برای ایران و تنهاییاش
دانشمند ایران شناس و ایران دوست روانشاد دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن کتابی دارد به نام (ایران و تنهائیش) عنوان این مطلب نیز تلفیقی از شعار انتخاباتی دکتر پزشکیان و کتاب استاد گرانمایه است.
اخبار سبز کشاورزی؛ اسلامی ندوشن میگوید: (از زمانی که مادها پا بر صحنه سیاسی جهان نهادند تا امروز ایران همواره در کارگاه زمانه حضور داشته است. زمانی بیشتر و زمانی کمتر...، ولی هرگز از صف اول تاریخ عقب رانده نشده).
در این ادوار؛ گاهی جامعه ناامید و ناراضی شده و به درون خویش پناه آورده و گاهی امیدوار و بالنده؛ لیکن باید هشیار بود که بعد از انقلاب صنعتی و شروع بیوقفه توسعه در دنیا، کشور ایران دچار فراز و نشیبهای فراوانی بوده است و بنابراین دیگر بهراحتی نمیتوان عقبماندگیها را جبران کرد.
بنابراین به نقل از حضرت استاد باید گفت: (امروز چه باید کرد؟) در مناظرات انتخاباتی ریاست جمهوری چهاردهم آنچه توجه مرا فارغ و فراتر از صحبتهای تبلیغاتی برای رأی گرفتن جلب نمود، تاکید مکرر دکتر پزشکیان بر بهکارگیری اشخاص کارشناس و متخصص در اداره امور کشور بود.
اما وی الزامات و مشخصههای این کار را به وضوح بیان نکرد، تا فقط در سطح شعار و وعده باقی نماند. بسیار نیک است که بگوید چگونه این وعده خود را تبدیل به وعدهای راستین کرده و نهادینه میکند.
معضل اساسی کشور ما اینست که هر دولتی که بر سر کار آمده عموماً حلقههای مدیریتی اطراف خود را مملو از باند، جناح و گروه خویش کرده است.
احیاناً اگر رئیس جمهور هم راضی به آن در موارد اندکی نشده، نتوانسته در برابر فشار اطرافیان و هم مسلکیاناش مقاومت کند.
در مقابل در کشورهای توسعه یافتهای که در آنها بهطور دورهای و منظم انتخابات صورت میگیرد، حداکثر 4 یا 5 حزب شناسنامهدار و دارای برنامه که از لایههای پائینی قدرت شکل گرفتهاند مشارکت کرده و کارشناسان و متخصصین واجد شرایطشان برای اجرای برنامههای ارائه شده به مردم مشخص است و باید برای تداوم حفظ قدرت در انتهای دوره جوابگوی اجرای برنامههای ارائه شده، باشند امری که در ایران بکلی نادیده گرفته میشود.
در کشور ما برای رسیدن به قدرت باید تکیه بر یک جناح، گروه یا دسته نمود که خود متشکل از تعداد زیادی از احزاب بدون برنامه و اعضایی کمتر از انگشتان یک دست هستند و البته پرمدعا که در چنین بزنگاههایی خواهان سهم نداشتهشان از قدرت هستند.
آنها به ظاهر کارشناسانی را برای تصدی پست و مقام معرفی کرده که اغلب فاقد صلاحیت هستند. پزشکیان باید به روشنی تدبیر خود را برای رهایی از این حلقه بسته و مسدود مدیریتی کشور به مردم اعلام نماید و اینکه چگونه قادر به حفظ و حمایت از مدیران برجسته غیر جناحی خواهد بود؟
در این سالها بسیار از فرار مغزها و نخبگان و مهاجرت آنها شنیدهایم و به ظاهر متولیان امر نیز مرثیهها سرودهاند. بیتردید این نیروهای برجسته باید جایگزین بسیاری از افراد که در بدنه کارشناسی کشور جا خشک کردهاند، ولی غیر از رانت و رابطه از داشته دیگری برخوردار نیستند شوند، اما چگونه؟
نگاهی به دایره تنگ متخصصان و مدیران کشور بعد از انقلاب نشان میدهد که چه در جناح اصولگرا و چه در جناح اصلاح طلب دچار تکرار مکررات بیحاصل بودهایم.
پزشکیان باید بگوید که با چه راهکاری قادر به شکستن این تکرار و دور و تسلسل بیهوده شکل گرفته در ارکان ساختاری اداره کشور است؟
دکتر اسلامی ندوشن، پس از کتاب (ایران و تنهائیش) کتابی نوشته به نام (ایران تنها نخواهد ماند)، ایران دوستان بسیاری مشتاقاند که اگر پزشکیان به قولهای خود وفادار بماند، ایران را تنها نگذارید.
دکتر فرشاد قوشچی، روزنامهنگار و دانشیار دانشگاه