کشاورزی و فناوری بلاکچین

اخبار سبز کشاورزی؛ دنیای مجازی و فضای دیجیتال می‌رود تا تغییرات عمده و غیرقابل تصوری در زندگی انسان‌ها به وجود آورد. یکی از این موارد فناوری بلاکچین (Block chain) است که در زمینه‌های گسترده‌ای قابلیت کاربری داشته و می‌تواند در بخش کشاورزی موجب تسهیل معاملات گردد.

همچنین، بلاکچین قادر است در غیبت اتحادیه‌ها و سندیکاها، مشابه آنچه در کشور ما در بخش‌های تولیدی می‌گذرد، مجموعه‌ای از افراد را با وجود منافع مشترک گردهم آورده و حافظ منافع آن‌ها باشد.

ضرورت دارد که کشاورزان ایرانی در تمام زیربخش‌ها، در سال‌های آینده به این سمت رفته و از دانش مجازی استفاده کنند.

معاملات مبتنی‌بر بلاکچین در بسیاری از بخش‌ها و ازجمله بخش‌های مالی، تولیدی، انرژی و دولت‌ها به‌طور آزمایشی انجام می‌شود. همچنین در رابطه با زنجیره‌های تأمین کشاورزی، ثبت زمین و شناسه‌های دیجیتالی نیز استفاده می‌گردند.

این فناوری که در ابتدا به دلیل نیاز به یک سیستم مالی غیرمتمرکزتر(همراه با ارزهای رمزپایه) متولد شده است، در حال یافتن کاربردهای ابتکاری در طیف گسترده‌ای از برنامه‌های کاربردی است.

یک بلاکچین از نظر طراحی و رمزنگاری ایمن است(محتوا رمزگذاری نشده است). این سیستم فقط یک بار ضمیمه، توزیع و غیرمتمرکز ارایه شده است.

این عبارت که بلاکچین تنها سازوکار ایجاد اعتماد، کاهش هزینه‌ها و تسریع در معاملات است، کاملاً درست نیست. پیاده‌سازی‌های مبتنی‌بر بلاکچین هنوز از چالش‌های سنتی مانند کمبود زیرساخت‌های ضعیف، نداشتن قابلیت همکاری و سایر مسائل فناوری رنج می‌برد.

البته اکنون برای اجرای فرآیندهای سنتی براساس بلاکچین تلاش می‌شود، اما در بیشتر موارد این امر هزینه‌های اضافی را افزایش داده و هیچ مزیت ملموسی نیز در بر ندارد. اما آنچه را که نوید می‌دهد، ارائه فرآیند معامله شفاف غیرمتمرکز و ایمن است که امکان دارد هزینه‌های معامله را کاهش دهد.

این موضوع ما را به این سوال اصلی می‌رساند که چه فرآیندهایی در بخش کشاورزی از نبود شفافیت رنج می‌برند و آیا تمرکززدایی برای آن‌ها سودآور است یا نه؟

برای شناسایی این‌که آیا چالشی که با آن روبرو هستیم می‌تواند از یک راه‌حل مبتنی‌بر بلاکچین بهره‌مند شود یا اولین قدم در شناسایی موارد مورد استفاده است؟ اصول اصلی حاکم بر آن (الزامات نظارتی، ذی‌نفعان، چارچوب قانونی، قابلیت همکاری با سیستم موجود، مقیاس و سایر الزامات کلیدی) مشخص کردن آن است که چه فناوری یا معماری می‌تواند به چالش‌های آن در مورد خاص بپردازد.

در اکثر موارد، یک راه‌حل دیجیتالی بسیار ساده‌تر ممکن است کافی باشد. در عرصه کشاورزی، قراردادهای خوداجرای هوشمند همراه با پرداخت خودکار، تغییر دهنده بازی هستند.

نقش قراردادهای هوشمند به ویژه در بیمه‌های کشاورزی، اوراق‌قرضه سبز و با قابلیت ردیابی، بسیار موثر هستند.

بیمه کشاورزی مبتنی‌بر بلاکچین با حوادث کلیدی آب‌وهوا و پرداخت‌های مربوطه که با یک قرارداد هوشمند تنظیم شده است، به داده‌های آب و هوایی که به‌طور منظم توسط حسگرهای مزرعه تهیه می‌شوند، به تلفن‌های همراه متصل و داده‌های مرتبط از ایستگاه‌های هواشناسی در صورت وقوع خشکسالی یا جاری شدن سیل در مزرعه، پرداخت فوری زیان‌ها را تسهیل می‌کنند.

البته، ابتدا باید برای رسیدگی به آنها چارچوبی به منظور حمایت از چنین نوآوری، مانند داده‌های با کیفیت بالا، توانمندسازی سیاست‌ها و مقررات، برای اطمینان از حداکثر کارایی در قراردادهای هوشمند وجود آید. روند طراحی، تأیید و اجرای قراردادهای هوشمند در زنجیره‌های ارزش کشاورزی سنتی اکنون در حال انجام است و فقط به چند مورد آزمایشی برای اثبات مفهوم آن نیاز است.