آشتی با طبیعت در سفر: نقش کلیدی گردشگری نوین و محیط زیست

سفر کردن رویای بسیاری از ماست، فرار از روزمرگی و تجربه‌ی دنیایی تازه. اما آیا تابه‌حال به هزینه‌های پنهان این لذت بر پیکر زمین فکر کرده‌ایم؟ رشد بی‌محابای صنعت گردشگری سنتی، زخم‌های عمیقی بر چهره‌ی طبیعت نشانده است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ خوشبختانه، موجی جدید در حال شکل‌گیری است که سفر را با مسئولیت‌پذیری در قبال خانه‌ی بزرگمان، زمین، پیوند می‌دهد. اینجاست که مفهوم گردشگری نوین و محیط زیست اهمیت حیاتی پیدا می‌کند.

گردشگری نوین و محیط زیست: تعریفی تازه از سفر

اما دقیقاً منظور از گردشگری نوین و محیط زیست چیست؟ این رویکرد جدید که با نام‌های گردشگری پایدار یا مسئولانه نیز شناخته می‌شود، فراتر از صرفاً لذت‌بردن از مقصد است. در گردشگری نوین، هدف اصلی، سفری است که کمترین آسیب را به طبیعت بزند، به فرهنگ و سنت‌های محلی احترام بگذارد و به اقتصاد جوامع میزبان کمک کند.

در مقابل گردشگر سنتی که ممکن است تنها به فکر راحتی خود باشد، مسافر در گردشگری نوین، فعالانه در حفظ محیط زیست مشارکت می‌کند و اثرات منفی سفرش را به حداقل می‌رساند.

گونه‌هایی مانند اکوتوریسم، گردشگری مسئولانه و گردشگری مبتنی بر جامعه، همگی زیرمجموعه‌های این نگاه تازه به سفر هستند که رابطه انسان و طبیعت را بازتعریف می‌کنند.

هزینه‌های سنگین گردشگری سنتی بر دوش طبیعت

پیش از آنکه به راهکارها بپردازیم، باید نگاهی صادقانه به واقعیت تلخ تاثیر گردشگری سنتی بر محیط زیست بیندازیم. زخم‌هایی که نیازمند توجه و اقدام فوری هستند:

• تخریب زیستگاه‌ها: ساخت‌وسازهای بی‌رویه هتل‌ها و زیرساخت‌ها در مناطق بکر، خانه‌ی بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری را ویران کرده است.

• آلودگی گسترده: ریختن زباله، ورود فاضلاب به آب‌ها و مصرف افسارگسیخته پلاستیک‌های یک‌بارمصرف، چهره‌ی زیبای طبیعت را مخدوش کرده است.

• مصرف بی‌رویه منابع: هتل‌های بزرگ و امکانات رفاهی لوکس در مناطق گردشگری، مقدار زیادی آب و انرژی مصرف می‌کنند، حتی در جاهایی که مردم محلی با کمبود این منابع روبرو هستند.

• افزایش ردپای کربن: پروازهای طولانی و وسایل نقلیه پرمصرف، سهم قابل توجهی در انتشار گازهای گلخانه‌ای و تغییرات اقلیمی دارند.

این‌ها تنها بخشی از بهایی است که زمین برای مدل‌های ناپایدار گردشگری پرداخته است.

چگونه در سایه گردشگری نوین، مسافری مسئول و دوستدار محیط زیست باشیم؟

خبر خوب این است که ما به عنوان گردشگر، قدرت تغییر داریم. با آگاهی و انتخاب‌های هوشمندانه، می‌توانیم به جای آسیب‌زننده، حامی طبیعت باشیم. گردشگری نوین و محیط زیست از ما می‌خواهد که به مسافری مسئول تبدیل شویم. این چگونه ممکن است؟

1. انتخاب اقامتگاه‌های پایدار: هتل‌ها و اقامتگاه‌هایی که انرژی پاک مصرف می‌کنند، سیستم‌های بازیافت آب دارند و پسماند کمتری تولید می‌کنند، گزینه‌هایی ایده‌آل هستند.

2. حمل و نقل پاک‌تر: تا حد امکان از وسایل نقلیه عمومی، دوچرخه یا پیاده‌روی استفاده کنید. اگر پرواز می‌کنید، به دنبال خطوط هوایی با برنامه‌های جبران کربن باشید.

3. کاهش تولید زباله: بطری آب شخصی، کیسه پارچه‌ای و ظروف چندبارمصرف همراه داشته باشید. از خرید اقلام با بسته‌بندی زیاد خودداری کنید.

4. احترام به طبیعت و حیات وحش: هرگز در محیط طبیعی زباله نریزید. به حیوانات غذا ندهید و از خرید محصولاتی که از گونه‌های در معرض خطر تهیه شده‌اند، پرهیز کنید. از بازدید از مکان‌هایی که حیوانات مورد آزار قرار می‌گیرند، خودداری کنید.

5. حمایت از اقتصاد محلی: به جای فروشگاه‌های زنجیره‌ای بزرگ، از بازارها و کسب‌وکارهای کوچک محلی خرید کنید. در رستوران‌های بومی غذا بخورید.

6. مشارکت در فعالیت‌های مثبت: اگر فرصتی پیش آمد، در برنامه‌های پاکسازی محیط زیست یا کاشت درخت در مقصد شرکت کنید.

نقش فراتر از گردشگر فردی: مسئولیت دولت‌ها و کسب‌وکارها

گرچه اقدامات فردی ما حیاتی است، اما تحول واقعی نیازمند همکاری و مسئولیت‌پذیری در سطوح بالاتر است. دولت‌ها باید با وضع قوانین حمایتی، توسعه زیرساخت‌های دوستدار محیط زیست و آموزش جامعه، راه را برای گردشگری نوین و محیط زیست هموار کنند.

فعالان صنعت گردشگری نیز (مانند آژانس‌ها، هتل‌ها و راهنمایان تور) باید اصول پایداری را در فعالیت‌های خود بگنجانند، بسته‌های سفر مسئولانه ارائه دهند و گردشگران را آموزش دهند.

هر سفر، گامی به سوی جهانی بهتر

سفر، فرصتی بی‌نظیر برای یادگیری، رشد و ارتباط با دنیاست. اگر این فرصت را با آگاهی از مسئولیتمان در قبال محیط زیست همراه کنیم، می‌توانیم نه تنها تجربه‌ی غنی‌تری برای خود خلق کنیم، بلکه به حفظ زیبایی‌ها و منابع زمین برای نسل‌های آینده نیز کمک کنیم.

گردشگری نوین و محیط زیست نه یک شعار، بلکه یک ضرورت در دنیای امروز است. بیایید با انتخاب‌هایمان نشان دهیم که مسافرانی آگاه، مسئول و مهربان با زمین هستیم. هر سفر ما می‌تواند گامی کوچک اما مهم در مسیر ساختن جهانی پایدارتر باشد.

نویسنده: دکتر فاطمه السادات شمس نجفی