آیا نان هم از سفره کارگران حذف می‌شود؟
افزایش قیمت نان؛ حقوق یک ماه برای چند قرص!
با افزایش قیمت نان و نگرانی‌های عمیق کارگران از حذف این قوت غالب از سفره‌هایشان، آینده معیشت خانواده‌های ایرانی در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته است.
آیا می‌دانستید با افزایش قیمت نان، یک خانواده سه نفره کارگری، اگر فقط روزی یک قرص نان بربری برای هر نفر مصرف کند، باید بیش از یک سوم درآمد ماهیانه خود را فقط و فقط برای خرید نان کنار بگذارد؟ با اعلام قیمت هر قرص نان بربری در پایتخت به ۴۶ هزار تومان، محاسبات هولناک‌تر می‌شوند.
اخبار سبز کشاورزی؛ یک خانواده سه نفره، حتی با مصرف نیم قرص نان در روز برای هر نفر، باید حدود ۲ میلیون و ۷۰ هزار تومان از حقوق خود را به نان اختصاص دهد. اگر مصرف به یک قرص کامل برسد، این رقم سرسام‌آور به ۴ میلیون و ۱۴۰ هزار تومان می‌رسد! این در حالی است که حداقل حقوق اداره کار برای سال ۱۴۰۴ با افزایش ۲۹ درصدی، تنها حدود ۱۲ میلیون تومان تعیین شده است. آیا این تناسب، قابل قبول است؟
بیشتر بخوانید: قیمت نان در ایران؛ چرا نرخ‌ها دچار نوسان و سردرگمی شده است؟
از زبان کارگران: «دیگر چه چیزی برای خوردن باقی می‌ماند؟»
“من کارگر روزمزد هستم. کار باشد من هم حقوق می‌گیرم. نباشد هم خیر. حالا باید نگران خرید نان باشم.” این جملات پر از درد، از زبان “عباس”، کارگر یکی از کارگاه‌های چوب در دروازه شمیران تهران شنیده می‌شود. عباس، پدر دو فرزند ۶ و ۸ ساله است که همسرش نیز با سبزی پاک کردن، در تأمین معاش خانواده سهیم است.
او با حسرت می‌گوید: “چند سال است که خرید گوشت و مرغ را مرتب انجام نمی‌دهم. بعد از گرانی آن‌ها نوبت به حبوبات رسید. سه ماه قبل رفته بودم لوبیا چیتی بخرم و عدس. هر دو آنقدر گران شده بود که پشیمان شدم. برای آدمی مثل من، همه چیز گران است. حالا نان هم گران است. خب بگویند ما کارگران باید گرسنه بمانیم.”
“اسماعیل” که با معلولیت پا، در یک کارگاه ساختمانی به عنوان آبدارچی مشغول به کار است، با حقوق ۱۲ میلیون تومانی خود، نگران آینده است.
او می‌گوید: “غذای ما در خانه نان است. برنج برای عید و مهمانی است. حالا نان را هم خیلی گران کرده‌اند. نمی‌دانم دولت مگر از حقوق کارگران بی‌خبر است که این اقدام‌ها را انجام می‌دهد؟” این سوال، نه تنها دغدغه اسماعیل، بلکه صدای میلیون‌ها کارگر ایرانی است.
او با اشاره به زندگی همسایه‌اش که بار معاش ۶ نفر را به دوش می‌کشد، می‌افزاید: “هیچ‌کس روی سفره کس دیگر نشسته نیست تا بداند چه می‌خورد و چطور زندگی می‌کند. اما مشخص است که حقوق یک کارگر برای اداره ۶ نفر آدم کفاف نمی‌دهد. حالا بیا به این آدم بگو نانت را هم با دوبرابر قیمت بخر. انصاف نیست. خدا را خوش نمی‌آید.”
افزایش قیمت نان؛ چرا نانواها هم راضی نیستند؟
در حالی که کارگران از افزایش قیمت نان گلایه‌مندند، نانواها نیز از این وضعیت ناراضی‌اند. “محمد”، نانوایی در حوالی میدان فردوسی، معتقد است: “دولت آنقدر نانوا را در پیچ‌و‌تاب مشکلات قرار داده که این افزایش قیمت‌ها دردی از او دوا نمی‌کند.”
او به مشکلاتی نظیر دیر رسیدن آرد، عدم پرداخت به‌موقع یارانه‌ها، قطعی مکرر برق و نقص در سامانه جامع خرید آرد اشاره می‌کند. با وجود اعلام رسمی افزایش قیمت نان، نانواها معتقدند این افزایش، متناسب با نرخ تورم و هزینه‌های آن‌ها نیست. “
امیر کرملو”، سخنگوی اتحادیه نانوایان سنتی تهران، اعلام کرده که قیمت نان بربری ساده با ۳۱ درصد افزایش به ۴۶۰۰ تومان و تافتون با ۵۲ درصد افزایش به ۲۰۰۰ تومان رسیده است. نانواها می‌گویند نرخ جدید باید حداقل ۵۲ درصد رشد می‌داشت تا مشکلات آن‌ها تا حدودی حل شود.
سهمیه نان؛ آینده مبهم نانوایی‌ها
نگرانی نانواها تنها به هزینه‌ها محدود نمی‌شود. “عباس”، نانوایی در محله گمرک تهران، که محله‌ای پرجمعیت با خانواده‌های پر عائله است، پیش‌بینی می‌کند: “مردم نمی‌توانند نانِ اینقدر گران را بخرند. این یک واقعیت است. وقتی قدرت خرید نان و میزان آن پایین بیاید، دولت سهمیه ما را هم کسر می‌کند. بنابراین افزایش درآمدی برای ما وجود ندارد.” این چرخه معیوب، هم کارگر را در تنگنا قرار می‌دهد و هم نانوا را.
راه حل کجاست؟ اصلاح نظام یارانه‌ای نان
“جبار صیام”، کارشناس آرد و نان، معتقد است: “نظام توزیع آرد و نان در کشور دچار ایرادات فراوانی است و مشکلاتش فقط محدود به افزایش قیمت نان نیست.” او به عدم تناسب افزایش حداقل دستمزد کارگری (۲۹ درصد) با افزایش قیمت کالاهای خوراکی (۵۰ درصد) اشاره می‌کند که منجر به نارضایتی عمومی شده است.
او تأکید می‌کند که با وجود واقعی نبودن قیمت نان و مشکلاتی که از این بابت ایجاد شده، تحمیل فشار یکباره بر مردم، راه حل نیست. این کارشناس با اشاره به اینکه قشر متمول که مشکل مالی ندارد، کمترین مصرف نان را دارد، می‌گوید: “من به عنوان یک کارشناس به هیچ عنوان نمی‌گویم نانوا باید قربانی شود. اما می‌دانم صرف افزایش قیمت نان نه تنها مشکلات معیشت نانوا را حل نخواهد کرد، بلکه فقط بر یک نارضایتی عمومی خواهد افزود.”
به نظر می‌رسد، تا زمانی که یک اصلاح بنیادین در نظام توزیع آرد و نان صورت نگیرد و راه حل‌های منطقی و کارشناسی شده برای مشکلات معیشتی کارگران و نانواها اندیشیده نشود، افزایش قیمت نان تنها به وخیم‌تر شدن اوضاع و حذف این قوت غالب از سفره‌های بخش عظیمی از جامعه منجر خواهد شد.
