قیمت برنج: وعده کاهش عملی نشد؛ سفره‌ها همچنان خالی!

چند ماهی از وعده‌های پرطمطراق وزیر جهاد کشاورزی برای متعادل کردن بازار برنج گذشت، اما گویی چرخ بازار همچنان بر پاشنه افزایش قیمت می‌چرخد و سفره‌های مردم روز به روز از این محصول استراتژیک خالی‌تر می‌شود.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ با وجود ادعای کاهش قیمت در بنکداری‌ها به دلیل ورود برنج نو، واقعیت بازار چیز دیگری می‌گوید؛ آیا واقعاً قیمت برنج کاهشی شده است؟

بیشتر بخوانید: گم شدن یک میلیون تن برنج؛ ماجرا از کجا شروع شد؟

 بازار برنج: از وعده تا واقعیت تلخ

هرچند مسئولان از آغاز برداشت برنج نو و کاهش قیمت در بنکداری‌ها خبر می‌دهند، اما مشاهدات میدانی و قیمت‌ها در بازار خرده‌فروشی حکایت از روندی متفاوت دارد.

قیمت برنج، که در ماه‌های اخیر روند صعودی بی‌وقفه‌ای داشته، با وجود برخورد با محتکران، همچنان از کنترل خارج است. این وضعیت، خانواده‌های ایرانی را در تنگنا قرار داده و قدرت خرید آن‌ها را بیش از پیش کاهش داده است.

دلایل گرانی برنج: زنجیره‌ای از مشکلات

کارشناسان و فعالان بازار، عوامل متعددی را در گرانی سرسام‌آور برنج دخیل می‌دانند:

• خشکسالی و کمبود بارش: سال‌های اخیر شاهد کاهش چشمگیر بارش‌ها بوده‌ایم که مستقیماً بر تولید و عرضه برنج تأثیر گذاشته است.
• افزایش هزینه‌های تولید: قیمت کود و سموم شیمیایی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافته که مستقیماً هزینه تولید را بالا می‌برد.
• نوسانات نرخ ارز: افزایش قیمت ارز، واردات و هزینه‌های تولید را تحت تأثیر قرار داده است.
• گران‌فروشی و احتکار: برخی بنکداران و واسطه‌ها با احتکار و عرضه قطره‌چکانی، قیمت‌ها را به صورت مصنوعی بالا نگه می‌دارند.

آیا قیمت برنج واقعاً کاهش یافته است؟

محمد فرهادی، عضو هیئت مدیره اتحادیه بنکداران مواد غذایی، مدعی است که قیمت برنج ایرانی در مردادماه امسال، پس از برداشت محصول نو، از حدود ۳۰۰ هزار تومان برای هر کیلو به ۲۱۰ تا ۲۲۰ هزار تومان کاهش یافته است. این رقم، ۳۰ تا ۳۵ درصد کمتر از قیمت برنج کهنه سال گذشته است.

اما رصد قیمت‌ها در فروشگاه‌های آنلاین و بازارهای محلی، این ادعا را تأیید نمی‌کند. برای مثال، برنج کشت دوم مهمان‌نواز همچنان با قیمت ۲۹۹ هزار تومان عرضه می‌شود و تفاوتی نسبت به روزهای قبل نداشته است. برنج هاشمی نیز با قیمت ۲۹۵ هزار تومان، شکاف قیمتی محسوسی را نسبت به ابتدای فصل برداشت نشان نمی‌دهد.

زنجیره توزیع؛ از مبدأ تا سفره مصرف‌کننده

یکی از دلایلی که کاهش قیمت در مبدأ، به سفره مصرف‌کننده نمی‌رسد، زنجیره طولانی توزیع است. هر مرحله شامل حمل و نقل، انبارداری و سود واسطه‌ها، به قیمت نهایی اضافه می‌شود.

علاوه بر این، نرخ تورم بالا و افزایش هزینه‌های جانبی تولید و حمل و نقل، حتی اگر قیمت برنج نو در مبدأ کاهش یابد، مانع از انتقال این کاهش به بازار خرده‌فروشی می‌شود.

سودجویان و نظارت؛ حلقه‌های مفقوده بازار

به نظر می‌رسد سودجویان و محتکران همچنان در بازار فعالند و با کنترل عرضه، قیمت‌ها را در سطحی بالا نگه می‌دارند. ضعف نظارت بر این زنجیره توزیع نیز به هر واسطه اجازه می‌دهد سود خود را افزایش داده و قیمت‌ها را از حد منطقی دور کند. با وجود اینکه وزیر جهاد کشاورزی از کشف برنج‌های احتکاری و وعده کاهش قیمت خبر داده بود، این وعده هنوز به طور کامل محقق نشده است.

 راهکار چیست؟ فراتر از یک وعده کاهش قیمت

گرچه کاهش عرضه در بنکداری‌ها و ورود محصول جدید، نشانه‌های خوبی است، اما این کاهش قیمت باید به صورت واقعی و سریع به دست مصرف‌کننده برسد. مشکل قیمت برنج، ریشه‌ای عمیق‌تر از احتکار دارد و مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی و مدیریتی در آن دخیل هستند. برای حل این معضل، نیازمند یک برنامه جامع و بلندمدت هستیم که شامل:

• کنترل تورم
• حمایت واقعی از کشاورزان
• نظارت دقیق و مستمر بر کل زنجیره توزیع

بدون این رویکرد چندوجهی، وعده کاهش قیمت برنج همچنان در هاله‌ای از ابهام باقی خواهد ماند و سفره‌های مردم، رنگ برنج تازه را کمتر به خود خواهد دید.