گیلان، پنهان پشت کوهی از زباله‌ها

انباشت زباله در گیلان با توجه به تولید روزانه حدود ۲ هزار و ۱۰۰ تن زباله و عدم بهره‌برداری از نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت، همچنان این استان را رنج می‌دهد.

به گزارش مزرعه سبز به نقل از ایرنا، انباشت زباله در سالیان اخیر به معضل بزرگی برای گیلان تبدیل شده که همواره مسئولان سعی در حل این مشکل دارند؛ اما این بحران در این استان و به خصوص در رشت با توجه به محیط زیست شکننده و حساس آن، همچنان پابرجاست.

همچنین پروژه تولید پسماند به عنوان باقیمانده کالای مصرفی، امری اجتناب ناپذیر در زندگی امروزی است که در کنار بی‌توجهی به محیط‌زیست و مسئولیت های مدنی، تاکنون نتیجه‌ای جز رهاسازی و انباشت زباله در دامان طبیعت نداشته است.

با توجه به اینکه استان گیلان در شمال ایران با مواهب و نعمت‌های زیبای خدادادی نظیر دریا، جنگل و مناطق و مناظر کوهپایه‌ای و جلگه‌ای، از دیرباز به عنوان یکی از مقاصد مهم گردشگران و مسافران داخلی و خارجی شناخته شده است، شکل گیری کوهی از زباله همچون سراوان چهره‌ای دردناک بر گردشگری این استان گذاشته است.

هم اینک بر اساس آمارهای ارایه شده، روزانه نزدیک به ۲ هزار و یکصد تُن زباله در مناطق شهری و روستایی گیلان تولید می شود و در این میان بیشترین تولید زباله در روز، مربوط به کلانشهر رشت است.

منطقه سراوان در ۱۷ کیلومتری رشت با محیطی جنگلی، میزبان دپو و دفن زباله رشت و چند شهرستان دیگر است که مردم این خطه و سایر مردم گیلان امبودارند که با راه اندازی و تکمیل قازهای شرکت کودالی و همچنین بهره برداری از سایت زباله سوز ۶۰۰ تنی رشتف این معضل برای همیشه برطرف شود.

هم اینک حدود ۲ هزار و ۱۰۰ تن زباله روزانه در گیلان تولید می‌شود که از این مقدار ، حدود یکهزار و ۱۰۰ تن مربوط به مرکز استان است که با راه اندازی نیروگاه زباله سوز رشت و همچنین بهره‌برداری از فازهای یک و ۲ شرکت کودآلی بخش قابل توجهی از معضل پسماند استان برطرف می‌شود که البته سالهاست این راه حل با مشکلات و موانع متعدد بر زمین مانده است.

نیروگاه زباله سوز رشت راه‌حل گرفتار در بن‌بست

ساخت نیروگاه زباله سوز همواره به عنوان یکی از مهم ترین راه حل های بلند مدت مدیریت زباله در دنیا شناخته می شود که علاوه بر حل مشکل زباله می تواند به عنوان منبعی برای ایجاد ارزش افزوده از پسماند باشد. رشت نیز چندی سالی است که با پروژه ساخت نیروگاه زباله سوز آشنایی دارد.

نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت که قرارداد احداث آن در سال ۱۳۹۲ توسط شهرداری رشت منعقد شد، تاکنون کمتر از ۲۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و این درحالی است که در این نیروگاه، قابلیت تولید ۳۸ هزار مگاوات برق در سال نیز پیش بینی شده است.

کل اعتبار پیش بینی شده برای احداث نیروگاه زباله سوز در قرارداد سال ۱۳۹۲ ، حدود ۴۰ میلیون دلار بوده که شهرداری رشت ابتدا باید ۲۵ درصد پیش پرداخت برای خرید تجهیزات تزریق می‌کرد و با وجود اینکه قرارداد ساخت این نیروگاه از سال ۹۲ منعقد شده بود اما به دلیل بعضی از مشکلات همچون معرض های محلی ، کار ساخت آن متوقف شده بود اما از سال گذشته ، فعالیت اجرایی آن آغاز شد.

پرواز خوشبینانه نیروگاه زباله سوز رشت تا سه سال دیگر

مدیرعامل سازمان پسماند گیلان به وضعیت تکمیل نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت نیز اشاره و اظهار کرد: بر اساس جدول زمان بندی شده در صورتی که اعتبار این پروژه که بزرگترین پروژه گیلان نیز بشمار می‌رود، اگر به موقع تامین شود، حداکثر تا حدود سه سال آینده این پروژه به طور کامل به بهره‌برداری خواهد رسید.

سیدمحمد اجاقزاده محمدی به دلایل تاخیر طی چند سال اخیر برای راه اندازی این نیروگاه نیز اشاره و بیان کرد: عقد قرارداد و مجوز احداث نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت در کنار پنج نیروگاه دیگر کشور گرفته شد که یکی از دلایل تاخیر در احداث این نیروگاه، گرفتن مجوزهای زیست محیطی بود که این امر اواخر سال ۹۶ انجام شد.

وی ادامه داد: از سال ۹۸ تاکنون نیز اعتبارات مناسبی در بخش پسماند برای گیلان در نظر گرفته شد زیرا از مجموع اعتبار تخصیصی برای مدیریت پسماند هفت استان شمال کشور، نزدیک به ۴۵ درصد آن فقط به استان گیلان اختصاص یافت که البته این رقم نیز، یک سوم اعتبارات موردنظر ما بود.

۸ سال چشم انتظاری و فقط ۱۵ درصد پیشرفت

مدیرعامل سازمان پسماند گیلان تصریح کرد: با این وجود نیازمندی ما در بخش بودجه زیاد است زیرا پروژه‌های مهم و زیادی داریم و اگر منابع تامین شود و از سوی دیگر مدیریت صحیح لحاظ شود، تکمیل و راه اندازی پروژه‌ها شتاب بیشتری خواهند گرفت.

بشری خاطرنشان کرد: یکی از دلایل مهم عدم پیشرفت متناسب پروژه‌های مهمی همچون نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت، راهبری و مدیریت نادرست بود که علاوه بر مشکلات مالی، صدمات زیادی را به این پروژه وارد کرد چون سه سال طول کشید تا این پروژه در پیچ و خم مشکلات، مجوز دریافت کند.

وی به آخرین میزان پیشرفت فیزیکی این نیروگاه نیر اشاره و بیان کرد: این پروژه هم اینک حدود ۱۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد که البته سوله بزرگ آن حدود ۷۰ الی ۷۵ درصد پیشرفت دارد اما این سوله نزدیک به ۲۰ درصد از ظرفیت این نیروگاه را پوشش می‌دهد و همانطور که ذکر شد در خصوص تامین اعتبارات مناسب، این پروژه بزرگ ملی تا سه سال آینده به طور کامل به بهره‌برداری خواهد رسید.

تعطیلی سایت سراوان با راه اندازی نیروگاه زباله سوز رشت

مدیرعامل شرکت کودآلی گیلان نیز در خصوص راه اندازی نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز رشت اظهار کرد: با راه اندازی این نیروگاه و همچنین به بهره برداری رسیدن ۲ پروژه افزایش ظرفیت تبدیل زباله به کود آلی، مکان دفن زباله در سراوان تعطیل خواهد شد.

سعید بشری افزود: با وجود اینکه ظرفیت نیروگاه زباله سوز رشت ۶۰۰ تن است و همچنین به بهره برداری رسیدن فاز دوم تولید زباله به کود آلی ، به طور کلی منطقه دفن زباله سراوان تعطیل خواهد شد و این مشکل برای همیشه ریشه کن می‌شود.

وی ادامه داد: نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت هم زباله تر و هم "ریجکت" را می سوزاند و کار تفکیک و شیرابه زباله ها گرفته می شودتا به سفره های زیرزمینی نیز آسیب وارد نمی شود و زباله ها به کود ، مواد بازیافت تولید و مابقی نیز به برق تبدیل می شوند.

مدیرعامل شرکت کود آلی گیلان افزود: این پروژه در ۲ بخش ساختمان ها و تجهیزات در حال احداث و ساخت می باشد که هم اینک بزرگترین سالن آن حدود ۷۰ درصد پیشرفت دارد البته این نیروگاه چند سالن دیگر نیز نیاز دارد.

بشری بیان کرد: برای راه اندازی این نیروگاه بودجه زیادی نیاز است و با این وجود مرحله به مرحله باید به این پروژه ملی بودجه تزریق شود تا مراحل راه اندازی آن تکمیل شود و امسال نیز ۱۸۷ میلیارد تومان برای پروژه‌های پسماند گیلان بودجه اختصاص یافته که از این مقدار، حدود یکصد میلیارد تومان برای تکمیل نیروگاه زباله سوز رشت اختصاص یافته است.

وی اضافه کرد: البته اگر بودجه موردنظر به موقع تزریق شود پیش بینی این است که این نیروگاه، ۲ الی سه سال دیگر به بهره برداری برسد چون تکمیل و راه اندازی این نیروگاه بزرگ در شهرداری تصمیم‌گیری می‌شود.

مدیرعامل شرکت کودآلی گیلان به مراحل راه اندازی فاز یک و فاز ۲ این شرکت اشاره کرد و گفت: فاز اول این شرکت راه اندازی شده و فاز دوم آن نیز که سال گذشته طعمه حریق شده بود، مراحل نهایی خود را سپری و طی چند روز آینده به بهره برداری خواهد رسید.

بشری در ادامه گفت: هر فاز ظرفیت ۲۵۰ تن دارد که البته در یک فرآیندی زباله‌ها جداسازی می‌شوند و مواد آلی آن همانند برنج ، پوست پیاز و سیب زمینی و اینگونه مواد تبدیل به کودآلی می‌شوند.

وی افزود: همچنین مواد بازیافتی نیز همانند لاک ، آلومینبوم، پلاستیک و سایر موارد نیز از زباله جداسازی شده و این مواد بازیافتی به فروش می‌رسد که امید است با راه اندزی فاز دوم این شرکت و همچنین به بهره برداری رسیدن نیروگاه ۶۰۰ تنی زباله سوز سراوان رشت، معضل زباله در این استان برطرف و به حداقل کاهش یابد.

وی خاطرنشان کرد: البته با توجه به شرایط موجود، پیش‌بینی می‌شود که تا اواسط سال ۱۴۰۲ این طرح به طور کلی تکمیل و راه اندازی شود که در این بخش نیز، زباله های غیربازیافت سوزانده و از حرارت سوزاندن این زباله ها، برق تولید می شود که البته این در شرایطی است که اعتبارت این طرح به موقع اختصاص یابد.

تغییر موضع مدیران شهری رشت؛ صفحه جدید داستان زباله سوز

به طور حتم راه اندازی نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت می‌تواند نقش بسزا و تاثیرگذاری در کاهش زباله در مرکز گیلان داشته باشد اما راه اندازی این نیروگاه زباله سوز حداقل چند سال زمان می برد زیرا این طرح نیازمند بودجه ملی است و بیش از آن نیازمند مسئولیت پذیری متولیان شهری و استانی است تا با وحدت رویه و پیگیری مجدانه پروژه زباله سوز مرکز استان از بن بست خارج شود.

اما اخیراً شاهد صفحه جدیدی از داستان زباله سوز رشت هستیم به طوری که متولیانی که تا دیروز پاسخگوی مسائل پیرامون این پروژه بودند خود را نامطلع عنوان کرده و یا پیگیری اینموضوع را در حیطه کاری دیگران می دانند. به طور مثال عضو و رئیس کمیسیون بهداشت ، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر رشت که اوایل مهر ماه سال جاری اعلام کرده بود وضعیت زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت را مشخص و آذر ماه امسال پیمانکار باید زمان به بهره‌برداری رسیدن آن را اعلام کنند، اینبار از مصاحبه در خصوص آخرین وضعیت این نیروگاه خودداری کرد.

سیدحسین رضویان عضو شورای ششم شهر رشت در مصاحبه مهر ماه امسال که قاطعانه اعلام کرده بود " تکلیف زباله سوز رشت باید برای همیشه مشخص شود "، گفت: تعیین تکلیف زباله سوز رشت برای برون رفت از معضل چندین دهه‌ای سایت دپوی زباله سراوان یکی از دغدغه های مهم شورا است و اکنون در اولویت قرار دارد.

اما با تماس مجدد در خصوص آخرین عملکرد شورا و آخرین وضعیت نیروگاه زباله سوز ۶۰۰ تنی رشت، رئیس کمیسون بهداشت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر رشت از پاسخگویی خودداری کرد و اعلام کرد شورا نهاد اجرایی نیست و در اینباره با شهردار، مدیرعامل سازمان پسماند و مدیرعامل شرکت کودآلی مصاحبه کنید.

این در حالی است که وی پیشتر تاکید کرده بود که حل مشکل سایت دپوی زباله سراوان و همچنین اتمام پروژه زباله سوز رشت از اولویت های شورای ششم است.

به هرحال مردم استان گیلان انتظار دارند که همه مسئولان در پست‌های خود به وظایف خود به خوبی عمل کرده و این عملکرد نیز اطلاع‌رسانی شود تا مردم از نحوه عملکرد منتخبان خود در پست‌های مختلف آگاه شوند و به طور حتم تنها خواسته به حق مردم این است که مسئولان دیگر انجام کارهای محوله را به یکدیگر پاس و همچنین از پاسخگویی طفره نروند.