سیر ایران بدون مشتری ماند

این روزها تجار سیر حال و روز چندان خوبی ندارند و مشکلات پیش آمده بر سر راه صادرات، آنها را تحت فشار قرار داده است.

اخبار سبز کشاورزی | انبارهای سیرکاران و صادرکنندگان سیر مملو از سیر درجه یک است که به‌دلیل تناژ بالا امکان کشت آنها نیست و همچنین به‌دلیل کیفیت بالای سیر موجود، خلال کردن سیرها صرفه اقتصادی ندارد. آمار صادرات سیر نشان می‌دهد امسال میزان صادرات سیر به‌شدت نزولی شده است و پیش‌بینی صادرکنندگان سیر برای صادرات سیر حداقل همانند سال گذشته غلط از آب درآمده است.

بیشتر بخوانید: تنها ۱۵ درصد سیر تولیدی صادر شد

صادرات سیر ارزآوری برای کشور

سیر محصولی کم آب‌بر است که به‌عنوان یک جایگزین اصلی برای کشت‌های پر آب‌بر در سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی در نظر گرفته شده و با تاکیدات فراوان مسئولان هر سال کشاورزان بیشتری به سوی کشت سیر سوق پیدا می‌کنند.

با این حال مصرف سیر در فرهنگ غذایی مردم ایران چندان جایگاه ویژه‌ای ندارد و علی‌رغم تاکیدات فراوان متخصصان تغذیه و حتی طب سنتی ایرانی اسلامی مصرف سیر در سفره ایرانی محدود است با این حال در دیگر کشورها سیر در صنایع غذایی جایگاه ویژه‌ای دارد و کشورهای بسیاری متقاضی سیر ایران بوده‌اند.

به گزارش خبرنگار ما، آمار صادرات سیر از ایران به دیگر کشورها نشان می‌دهد عراق، پاکستان، افغانستان و ترکیه در سال‌های اخیر بزرگ‌ترین واردکنندگان سیر از ایران بوده‌اند که این امر توانسته است برای کشور ارزآوری خوبی داشته باشد.

با این حال، در سال 1401 صادرات سیر بسیار محدود شده و کشورهای متقاضی به بهانه‌های مختلف واردات سیر ایران را محدود کرده‌اند. این امر به‌دلیل عدم پیش‌بینی و برنامه‌ریزی همه جانبه، موجب زیان گسترده سیرکاران و تجار سیر شده است.

نقطه تاریک صادرات سیر ایران

گفته‌های مسئولان بیانگر حضور سیر چینی به جای سیر ایرانی در بازار سیر کشورهای هدف ازجمله پاکستان و عراق در سال جاری است؛ اما نکته قابل توجه در زمینه صادرات سیر چینی نوع ارسال است که علاوه‌بر بسته‌بندی شکیل و یک دستی به‌دلیل پرتودهی قابلیت کشت ندارد و در صورت ورود چین به بازار کشورها به‌خصوص با بهره‌گیری از دامپینگ احتمال رونق کشت آن محصول توسط کشاورزان آن کشور به دلیل زیان کمرنگ می‌شود.

در مقابل صادرات سیر از ایران به دیگر کشورها هرچند دستاوردهایی مانند ارزآوری و افزایش درآمد را برای کشور به‌دنبال داشته است؛ اما به‌دلیل نوع ارسال سیر ایران در اصل بذر سیر صادرات می‌شد.

بعد از حداقل 20 سال مطالعه بر روی شناسایی ژنوتیپ سیر ایران و به‌خصوص سیر همدان که دارای کیفیت بالایی است هنوز ژنوتیپ این سیر مورد شناسایی قرار نگرفته است و با توجه به اینکه سیر با قابلیت بهره‌گیری به عنوان بذر صادر می‌شود قابلیت کشت داشته و در صورت تعجیل و هوشمندی هر کشوری، مبنی‌بر شناسایی ژنوتیپ سیر، امکان ثبت آن برای کشور دیگری وجود دارد.

در حالی صادرات سیر ایران با قابلیت بهره‌گیری به‌عنوان بذر در سنوات گذشته به دیگر کشورها انجام شده و مسئولان از ارائه عملکرد راضی بودند که شنیده می‌شود سیر صادراتی به‌عنوان بذر مورد استفاده قرار گرفته و یکی از دلایل عدم استقبال از واردات سیر ایران کشت این محصول در کشورهایی است که سال‌های قبل هدف صادرات بوده‌اند.

ایران بازنده بازاریابی در منطقه

معاون سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در خصوص دلایل کاهش صادرات سیر کشور گفته است: صادرات سیر در مقایسه با سال گذشته کاهش داشته و دلیل آن بیشتر جنگ روسیه و اوکراین است؛ چراکه روسیه بازار هدف محصول سیر بوده؛ همچنین انجام قراردادهای تجاری گسترده چین و پاکستان و واردات سیر چینی همچنین ورود حجم بسیار زیاد سیر از کشور چین به کشورهای همسایه به خصوص عراق با قیمت پایین‌تر از سیر تولیدی ایران است.

به گفته این مقام مسئول، اعمال تعرفه بالای کشور ترکیه برای واردات سیر ایران از یک‌سو و بالا بودن هزینه تولید سیر درجه یک در داخل کشور و مقرون به صرفه نبودن قیمت تمام شده سیر بسته‌بندی شده با قیمت جهانی و بازارهای هدف صادراتی از سویی دیگر، ازجمله دلایل کاهش صادرات سیر است.

بر این اساس، پنل واردات سیر از دیگر کشورها برای سال‌جاری به‌گونه‌ای دیگر چیده شده بوده؛ درحالی‌که سیرکاران و صادرکنندگان سیر از آن اطلاع نداشته‌اند.

بازاریابی خارجی و حفظ کشورهای هدف صادراتی امری پیچیده است و محیط بازار دائما در حال تغییر و تحول بوده و نیازمند رصد همه جانبه است؛ بنابراین نمی‌توان یک بازار هدف را بدون نظارت دقیق بازاری مطمئن متصور شد که همه ساله میزبان بی‌چون و چرای صادرکنندگان ایرانی باشد.

البته نمی‌توان سرمایه گذاران سیر را در واگذاری بازارهای هدف اثرگذار دانست، بلکه دولت و به‌خصوص وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت بایست با پایش بازارهای هدف صادراتی برنامه‌ای مدون برای حفظ بازارهای هدف تجار ایرانی داشته باشند، همانند کشور چین که با عقد قرارداد موفق به محدودسازی بازار سیر ایران شده و موجبات زیان گسترده سیرکاران ایرانی را فراهم آورده است.