زنگ خطر برای میراث جهانی ایران!
انفجار حوالی طاق‌بستان: شلیک به قلب تاریخ ایران در سومین روز حمله
موشک‌های رژیم صهیونیستی در نزدیکی طاق‌بستان، میراث جهانی ایران، فرود آمدند. آیا این حملات بی‌سابقه، هویت فرهنگی و تاریخی کشور را تهدید می‌کنند؟
در سومین روز از حملات اخیر به ایران، خبری شوکه‌کننده افکار عمومی را تحت تاثیر قرار داد: شلیک موشک در نزدیکی یکی از مهم‌ترین محوطه‌های تاریخی کشور، طاق‌بستان. این حمله نه تنها جان انسان‌ها، بلکه میراث بشری و هویت تاریخی ما را نیز در معرض تهدیدی جدی قرار داد.
اخبار سبز کشاورزی؛ صبح یکشنبه (۲۵ خرداد)، در ادامه درگیری‌ها، موشکی در فاصله تنها سه کیلومتری طاق‌بستان، این شاهکار سنگ‌تراشی دوران ساسانی، زمین را شکافت. این نخستین بار نیست که موشک‌ها به محوطه‌های تاریخی نزدیک می‌شوند، اما شاید برای طاق‌بستان، آشکارترین تهدیدی است که تا به حال تجربه کرده است.
طاق‌بستان در تیررس: نگرانی از آسیب به هویت ملی
از نخستین روز حملات، طاق‌بستان در معرض موج انفجارهای پی‌درپی قرار گرفته است. این تداوم حملات، تهدیدی جدی برای این یادگار بی‌بدیل تاریخی و هویتی ماست. انفجار اخیر در حاشیه شمالی شهر کرمانشاه، در نزدیکی بیمارستان امام رضا (ع)، زنگ خطری جدی را به صدا درآورده است. این در حالی است که طاق‌بستان، با وجود ارزش بی‌نظیرش، هنوز در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت نشده است.
پایش لحظه‌ای طاق‌بستان: آمادگی در برابر تهدیدات
«محمدمهدی فیض‌آقایی»، مدیر پایگاه ملی طاق‌بستان، درباره وضعیت کنونی این مجموعه پس از انفجارهای اخیر توضیح می‌دهد: "فاصله مستقیم ما با محل اصابت موشک تقریباً سه کیلومتر است و از نظر ارتفاعی نیز اختلاف داریم. به همین دلیل، موج انفجار روز شنبه تهدید جدی نبود. بیمارستان امام رضا (ع) که انفجار اخیر (صبح یکشنبه) در پشت آن رخ داد، تا حدی ارتفاع کمتری دارد و اختلاف سطح بین این محدوده و طاق‌بستان، آسیب موج انفجار را کاهش می‌دهد."
او تاکید می‌کند: "به‌واسطه مسائل حفاظتی، طاق‌بستان را به طور مداوم پایش می‌کنیم. دوره‌های پایش را کوتاه کرده‌ایم و بعد از هر اتفاقی که احساس کنیم ممکن است لرزشی به بنا وارد شود، پایش‌ها را انجام می‌دهیم. یگان حفاظت ما نیز با تحصیلات مرتبط، در لحظه هرگونه تغییر در علامت‌گذاری‌های طاق را بررسی می‌کنند." بر اساس بررسی‌های انجام شده، تا این لحظه آسیبی به این اثر باستانی وارد نشده است.
طاق‌بستان و کنوانسیون لاهه: پروتکل‌هایی که نادیده گرفته می‌شوند؟
فیض‌آقایی به خطرات پیش روی این اثر اشاره می‌کند: "علاوه بر انفجار اخیر، نزدیک‌ترین انفجار روز جمعه (۲۳ خرداد) در شمال‌شرق طاق‌بستان رخ داد. از آنجا که طاق‌بستان در منطقه‌ای با تأسیسات نظامی زیاد قرار دارد، پایش‌ها تقریباً به صورت روزانه انجام می‌شود."
او در پاسخ به این سوال که آیا این حملات در بلندمدت تهدیدآمیز هستند، می‌گوید: "بستگی به فاصله و شدت انفجارها دارد. اگر به همین میزان فعلی باشد، خطر چندانی وجود ندارد. اما اگر شدیدتر و نزدیک‌تر شود، می‌تواند بر طاق‌بستان تأثیر بگذارد." وی همچنین توضیح می‌دهد که عوارض طبیعی اطراف طاق‌بستان تا حدی موج انفجار را مهار می‌کنند.
مدیر پایگاه ملی طاق‌بستان به رعایت کنوانسیون لاهه و حفاظت از آثار تاریخی اشاره می‌کند: "آنچه در افغانستان و عراق اتفاق افتاد، ناراحت‌کننده است. طاق‌بستان هرچند هنوز ثبت جهانی نشده، اما از سال ۲۰۰۷ در فهرست موقت ثبت جهانی قرار گرفته و اهمیت آن کمتر از آثار ثبت جهانی ما نیست. محوطه‌های تاریخی، حتی اگر در فهرست یونسکو هم ثبت نشده باشند، نباید در منازعات هدف قرار گیرند. اما اینکه طرفین منازعه چقدر به این ضوابط و پروتکل‌های بین‌المللی پایبند باشند، سوالی است که من نمی‌توانم به آن پاسخ دهم."
طاق‌بستان: روایت زنده تاریخ در سایه جنگ
طاق‌بستان تنها یک نقش‌برجسته باستانی نیست؛ روایتی است از تاریخی که در دل کوه آرام گرفته. اما اکنون، این آرامش تاریخی در سایه جنگ و درگیری بر هم ریخته است. انفجار حوالی طاق‌بستان، زنگ خطری است برای ساکنان این سرزمین و همچنین برای هویت فرهنگی کشوری که قرن‌هاست در نبرد برای بقا ایستاده است./ پیام ما
