نسبت تولیدکنندگان داخلی است.

کشاورزان که سرمایه های اصلی تولید و از ارکان مهم امیت غذایی کشورند، با این سیاست های غلط مرکز توسعه مکانیزاسیون وزارت جهاد کشاورزی روز به روز ناامیدتر و دچار فرسایش روحی و روانی قرار گرفته اند.

در حوزه کیفیت و آزمون ماشینهای کشاورزی نیز که دیگر مسئله از همه چیز بغرنج تر و پیچیده تر شده است. اگر چه هدف از واگذاری آزمون به بخش خصوصی بهبود اثر گذاری بوده است اما بدلیل وجود تعارض منافع مدیریت این مرکز (گروه آزمون ماشین های کشاورزی) و عدم استفاده از کارشناسان خبره در این حوزه به ناکارآمدترین بخش مرکز تبدیل شده است. مطمئنا با روند فعلی مدیریت و سازوکارهای مربوط به آن، شاهد نزول جایگاه و تاثیر بخشی این مرکز با سابقه چند دهه در کشور خواهیم بود.

در این برهه حساس مدیریتی در کشور و اهتمام دولتِ حاضر نسبت به رفع مشکلات و موانع اقتصادی و در راس آن، ریاست محترم جمهور، بی شک با شعار و سخنرانی و ارائه آمار و ارقام و اسلاید و مسائل مشابه، نه مدیریت علمی محقق می شود و نه مدیریت جهادی و پرتلاش! متاسفانه این نزول جایگاه مرکز از یک دهه گذشته شروع شده و هم اینک به نازلترین جایگاه خود از ابتدای تاسیس تا کنون رسیده است.

شاید زمانی برسد که دیگر قابل جبران نباشد. مرکز توسعه مکانیزاسیون کشاورزی به عنوان تنها مرکز مدیریت استراتژیک و کلان تصمیم گیری از جمله تاثیر گذاری بر تربیت نیروی انسانی مورد نیاز و ایجاد بازاری سالم و مطمئن برای تامین نیاز کشاورزان و تامین خدمات مورد نیاز روز بروز بیشتر به ورطه نابودی سیر می کند.

چنانچه نسبت به این مسئله با دید باز و علمی نگاه نشود، بی شک به مشکلات عدیده ای مانند سایر بخش ها گرفتار خواهد شد که دیگر قابل مدیریت نخواهد بود. کنار رفتن متخصصین، صنعت گران و مبتکران و دلسردی کارشناسان دلسوز و باسابقه از اصلاح امور و از دست رفتن سرمایه اعتماد و تعلق خاطر متخصصین، مطمئنا در صورت از دست رفتن آن قابل جبران نخواهد بود.

به امید روزی که مدیران متخصص و با تجربه با روش های مدیریتی مبتنی بر علم محوری بجای شعار محوری در راس امور مختلف کشوری قرار بگیرند.