جایگاه صنایع غذایی در اقتصاد کشور

صنایع غذایی از جمله صنایع کلیدی و مهم محسوب می‌شود که به‌دلیل ارزش افزوده بالا، اشتغال‌زایی گسترده و توسعه فعالیت‌های کشاورزی، نقش مؤثری در اقتصاد ایران ایفا می‌کند.

آمار و ارقام صنعت غذا در ایران 

- تعداد واحدهای صنعتی فعال: ۸۳۰۰ واحد 

- حجم اشتغال‌زایی: ۳۶۱ هزار نفر 

- میزان تولید سالانه: ۴۰ میلیون تن فرآورده‌های غذایی 

- سهم از تولید ناخالص داخلی: ۳.۷ درصد 

- سهم از اشتغال صنعتی کشور: ۱۸ درصد 

- سهم از ارزش افزوده بخش صنعت: ۱۱ درصد  

وضعیت صادرات صنایع غذایی 

در سال ۲۰۲۳، ارزش صادرات صنایع غذایی در جهان به ۷۰۰ میلیارد دلار رسید، درحالی‌که سهم ایران از این بازار تنها ۳ درصد بوده است.

چالش‌های پیش‌روی توسعه صنعت غذا 

با وجود ظرفیت‌های بالا، موانع متعددی بر سر راه توسعه صادرات و رشد صنایع غذایی وجود دارد؛ از جمله نوسانات نرخ ارز، افزایش قیمت تمام‌شده تولید، رشد قیمت نهاده‌های تولید، دخالت دولت در قیمت‌گذاری محصولات، بروکراسی اداری پیچیده در دستگاه‌های اجرایی، عدم شناسنامه‌دار بودن بخش عمده محصولات کشاورزی، باقی‌ماندن سموم در برخی محصولات، تأثیر تحریم‌ها بر تجارت خارجی، کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی و  بالا بودن هزینه‌های حمل‌ونقل.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت غذا 

صنایع غذایی به‌دلیل نیاز همیشگی بازار داخلی و ظرفیت بالای صادراتی، بستری ایده‌آل برای سرمایه‌گذاری است.

مهم‌ترین فرصت‌های این صنعت عبارتند از رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای غذای سالم، پتانسیل بالای صادرات به بازارهای جهانی، امکان توسعه کشاورزی پایدار و افزایش بهره‌وری، کاهش وابستگی به واردات مواد غذایی و ایجاد اشتغال پایدار، به‌ویژه در مناطق روستایی.

نقش دولت در توسعه صنعت غذا 

عباس گودرزی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، در گفت‌وگو با ایرنا تأکید کرد: شهرستان‌های بسیاری در کشور به‌دلیل برخورداری از خاک حاصلخیز و منابع آبی مناسب، ظرفیت بالایی در حوزه کشاورزی و دامپروری دارند. سرمایه‌گذاری در این بخش می‌تواند امنیت غذایی را تضمین کند، وابستگی به واردات را کاهش دهد و فرصت‌های شغلی پایدار ایجاد نماید».

وی همچنین افزود: در شرایطی که مردم انگیزه یا توان سرمایه‌گذاری ندارند، دولت باید به‌عنوان جایگزین (و نه رقیب) وارد میدان شود. دولت چهاردهم با عزم ملی می‌تواند در چهار سال آینده سرمایه‌گذاری‌های لازم را انجام دهد و نقش بی‌بدیلی در توسعه اقتصادی کشور ایفا کند».

صنعت غذا، موتور محرک اقتصاد 

با رفع چالش‌های موجود و سرمایه‌گذاری هدفمند در صنایع غذایی، این بخش می‌تواند به موتور محرک اقتصاد ایران تبدیل شود. توسعه صادرات، افزایش کیفیت محصولات و حمایت از تولیدکنندگان، راه‌حل‌های کلیدی برای تحقق این هدف هستند.