روشی جدید در جلوگیری از آتش زدن بقایای مزارع
یکی از معضلات مستمری که به طور پیوسته در تمام کشورهای جهان موجب خسارات چند جانبه به محیط زیست، خاک و هوا می‌شود، آتش زدن بقایای گیاهی پس از برداشت است
مزرعه سبز : یکی از معضلات مستمری که به طور پیوسته در تمام کشورهای جهان موجب خسارات چند جانبه به محیط زیست، خاک و هوا می‌شود، آتش زدن بقایای گیاهی پس از برداشت محصول توسط کشاورزان به بهانه سرعت بخشیدن به مهیاسازی زمین برای اجرای کشت‌های بعدی است که علی‌رغم توصیه، سخت‌گیری‌ها و گاه برخوردهای قانونی، باز هم همچنان ادامه دارد. بسیار مشاهده گردیده که گاه این آتش‌افروزی تنفس را برای ساکنان شهرهای مجاور این مناطق مشکل می‌کند.
شهر دهلی پایتخت هندوستان یکی از آلوده‌ترین شهرهای جهان است که در هنگام آتش زدن بقایای محصول در مزارع اطراف این شهر هوای آن به طور کامل غیرقابل تنفس می‌شود. حال گروهی از زنان جوان و داوطلب روستا به روستا سفر می‌کنند تا کشاورزان برنج‌کار را قانع کنند که پس از بقایای کاه و کلش محصولات را روی زمین آتش نزنند؛ چراکه به ویژه در زمستان و به دلیل حرکت نکردن هوا میزان آلاینده‌ها بسیار بیشتر از حد استاندارد می‌شود.
در ایلات «هاریانا»، گروهی از این زنان درشکه سوار که تعداد آنها افزون بر صدها نفر است در این را گام نهاده‌اند تا کشاورزان را از این کار منصرف کنند، آنها کشاورزان را تشویق می‌کنند تا به جای آتش زدن بقایا، از یک ماده سفید رنگ که آنها به کشاورزان پیشنهاد می‌کنند بر روی بقایای محصول بپاشند تا آنها را تبدیل به کمپوست نماید. وظیفه این گروه از زنان بخشی از برنامه حذف آتش زدن کاه و کلش‌ها در مزارع است.
یکی از مسئولان این برنامه می‌گوید: انجام این برنامه یک عملکرد برد ـ برد برای کشاورزان است.
وی می‌افزاید که در سال 2021 به 25 هزار کشاورز به طور مجانی از این ماده پوساننده بقایای زراعی داده است. این ماده ارگانیک که توسط انستیتو تحقیقات کشاورزی هندوستان، برای اولین بار تهیه شده به کشاورزان کمک کرده که از آتش زدن بقایای زراعی در حدود 150 هزار هکتار اجتناب کنند.
این بیوآنزیم زیستی بسیار ارزان که به نام Pusa نامیده می‌شود، موجب می‌گردد تا این بقایا به سرعت پوسیده شده و تبدیل به کود آلی شوند. در نظر است تا طی 3 سال آینده مقدار 3 میلیون هکتار توسط این ماده آلی تحت پوشش قرار گیرند که در حدود 80 میلیون دلار برای دولت هزینه دربر دارد. از زمانی که شرکت تولیدکننده شروع به ساخت این ماده کرده است، عده زیادی از کشاورزان گفته‌اند که به طور مستمر از آن استفاده خواهند کرد؛ چراکه در هزینه‌های مربوطه به استفاده از کودهای شیمیایی صرفه‌جویی می‌شود.
هندوستان بزرگ‌ترین تولیدکننده پنبه و دومین تولیدکننده شکر، برنج و گندم در جهان است و همیشه تحت فشار تهیه کودهای شیمیایی قرار دارد که در صورت استفاده از این روش تا حد زیادی از مصرف این کودها جلوگیری می‌شود. این بیوآنزیم زیستی، بقایای گیاهی را طی 3 هفته خرد کرده و موجب افزایش کربن خاک می‌شود و در بعضی از مزارع حتی این مدت کمتر بوده و گاه تا یک هفته کاهش داشته است، نشانه‌ای که موجب تشویق کشاورزان بیشتری از این ماده شده است.
بسیاری از کشاورزان هندی متهم به آلوده کردن هوای مناطق شمالی هندوستان هستند. در هر زمستان دود ناشی از سوختن بقایای گیاهی با اختلاط با آلاینده‌های صنعتی و گرد و خاک مخلوطی بسیار سمی را به وجود می‌آورد که گاه مانع از تابیدن نور خورشید، انجام پرواز هواپیماها و فرستادن عده زیادی از آدم‌ها به بیمارستان‌ها می‌گردد. این آلودگی به دلیل وجود پستی و بلندی‌های جغرافیای گاه تا هفته‌ها ادامه دارد.
اما به هر حال کشاورزان از این ماده پوساننده بقایا به خوبی استقبال کرده‌اند.
یکی از کشاورزان می‌گوید: امسال 90 درصد کود اوره و فسفات کمتری مصرف کرده‌اند که می‌تواند موجب افزایش درآمد او گردد؛ ضمن آن که در هوای پاک‌تری تنفس کرده است.
این ماده موجب حفظ خاک و گیاهان و تامین سلامتی کشاورزان خواهد شد. این کشاورز اضافه می‌کند: زمین به خاطر آتش زدن آن ما را نفرین می‌کند؛ اما ما همیشه این کار را انجام می‌دادیم.
مهندس مهدی رجول دزفولی
