خاورمیانه بدون تور؛
روایت چمدان‌های بسته نشده در سایه جنگ دوازده روزه ایران و اسرائیل
جنگ دوازده روزه ایران و اسرائیل چه تاثیری بر گردشگری خاورمیانه گذاشت؟ آیا صنعت توریسم قربانی این تنش‌ها شده است؟
آژیر قرمز گردشگری در خاورمیانه به صدا درآمد! آیا جنگ دوازده روزه ایران و اسرائیل آخرین میخ را بر تابوت صنعت توریسم کوبید؟ چمدان‌هایی که بسته نمی‌شوند و رویاهایی که خاکستر شدند.
اخبار سبز کشاورزی؛ جنگ دوازده روزه ایران و اسرائیل؛ نامی که لرزه بر اندام صنعت گردشگری انداخت. نخستین قربانی این نبرد نه در میدان جنگ، بلکه در آمارهای تکان‌دهنده لغو تورها، صندلی‌های خالی هواپیماها و سکوت غم‌انگیز بازارهای سنتی خود را نشان داد.
این جنگ، بی‌صدا، صدها هزار شغل و میلیاردها دلار درآمد را به محاق فراموشی سپرد. گزارش‌های رسمی حکایت از آن دارند که حدود 50 کشور جهان، از جمله قدرت‌های اقتصادی و توریستی، تورهای گردشگری به ایران و کشورهای همسایه را لغو کرده‌اند. اما این تنها نوک کوه یخی از فاجعه‌ای بزرگ‌تر است.
هویت فرهنگی در سایه تهدید؛ وقتی جنگ دوازده روزه تصویر ایران را مخدوش می‌کند
یکی از آسیب‌های پنهان جنگ، تخریب تصویر ملی یک کشور است. ایران، با صرف سال‌ها تلاش برای معرفی چهره‌ای فرهنگی، تاریخی و مهمان‌نواز از خود، بار دیگر با واژه‌هایی چون خطر، ناامنی و منطقه ممنوعه در رسانه‌های غربی گره خورد. درحالی‌که واقعیت ایران، میراثی هزارساله، تنوع فرهنگی بی‌نظیر و مردمانی خونگرم است که اکنون در پس غبار جنگ پنهان شده‌اند.
از امید به رونق تا هشدار قرمز؛ جنگ دوازده روزه چگونه آرزوهای گردشگری ایران را بر باد داد؟
تنها یک سال پیش، ایران با جذب بیش از 7.3 میلیون گردشگر خارجی، نوید بازگشت به دوران طلایی گردشگری را می‌داد. شهرهایی چون اصفهان، شیراز و یزد با جاذبه‌های تاریخی و طبیعی خود، آماده میزبانی از گردشگران بودند. اما جنگ دوازده روزه ایران و اسرائیل، ورق را برگرداند. هشدارهای امنیتی سفارتخانه‌ها، شرکت‌های بیمه و اپراتورهای توریستی، زنجیروار از راه رسیدند. راهنماهای گردشگری بیکار شدند، اقامتگاه‌های بوم‌گردی خالی شدند و حتی پروازهای داخلی نیز با کاهش تقاضا مواجه شدند.
گردشگری؛ قربانی فراموش‌شده جنگ‌ها
تاریخ نشان داده که جنگ‌ها چگونه می‌توانند یک صنعت پویا را نابود کنند. سوریه و اوکراین، نمونه‌های تلخی هستند که شهرهایشان از نقشه‌های گردشگری و حتی جغرافیایی حذف شدند. ایران نیز اکنون در معرض این خطر قرار دارد. آیا جنگ دوازده روزه ایران را نیز به سرنوشت مشابهی دچار خواهد کرد؟
ترکیه؛ همسایه بحران
ترکیه اگرچه درگیر مستقیم جنگ نیست، اما از پیامدهای روانی و اقتصادی آن در امان نخواهد بود. ذهنیت گردشگران، خاورمیانه را به‌عنوان یک کلیت ناامن در نظر می‌گیرد. لغو تورهای اروپایی به استانبول و کاهش رزروهای تابستانی، هشداری جدی برای صنعت گردشگری ترکیه است.
اسرائیل؛ سقوط ۵ میلیارد دلاری
در آن سوی میدان، اسرائیل نیز با خسارات سنگینی مواجه شده است. وزارت گردشگری این رژیم، از کاهش ۵ میلیارد دلاری درآمد ارزی در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ خبر داده است. تلاش‌های سال‌های اخیر برای معرفی چهره‌ای مدرن و لیبرال از اسرائیل، با تصاویر جنگ و بمباران، بی‌اثر شده است.
گرانی انرژی؛ دشمن جدید گردشگری؛ چگونه جنگ دوازده روزه هزینه‌های سفر را افزایش می‌دهد؟
افزایش قیمت جهانی نفت، یکی از پیامدهای غیرمستقیم جنگ است که به‌طور مستقیم بر صنعت گردشگری تأثیر می‌گذارد. افزایش هزینه‌های پرواز و اقامت، سفر را برای گردشگران دشوارتر کرده و رقابت منطقه‌ای را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
کاهش سرمایه‌گذاری؛ رکود در راه است؟
جنگ، ریسک سیاسی منطقه را افزایش داده و سرمایه‌گذاران را از خاورمیانه دور می‌کند. تعلیق پروژه‌های توریستی در کشورهای منطقه، هشداری جدی برای آینده گردشگری است. ایران که پیش از این نیز با موانعی چون تحریم و بی‌ثباتی سیاسی مواجه بود، با چالش‌های جدیدی روبرو خواهد شد.
سه گام برای بازسازی گردشگری پس از جنگ؛ چگونه می‌توان صنعت توریسم را احیا کرد؟
تجربه کشورهایی چون ویتنام و رواندا نشان می‌دهد که بازسازی گردشگری پس از جنگ، امری ممکن است. ایجاد امنیت روانی و فیزیکی، بازسازی زیرساخت‌ها با رویکرد پایدار و استفاده از رسانه‌های بین‌المللی، سه گام حیاتی برای احیای صنعت گردشگری هستند.
نتیجه‌گیری:
جنگ دوازده روزه شاید کوتاه باشد، اما آثار آن بر گردشگری سال‌ها باقی خواهد ماند. نوبت آن است که در کنار خبرهای سیاسی و جنگ، صدای خاموش گردشگری نیز شنیده شود. صنعتی که در آرامش، امنیت و توسعه پایدار منطقه، نقشی بی‌بدیل دارد.
